Teresa od Jezusa Marchocka OCD
Marianna Marchocka
Służebnica Boża
zakonnica, mistyczka
Ilustracja
Herb duchownego
Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1603
Stróże

Data i miejsce śmierci

19 kwietnia 1652
Warszawa

Miejsce pochówku

Klasztor karmelitanek bosych św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża w Krakowie

Przełożona klasztoru Sióstr karmelitanek bosych w Krakowie
Okres sprawowania

1637–1652

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

Karmelitanki bose

Śluby zakonne

26 kwietnia 1621

Marianna Marchocka[uwaga 1] (herbu Ostoja, imię zakonne Teresa od Jezusa Marchocka; ur. 25 czerwca 1603 w Stróżach, zm. 19 kwietnia 1652 w Warszawie) – polska zakonnica katolicka, karmelitanka bosa, mistyczka i Służebnica Boża; pierwsza Polka, która napisała autobiografię[1].

Życie

Była drugim dzieckiem Pawła Marchockiego oraz Elżbiety z Modrzejewskich[2]. Rodzina Marchockich pieczętowała się herbem Ostoja. Ojciec był wielokrotnym posłem na sejm[3]. Miała dwoje rodzeństwa; siostra Elżbieta wstąpiła do klarysek w Starym Sączu, brat Mikołaj studiował w Akademii Krakowskiej[3]. Mimo znacznego oporu rodziców (z tego powodu była nawet bita)[4], pod wpływem spotkań z o. Piotrem Kordońskim oraz lektury biografii Teresy Wielkiej, w dniu 26 kwietnia 1620 roku Marianna Marchocka wstąpiła do klasztoru karmelitanek bosych pw. św. Marcina w Krakowie[3][5]. W zakonie przybrała imię Teresa od Jezusa na cześć św. Teresy z Avili, hiszpańskiej reformatorki zakonu. W 1637 roku została obrana przełożoną zakonu[6]. Pełniła funkcję mistrzyni nowicjatu w latach 1630–1639[5]. W 1642 roku wyjechała do Lwowa, aby założyć tam nową placówkę zakonu[6]. Była przełożoną i mistrzynią pierwszego pokolenia lwowskich karmelitanek bosych[7].

W 1648 roku, z powodu powstania Chmielnickiego, karmelitanki musiały uchodzić do Krakowa, skąd następnie przeniosły się do Warszawy, gdzie 2 czerwca w uroczystym wprowadzeniu zgromadzenia do prowizorycznego klasztoru wzięli udział król Polski Jan Kazimierz oraz nuncjusz apostolski[6][3][5]. Również w Warszawie sprawowała funkcję przeoryszy[5]. Wielki kult do niej żywiła królowa Ludwika Maria Gonzaga, która, gdy tylko ona chorowała, często ją odwiedzała w towarzystwie króla Jana Kazimierza[8]:

Królestwo... oka z niej nie spuściło, słuchając pilnie, co mówiła, wychodząc zaś nisko się kłaniali, a Królowa rękę jej całowała.

Od 1650 roku zdrowie m. Teresy zaczęło się pogarszać, doznała częściowego paraliżu[3][9]. W styczniu 1652 roku ustąpiła z urzędu przeoryszy[3]. Zmarła 19 kwietnia 1652 roku[6]. Jej szczątki w 1818 roku przeniesiono do Krakowa i złożono w klasztorze Sióstr Karmelitanek Bosych[6].

Mistyka

Marianna Marchocka zaczęła doświadczać pierwszych przeżyć mistycznych w wieku 21 lat[5]. Zapisy z epoki sugerują, że Marchocka miała dar bilokacji oraz stygmaty[7]. Doświadczała także ekstaz i okresów oschłości duchowych[5]. Nadto, po śmierci jej ciało miało nie ulec rozkładowi i po kasacie zakonu warszawskiego zostało przewiezione do Krakowa[5].

Życie Marianny Marchockiej, w tym jej doświadczenia mistyczne, przedstawia pisany barwną prozą (bliski stylu wypowiedzi ustnej) Żywot. Został spisany na polecenie spowiednika, a później kierownika duchowego, o. Ignacego od św. Jana Ewangelisty (zm. 1677)[7]. Matka Teresa zaczęła pisać go 3 maja 1647 roku[7]. Inne źródła podają, że zaczęła go pisać w 1632 roku w formie listów do swojego spowiednika[5]. Jest to pierwsza autobiografia kobiety polskiej, a zarazem ważne dzieło literatury mistycznej polskiego baroku, porównywane już przez współczesnych z autobiograficznie ujętym Życiem św. Teresy z Avili. Książkę tę przetłumaczono na język francuski[5]. Pozostawiła też pisane prozą poetycką modlitewne Akty. Zachowały się także jej dwa listy[5].

Proces beatyfikacyjny

Zbieranie dokumentacji historycznej do procesu beatyfikacyjnego rozpoczął św. Rafał Kalinowski[6]. Proces beatyfikacyjny rozpoczął się 21 grudnia 2007 w Krakowie[10]. 24 kwietnia 2015 nastąpiło zamknięcie procesu beatyfikacyjnego na szczeblu diecezjalnym, po czym akta zostały przekazane Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie[11]. Postulatorem procesu wyznaczono o. Romano Gambalungę OCD[11].

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ Na podstawie nieścisłych źródeł francuskich z epoki określana czasem błędnie jako Anna Maria.

Przypisy

  1. ↑ o. Czesław Gil OCD, Wstęp, w: Teresa od Jezusa, Autobiografia mistyczna i inne pisma, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2010, s. 7
  2. ↑ Sł. B. Teresa Marchocka OCD. communiocrucis.pl. [dostęp 2013-12-21]. (pol.).
  3. 1 2 3 4 5 6 o. Czesław Gil OCD, Życiorys autorki, w: Teresa od Jezusa, Autobiografia mistyczna i inne pisma, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2010, s. 8-11
  4. ↑ Czesław Gil OCD, Wpatrzona w Ukrzyżowanego, Matka Teresa Marchocka, 2018, ISBN 978-83-7604-481-1.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Encyklopedia Katolicka, tom 11, kolumny 1229–1230.
  6. 1 2 3 4 5 6 Iwona Kozina: Teresa Marchocka (1603-1652). www-old.inib.uj.edu.pl. [dostęp 2013-12-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-02)].
  7. 1 2 3 4 o. Czesław Gil OCD, Karmelitanki bose w Polsce w 1. połowie XVII w., w: Teresa od Jezusa, Autobiografia mistyczna i inne pisma, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2010, s. 11-14
  8. ↑ Jerzy Lileyko: Życie codzienne w Warszawie za Wazów. Warszawa: PIW , 1984, s. 167. ISBN 83-06-01021-3.
  9. ↑ o. Marian Zawada OCD, Antologia mistyki polskiej, tom II, Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2008, s. 21
  10. ↑ Kraków: dwa nowe procesy kanonizacyjne. ekai.pl, 2007-12-12. [dostęp 2014-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)]. (pol.).
  11. 1 2 ~1652~ (Marianna Marchocka). Newsaints.faithweb.com. [dostęp 2016-06-15]. (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.