Maria Mutola
Ilustracja
Maria Mutola podczas halowych mistrzostw świata w Walencji (2008).
Pełne imię i nazwisko

Maria Lourdes Mutola

Data i miejsce urodzenia

27 października 1972
Maputo

Wzrost

165 cm[1]

Dorobek medalowy
Reprezentacja  Mozambik
Igrzyska olimpijskie
złotoSydney 2000lekkoatletyka
bieg na 800 m
brązAtlanta 1996lekkoatletyka
bieg na 800 m
Mistrzostwa świata
złoto Stuttgart 1993 bieg na 800 m
złoto Edmonton 2001 bieg na 800 m
złoto Paryż 2003 bieg na 800 m
srebro Sewilla 1999 bieg na 800 m
brąz Ateny 1997 bieg na 800 m
Halowe mistrzostwa świata
złoto Toronto 1993 bieg na 800 m
złoto Barcelona 1995 bieg na 800 m
złoto Paryż 1997 bieg na 800 m
złoto Lizbona 2001 bieg na 800 m
złoto Birmingham 2003 bieg na 800 m
złoto Budapeszt 2004 bieg na 800 m
złoto Moskwa 2006 bieg na 800 m
srebro Maebashi 1999 bieg na 800 m
brąz Walencja 2008 bieg na 800 m
Mistrzostwa Afryki
złoto Kair 1990 bieg na 800 m
złoto Kair 1990 bieg na 1500 m
złoto Durban 1993 bieg na 800 m
złoto Dakar 1998 bieg na 800 m
złoto Tunis 2002 bieg na 800 m
srebro Annaba 1988 bieg na 800 m
srebro Bambous 2006 bieg na 800 m
srebro Addis Abeba 2008 bieg na 800 m
Igrzyska afrykańskie
złoto Kair 1991 bieg na 800 m
złoto Harare 1995 bieg na 800 m
złoto Johannesburg 1999 bieg na 800 m
Igrzyska Wspólnoty Narodów
złoto Kuala Lumpur 1998 bieg na 800 m
złoto Manchester 2002 bieg na 800 m
brąz Melbourne 2006 bieg na 800 m

Maria Lourdes Mutola (ur. 27 października 1972 w Maputo[1]) – mozambicka lekkoatletka specjalizująca się w biegach średniodystansowych (przede wszystkim na dystansie 800 m). Złota i brązowa medalistka olimpijska, trzykrotna mistrzyni świata, siedmiokrotna halowa mistrzyni świata, pięciokrotna mistrzyni Afryki, złota medalistka igrzysk afrykańskich oraz igrzysk Wspólnoty Narodów. Wielokrotna triumfatorka finału Grand Prix IAAF i igrzysk dobrej woli. Reprezentantka kraju na sześciu edycjach letnich igrzysk olimpijskich (Seul, Barcelona, Atlanta, Sydney, Ateny, Pekin).

Jest obok Rosjanki Natalji Nazarowej najbardziej utytułowaną halową mistrzynią świata, z dorobkiem siedmiu tytułów mistrzowskich (łącznie na halowych mistrzostwach zdobyła dziewięć medali)[2]. Jest pierwszą w historii osobą z Mozambiku, która otrzymała medal olimpijski. Potrafiła utrzymać wysoką formę przez niemal całą karierę sportową (przede wszystkim lata 1991-2008)[3][4].

Przebieg kariery

W zawodach międzynarodowych zadebiutowała w 1988 roku, wówczas jako piętnastoletnia lekkoatletka wystąpiła na mistrzostwach Afryki w Annabie i wywalczyła tytuł wicemistrzowski w konkurencji biegu na 800 m[3]. Trzy tygodnie później była uczestniczką igrzysk olimpijskich w Seulu. W tej samej konkurencji biegowej zajęła 7. miejsce w eliminacjach, uzyskując w tej fazie zmagań rezultat czasowy 2:04,36[5][6].

W 1990 roku zdobyła dwa złote medale mistrzostw Afryki w konkurencjach biegu na 800 i 1500 m, rok później zaś została mistrzynią igrzysk afrykańskich w biegu na dystansie 800 m. Była także uczestniczką lekkoatletycznych mistrzostw globu w Tokio, na których udało jej się wywalczyć 4. miejsce w finale[5][7]. Mutola przegrała tam walkę o brązowy medal o zaledwie 0,13 sekundy[3].

Startowała na rozgrywanych w Barcelonie igrzyskach olimpijskich, w ich ramach biorąc udział w konkurencjach biegowych na dystansie 800 i 1500 m. W obu startach awansowała do finału i uplasowała się odpowiednio na 5. i 9. miejscu (z czasami odpowiednio 1:57,49 i 4:02,60)[8][9].

W 1993 roku uczestniczyła w halowych mistrzostwach świata, na których zdobyła złoty medal w konkurencji biegu na 800 m[5]. Był to pierwszy z siedmiu tytułów halowej mistrzyni świata, który zdobyła Mozambijka[2]. Na dystansie 800 m okazała się również mistrzynią świata, podczas zmagań w Stuttgarcie. Dwa lata później Mozambijka obroniła tytuł halowej mistrzyni globu w biegu na 800 m, jednak na tym samym dystansie nie udało jej się tego dokonać w ramach mistrzostw świata na otwartym stadionie w Göteborgu – została bowiem zdyskwalifikowana w półfinale[5].

Na rozgrywanych w Atlancie igrzyskach olimpijskich zdobyła brązowy medal w konkurencji biegu na 800 m. W finale tej konkurencji uzyskała czas 1:58,71, z którym uplasowała się na 3. miejscu[10]. Tak wysoką pozycję wywalczyła nawet mimo zachorowania na grypę[11]. W ramach tej samej imprezy sportowej była chorążym swej reprezentacji na ceremonii otwarcia[1].

W 1997 roku brała udział w halowym czempionacie globu, do zawodów w konkurencji biegu na 800 m przystąpiła, nosząc czarną wstążkę w ramach upamiętnienia swego ojca, który zginął w wypadku mającym miejsce na kilka tygodni przed zaczęciem imprezy. Mimo tej żałoby udało się zdobyć tytuł mistrzowski[5][12]. Wywalczyła też brązowy medal rozgrywanych w Atenach mistrzostw świata, w biegu na 800 m. W tej samej konkurencji została złotą medalistką igrzysk Wspólnoty Narodów w Kuala Lumpur[5]. W 1999 roku wzięła udział w halowych mistrzostwach globu, na których nie zdołała wywalczyć złotego medalu (po raz pierwszy od 1993 roku), w finale pokonała ją reprezentantka Czech Ludmila Formanová[13]. Srebrny medal w tej samej konkurencji zdobyła też na mistrzostwach świata w Sewilli, wówczas uległa jedynie ponownie Formanovej[14].

W 2000 roku osiągnęła jeden z największych sukcesów w swej karierze – w swej koronnej konkurencji (800 m) otrzymała tytuł mistrzyni olimpijskiej, w finale zmagań uzyskała czas 1:56,15[15]. Kiedy Mutola wróciła do swego kraju, została przywitana przez tłumy, które skandowało jej imię podczas parady przez Maputo. W tym samym mieście jedną z ulic nazwano imieniem sportsmenki[11].

W 2001 roku ponownie zdobyła tytuł mistrzyni świata zarówno w hali, jak i na stadionie. Dwa lata później powtórzyła ten wyczyn, w jednym roku zdobywając tytuły mistrzyni świata w hali i na stadionie. Wszystkie te tytuły wywalczyła w konkurencji biegu na 800 m[7]. W sezonie 2003 wygrała również wszystkie sześć mityngów Golden League, za co otrzymała milion dolarów w złocie – część zarobionych tam pieniędzy postanowiła przeznaczyć na rzecz fundacji, której zadaniem jest pomoc w rozwoju młodzieży w Mozambiku[3][16].

W swoim piątym olimpijskim starcie, który wydarzył się w Atenach, nie udało jej się zdobyć krążka. W ramach tych igrzysk startowała tylko w konkurencji biegu na 800 m i awansowała do finału, zajmując w tej fazie zmagań 4. miejsce z czasem 1:56,51 (o zaledwie 0,08 sekundy przegrała walkę o brązowy medal ze Słowenką Jolandą Čeplak)[17]. Do igrzysk lekkoatletka przystąpiła po kontuzji ścięgna udowego[18].

Na mistrzostwach świata w Helsinkach w konkurencji biegu na 800 m również zajęła 4. miejsce w finale. W 2006 roku otrzymała siódmy i ostatni w karierze złoty medal halowych mistrzostw globu (w biegu na dystansie 800 m). Brała udział w mistrzostwach świata rozgrywanych w Osace i awansowała do finału biegu na 800 m, ale nie zdołała go ukończyć[5].

W 2008 roku na igrzyskach olimpijskich wywalczyła 5. miejsce w finale biegu na 800 m, z rezultatem czasowym 1:57,68[19].

Po zakończeniu kariery lekkoatletycznej zaczęła uprawiać piłkę nożną, w 2009 zaczęła rozgrywki w lidze RPA, dwa lata później zaś była reprezentantką Mozambiku w piłce nożnej[3]. W 2011 roku zaczęła też trenować reprezentantkę RPA Caster Semenyę[20][21].

Osiągnięcia

Rok Zawody Miasto Miejsce Konkurencja Wynik
1988Mistrzostwa AfrykiAlgieria Annabasrebrobieg na 800 m2:06,55
Igrzyska olimpijskieKorea Południowa Seul7. Hbieg na 800 m2:04,36
1990Mistrzostwa AfrykiEgipt Kairzłotobieg na 800 m2:13,54
złotobieg na 1500 m4:25,27
1991Mistrzostwa świataJaponia Tokio4.bieg na 800 m1:57,63
Igrzyska afrykańskieEgipt Kairzłotobieg na 800 m2:04,02
1992Igrzyska olimpijskieHiszpania Barcelona5.bieg na 800 m1:57,49
9.bieg na 1500 m4:02,60
Puchar ŚwiataKuba Hawanazłotobieg na 800 m2:00,47
brązsztafeta 4 × 400 m3:31,90
1993Halowe mistrzostwa świataKanada Torontozłotobieg na 800 m1:57,55
Mistrzostwa AfrykiPołudniowa Afryka Durbanzłotobieg na 800 m1:56,36
Mistrzostwa świataNiemcy Stuttgartzłotobieg na 800 m1:55,43
Finał Grand Prix IAAFWielka Brytania Londynzłotobieg na 800 m1:57,35
1994Igrzyska dobrej woliRosja Petersburgzłotobieg na 800 m1:57,63
Puchar ŚwiataWielka Brytania Londynzłotobieg na 800 m1:58,27
1995Halowe mistrzostwa świataHiszpania Barcelonazłotobieg na 800 m1:57,62
Mistrzostwa świataSzwecja GöteborgDSQ SFbieg na 800 mN/A
Finał Grand Prix IAAF Monakozłotobieg na 800 m1:55,72
Igrzyska afrykańskieZimbabwe Hararezłotobieg na 800 m1:57,67
1996Igrzyska olimpijskieStany Zjednoczone Atlantabrązbieg na 800 m1:58,71
1997Halowe mistrzostwa świataFrancja Paryżzłotobieg na 800 m1:58,96
Mistrzostwa świataGrecja Atenybrązbieg na 800 m1:57,59
Finał Grand Prix IAAFJaponia Fukuokasrebrobieg na 800 m1:56,93
1998Igrzyska dobrej woliStany Zjednoczone Nowy Jorkzłotobieg na 800 m1:58,83
Mistrzostwa AfrykiSenegal Dakarzłotobieg na 800 m1:57,95
Puchar ŚwiataPołudniowa Afryka Johannesburgzłotobieg na 800 m1:59,88
Igrzyska Wspólnoty NarodówMalezja Kuala Lumpurzłotobieg na 800 m1:57,60
1999Halowe mistrzostwa świataJaponia Maebashisrebrobieg na 800 m1:57,17
Mistrzostwa świataHiszpania Sewillasrebrobieg na 800 m1:56,72
Finał Grand Prix IAAFNiemcy Monachiumzłotobieg na 800 m1:59,10
Igrzyska afrykańskiePołudniowa Afryka Johannesburgzłotobieg na 800 m1:59,73
2000Igrzyska olimpijskieAustralia Sydneyzłotobieg na 800 m1:56,15
2001Halowe mistrzostwa świataPortugalia Lizbonazłotobieg na 800 m1:59,74
Mistrzostwa świataKanada Edmontonzłotobieg na 800 m1:57,17
Igrzyska dobrej woliAustralia Brisbanezłotobieg na 800 m1:58,76
Finał Grand Prix IAAFAustralia Melbournezłotobieg na 800 m1:59,78
2002Igrzyska Wspólnoty NarodówWielka Brytania Manchesterzłotobieg na 800 m1:57,35
Mistrzostwa AfrykiTunezja Tuniszłotobieg na 800 m2:03,11
Puchar ŚwiataHiszpania Madrytzłotobieg na 800 m1:58,60
złotosztafeta 4 × 400 m3:26,84
2003Halowe mistrzostwa świataWielka Brytania Birminghamzłotobieg na 800 m1:58,94
Mistrzostwa świataFrancja Paryżzłotobieg na 800 m1:59,89
Światowy Finał IAAF Monakozłotobieg na 800 m1:59,59
2004Halowe mistrzostwa świataWęgry Budapesztzłotobieg na 800 m1:58,50
Igrzyska olimpijskieGrecja Ateny4.bieg na 800 m1:56,51
2005Mistrzostwa świataFinlandia Helsinki4.bieg na 800 m1:59,71
2006Halowe mistrzostwa świataRosja Moskwazłotobieg na 800 m1:58,90
Igrzyska Wspólnoty NarodówAustralia Melbournebrązbieg na 800 m1:58,77
Mistrzostwa AfrykiMauritius Bamboussrebrobieg na 800 m2:01,08
2007Mistrzostwa świataJaponia OsakaDNFbieg na 800 mN/A
2008Halowe mistrzostwa świataHiszpania Walencjabrązbieg na 800 m2:02,97
Mistrzostwa AfrykiEtiopia Addis Abebasrebrobieg na 800 m2:00,47
Igrzyska olimpijskie Pekin5.bieg na 800 m1:57,66
Źródło: [5][7]

Rekordy życiowe

  • bieg na 400 m – 51,37 (2 sierpnia 1994, Monako)
  • bieg na 800 m – 1:55,19 (17 sierpnia 1994, Zurych) NR
  • bieg na 1500 m – 4:01,50 (12 lipca 2002, Rzym) NR
  • bieg na 3000 m – 9:27,37 (8 czerwca 1991, Springfield) NJR
  • sztafeta 4 × 400 m – 3:26,84 (21 września 2002, Madryt)
Halowe
  • bieg na 800 m – 1:57,06 (21 lutego 1999, Liévin) AR
  • bieg na 1000 m – 2:30,94 (25 lutego 1999, Sztokholm) WR
  • bieg na 1500 m – 4:17,93 (1 lutego 1992, Portland) NR

Źródło: [5]

22 lutego 1998 roku wygrała bieg na 800 metrów podczas mityngu we francuskim Liévin z czasem 1:56,36 – o 0,04 sekundy lepszym od halowego rekordu świata Niemki Christine Wachtel. Wynik ten nie został jednak ratyfikowany przez IAAF z powodu naruszenia przepisów – zapisy telewizyjne pokazały, że Mutola biegła poza wyznaczonym torem na ostatnim wirażu[22].

Odznaczenia i wyróżnienia

Została lekkoatletką roku według magazynu Track & Field News (za 2003 rok)[23]. W 2004 roku zaś otrzymała najwyższe cywilne odznaczenie Mozambiku – Order Eduardo Mondlane'a I Klasy[24].

Przypisy

  1. 1 2 3 Maria Mutola. olympedia.org. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  2. 1 2 World Athletics Indoor Championships Belgrade 22 Statistics Handbook. worldathletics.org, 2022-03-14. s. 49-50. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Kacper Bartosiak: Z futbolu do biegów… i z powrotem. Wyboiste drogi Marii Mutoli. kierunektokio.pl, 2020-08-08. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-31)].
  4. Mutola zapowiada zakończenie swojej kariery do końca tego roku. bieganie.pl, 2008-01-24. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-23)].
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Maria de Lurdes MUTOLA | Profile | World Athletics. worldathletics.org. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  6. Athletics at the 1988 Seoul Summer Games: Women's 800 metres Round One. sports-reference.com. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-17)]. (ang.).
  7. 1 2 3 Maria Mutola. athleticspodium.com. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  8. Athletics at the 1992 Barcelona Summer Games: Women's 800 metres. sports-reference.com. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-09-17)]. (ang.).
  9. Athletics at the 1992 Barcelona Summer Games: Women's 1500 metres. sports-reference.com. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-14)]. (ang.).
  10. Official Report of the Centennial Olympic Games, v.3. digital.la84.org. s. 4, 75-76. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-05-08)]. (ang.).
  11. 1 2 Maria MUTOLA Biography, Olympic Medals, Records and Age. olympics.com. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  12. Mutola to support Bangalore 10K race. nagalandpost.com, 2013-05-07. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-10-26)]. (ang.).
  13. Women 800m World Indoor Championship Maebashi (JPN) 1999 - Sunday 07.03. todor66.com. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  14. Women 800m Athletics VII World Championship 1999 Sevilla (ESP) - Tuesday 24.08. todor66.com. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-09-19)]. (ang.).
  15. Athletics. Official Report of the XXVII Olympiad - Results. digital.la84.org, 2001-07-01. s. 140, 295. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-01)]. (ang.).
  16. Million Dollar Mutola donates Sydney 2000 gold medal winning kit to the IAAF. worldathletics.org, 2005-12-05. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  17. Athletics. Official Report of the XXVIII Olympiad - Results. digital.la84.org, 2004-08-29. s. 292. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-02-13)]. (ang.).
  18. Michael Phillips: Friends are disunited as Mutola accuses training partner of exploiting her injury. theguardian.com, 2004-08-24. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  19. Athletics Official Results Book. Official Report of the XXIX Olympiad. digital.la84.org, 2008-08-24. s. 225. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-11-01)]. (ang.).
  20. Caster Semenya hires new coach. espn.co.uk, 2011-10-24. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).
  21. Evelyn Watta: Caster Semenya: Seven things you should know about the double Olympic champion. olympics.com, 2021-02-11. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-01-20)]. (ang.).
  22. Lekkoatletyka w 1998. Sportpress, 1999, s. 11. ISBN 83-910012-1-0.
  23. T&FN ATHLETE OF THE YEAR TOP 10 VOTING – WOMEN. trackandfieldnews.com. [dostęp 2023-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-29)]. (ang.).
  24. Mutola given Mozambique's highest civilian honour. worldathletics.org, 2004-05-17. [dostęp 2023-10-30]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.