Marian Klott de Heidenfeldt
Ilustracja
Marian Klott de Heidenfeldt przy biurku (1927)
Data i miejsce urodzenia

1 listopada 1892
Nawłok, powiat brasławski

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1967
Kraków

Miejsce spoczynku

cmentarz Rakowicki w Krakowie

Zawód, zajęcie

inspektor pracy, wykładowca akademicki

Stanowisko

Główny Inspektor Pracy

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Niepodległości Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Brązowy Krzyż Zasługi
Grób Mariana Klotta de Heidenfeldta na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie

Marian Klott de Heidenfeldt (ur. 1 listopada 1892 w Nawłoku, zm. 28 lutego 1967 w Krakowie), działacz niepodległościowy, członek POW, Główny Inspektor Pracy w II Rzeczypospolitej, pełniący urząd w latach 1920–1939.

Życiorys

Urodził się na Wileńszczyźnie jako syn Mieczysława i Marii z d. Wróblewskiej[1]. Od 1911 roku studiował, w 1915 kończąc naukę na Wydziale Fizyczno-Matematycznym Uniwersytetu Petersburskiego z dyplomem kandydata nauk fizyko-matematycznych[2]. Jako student współorganizował wśród Polaków w Petersburgu Zwią­zek Wal­ki Czyn­nej (Okręg V) oraz, od 1912, Zwią­zek Strze­lec­ki. Od 1914 był pre­ze­sem Cen­tral­ne­go Ko­mi­te­tu Aka­de­mic­kie­go Mło­dzie­ży Polskiej w Ro­sji po­łą­czo­nych or­ga­ni­za­cji aka­de­mic­kich „Fi­la­re­cja” i „Wy­zwo­le­nie”[1]. W czasie I wojny światowej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej (1915–1918), w Centralnym Komitecie Obywatelskim, w Radzie Głównej Opiekuńczej (1916–1918)[2]; w 1917 uwięziony na kilka miesięcy przez władze niemieckie w związku z działalnością niepodległościową.

Od 1918 do 1926 kierował Wydziałem Rolnym w Ministerstwie Pracy i Opieki Socjalnej[2], równocześnie będąc okręgowym inspektorem pracy. W roku 1920 został mianowany przez Naczelnika Państwa Józefa Piłsudskiego na stanowisko Głównego Inspektora Pracy, które piastował do wybuchu II wojny światowej[3]. Był też m.in. członkiem Komisji Rewizyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, członkiem Polskiego Towarzystwa Polityki Społecznej[4], członkiem loży wolnomularskiej w Warszawie w czasach II Rzeczypospolitej[5].

Podczas obrony Warszawy w 1939 kierował sekcją zbiórki materiałowej w ramach Komitetu Samopomocy Społecznej[6]. W czasie wojny działał także w Radzie Głównej Opiekuńczej, a następnie w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie, gdzie był kierownikiem działu inspekcji. Był także członkiem Zarządu Głównego Konwentu Organizacji Niepodległościowych[1]. W Warszawie przebywał do kapitulacji powstania warszawskiego.

Po II wojnie został odsunięty od funkcji państwowych, nie został przyjęty do Państwowej Inspekcji Pracy jako „element obcy klasowo”. Pracę podjął najpierw w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Krakowie. Następnie pracował w przemyśle górniczym, w tym w Centralnym Zarządzie Przemysłu Węglowego w Katowicach, gdzie został kierownikiem Działu Bezpieczeństwa Pracy i Ratownictwa. Zatrudniony był również w Stacji Ratownictwa Górniczego w Bytomiu (przemianowana na Centralną Stację Ratownictwa Górniczego), gdzie kierował Działem Kontroli i Nadzoru nad Lampiarniami Kopalnianymi[7]. W Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie w latach 1946–1960 był wykładowcą ratownictwa i bezpieczeństwa pracy. Od 1952 do 1954 roku p.o. kierownika Zakładu Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Górnictwie na Wydziale Górniczym AGH[8].

Związany z Polską Partią Socjalistyczną, był jej aktywnym członkiem do 1920, kiedy objął stanowisko Głównego Inspektora Pracy, oraz w latach 1945–1948. Nie przystąpił do powstałej w 1948 Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Na początku lat 1950. był dwukrotnie więziony przez Urząd Bezpieczeństwa[9].

Zmarł 28 lutego 1967 w Krakowie. Pochowany na cmentarzu Rakowickim (kwatera XXVIA-15-14)[10].

Życie prywatne

Żona – Zofia Klott de Heidenfeldt z Mireckich (ur. 22 grudnia 1897 w Warszawie, zm. 9 marca 1959 w Krakowie) – podczas powstania warszawskiego była sanitariuszką. Pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera LXIV-12-13)[10][11]. Wraz z żoną mieli dwie córki:

  • Teresa (ur. 7 stycznia 1928 w Warszawie, zm. 15 października 1993 w Krakowie)[12];
  • Maria (ur. 22 maja 1923 w Warszawie, zm. 29 kwietnia 2009 w Warszawie)[13] podczas powstania warszawskiego była pielęgniarką, po wojnie pracowała jako lekarz medycyny[14].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Tablica poświęcona jego pamięci znajduje się od 1994 na fasadzie pałacu Pod Czterema Wiatrami w Warszawie[17]. Treść napisu umieszczonego na tablicy: „PAMIĘCI MARIANA KLOTTA GŁÓWNEGO INSPEKTORA PRACY URZĘDUJĄCEGO W TYM GMACHU W LATACH 1932–1939 W ROCZNICĘ 75-LECIA INSPEKCJI PRACY W POLSCE WARSZAWA, 16 grudnia 1994 roku.”

Galeria

Przypisy

  1. 1 2 3 Marek Gałęzowski, Klott de He­iden­feld Ma­ria­n [w:] idem, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947, LTW: Warszawa 2005.
  2. 1 2 3 Marian Klott de Heidenfeld – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2022-04-28].
  3. ↑ Nie dać się zgnoić, [w:] Janusz R. Kowalczyk, Wracając do moich Baranów, Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2012, s. 105, ISBN 978-83-7436-291-7, OCLC 793950553 [dostęp 2022-10-09].
  4. ↑ Julian Auleytner, Historia, [w:] Polskie Towarzystwo Polityki Społecznej
  5. ↑ Ludwik Hass: Ambicje, rachuby, rzeczywistość. Wolnomularstwo w Europie Środkowo-Wschodniej 1905–1928. Warszawa: 1984, s. 232.
  6. ↑ Marian Porwit: Obrona Warszawy - wrzesień 1939 r. Warszawa: Czytelnik, 1979.
  7. ↑ Miejscowości i właściciele ziemscy [online], Przebrodzie [dostęp 2022-04-28] (pol.).
  8. ↑ Marian Klott de Heidenfeld – Historia AGH [online], historia.agh.edu.pl [dostęp 2022-04-28].
  9. ↑ Marian Klott de Heidenfeldt (1892-1967). Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej. [dostęp 2018-11-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-26)]. (pol.).
  10. 1 2 Lokalizator Grobów - Zarząd Cmentarzy Komunalnych [online], zck-krakow.pl [dostęp 2021-01-03].
  11. ↑ Biogram powstańczy Zofii Klott (1897-1959). [dostęp 2012-07-08].
  12. ↑ Lokalizator grobów. Zarząd cmentarzy komunalnych w Krakowie. [dostęp 2019-05-23]. (pol.).
  13. ↑ Informacja w bazie warszawskich nekrologów. [dostęp 2019-05-21].
  14. ↑ Biogram powstańczy Marii (1923-2009). [dostęp 2012-07-08].
  15. ↑ M.P. z 1924 r. nr 299, poz. 979 „za zasługi, położone dla Rzeczypospolitej Polskiej w dziedzinie organizacji inspekcji pracy”.
  16. ↑ M.P. z 1931 r. nr 296, poz. 391 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
  17. ↑ Stanisław Ciepłowski: Wpisane w kamień i spiż. Inskrypcje pamiątkowe w Warszawie XVII–XX w. Warszawa: Argraf, 2004, s. 61. ISBN 83-912463-4-5.

Bibliografia

  • Marek Gałęzowski, Klott de He­iden­feld Ma­ria­n [w:] idem, Wierni Polsce. Ludzie konspiracji piłsudczykowskiej 1939-1947, LTW: Warszawa 2005.
  • Edward Kołodziejczyk: Inspekcja Pracy w Polsce 1919–1999. Warszawa: Kolpress, 2003. ISBN 83-88919-06-7.
  • Edward Kołodziejczyk. Marian Klott. „Inspektor Pracy”. 1 (131), s. 12–13, styczeń 1994. Warszawa: Główny Inspektorat Pracy. 
  • Stowarzyszenie Inspektorów Pracy Rzeczypospolitej Polskiej: Uroczystość ku czci współtwórcy Inspekcji Pracy. 2011-11-17. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].
  • ATEST-Ochrona Pracy: Kwiaty na grobie Mariana Klotta. 2011-11-18. [dostęp 2012-01-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-17)].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.