 Świątynia Kryszny w Mathurze | |
| Państwo | |
|---|---|
| Stan | |
| Region |
Agra |
| Dystrykt | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
565 |
| Kod pocztowy |
281001 |
Położenie na mapie Uttar Pradesh  | |
Położenie na mapie Indii  | |
 27°27′N 77°43′E/27,450000 77,716667 | |
| Strona internetowa | |
Mathura (czytaj: Mathura) (w jęz. hindi: मथुरा, w jęz. urdu: متھرا) – święte miasto (miejsce urodzenia boga Kryszny) w stanie Uttar Pradesh w Indiach, położone ok. 50 km na północ do Agry i 150 km na południe od Delhi. Jest siedzibą władz dystryktu Mathura. Liczy 298 827 mieszkańców (2001)[1].
Mitologia
Miasto obecne w mitologii indyjskiej, mieszkańcy mieli być nękani wielokrotnie przez demona Dżarasanhę i jego dwie armie. Kryszna miał nakazać mieszkańcom przeprowadzenie się do Dwaraki, miasto spalono, demon zdobył tylko zgliszcza[2]. Wymieniona w Mahabharacie jako stolica królestwa Surasena, rządzonego przez Kansę - wuja boga Kryszny. Uznana za miejsce narodzin Kryszny; tu 3,5 tys. lat temu miał się urodzić w celi więziennej, nad celą zbudowano świątynię - cel licznych pielgrzymek.
Historia
Powstała jako ośrodek handlowy na skrzyżowaniu dróg karawanowych. W VI w. p.n.e. została stolicą republiki Śursen. Od IV do II w. p.n.e. w granicach imperium Maurjów. W III w. p.n.e. wymieniona w źródłach greckich jako wielkie miasto Methora. W I w. p.n.e. opanowana przez Saków. Ośrodek dźinizmu i później buddyzmu. Od I do III w. n.e. jedna z dwóch stolic królestwa Kuszanów. W 1018 zniszczona przez afgańskiego władcę Mahmuda z Ghazni. Świątynia Narodzin Kryszny (Keshav Dev) została całkowicie zburzona przez fanatycznego muzułmanina- władcę mogolskiego Aurangzeba, a na jej fundamentach zbudował on tzw. Meczet Piątkowy (Katra Masdżid) (do dziś miejsce ostrych konfliktów między wyznawcami hinduizmu i islamu, pod ścisłym nadzorem wojska i policji). W 1815 Seth Gokuldas Parikh ufundował nową świątynię Kryszny (Dwarikadheesh) tuż obok meczetu, połączoną podziemnym przejściem z kaplicą narodzin Kryszny, znajdującą się pod meczetem.
Po 1947 roku Mathura stała się ważnym ośrodkiem przemysłowym (m.in. jedna z największych w Azji rafineria ropy naftowej, jubilerstwo i fabryki odzieżowe).
Zabytki
- Krishnajanmabhoomi
- świątynia Dwarikadheesh
- fort Kans Kila
- Vishram Ghat (miejsce kąpieli i kremacji nad Jamuną)
Ok. 15 km na północ znajduje się Vrindavan - mityczne miejsce, w którym Kryszna spędził dzieciństwo, obecnie miasto święte i cel pielgrzymek.
Przypisy
- ↑ Census of India: Table - 3 : Population, population in the age group 0-6 and literates by sex - Cities/Towns (in alphabetic order): 2001. [dostęp 2011-12-16]. (ang.).
- ↑ Wisznu:zachowawca i dobroczyńca. Dzieje Kryszny. W: M.Jakimowicz-Shah A.Jakimowicz: Mitologia indyjska. Warszawa: WAiF, 1982, s. 222. ISBN 83-221-0176-7.