Prawdziwe imię i nazwisko |
Piotr Wygachiewicz |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
1970 |
Zawód |
performer, |
Lata aktywności |
od 1992 |
Marcelo Zammenhoff, właśc. Piotr Wygachiewicz, również Marcelo[1][2] (ur. 1970 w Łodzi[3]) – polski artysta, twórca sztuki wideo, fotografii oraz elektro-instalacji, performer, muzyk eksperymentalny i animator kultury[3]. Działacz na rzecz zwiększania dostępności pracowni twórczych, zwłaszcza dla młodych artystów[3].
Życiorys
Artysta amator, nie skończył żadnej szkoły artystycznej. Dorastał w Ciechocinku. W 1992 założył Teatr Elektryczny[4], a w 1996 – grupę filmową Plazma TV, oraz galerię Xylolit w Łodzi (w latach 1995–1996). Wygachiewicz jest również autorem awangardowych programów: „Telewizji Atlantydy” (TVP2, 1993–1994), Festiwalu Myśli Cyfrowej Cyfroteka (1995, 1999)[5].
Na początku lat 90. XX wieku, w Łodzi, był prekursorem muzyki z gatunku postindustrialnego live-electronic. W ramach tego gatunku powołał do życia grupy performersko-muzyczne[6][7]:
- F.P.Z (działającej w latach 1987–1989)
- Morris Generativ (działającej w latach 1989–1993)
- Protoplazma (działającej w latach 1993–2003)
- E-1 (ok. 1996, projekt solowy)
- Mikrowafle (od 2003)
- Throbbing Wafle (od 2009).
Wygachiewicz jest autorem terminów takich, jak psycho-trance czy Prokadencja (w tym również współzałożyciel Ośrodka Działań Twórczych Forum Fabricum – 1998–2005, siedziby Prokadencji). Stworzył elektro-instalacje, wykorzystujące światło jarzeniowe i świecące diody i dał w okolicach 1990 roku kilkanaście performance’ów w kraju i za granicą. Jest autorem drukowanej w odcinkach (w miesięczniku Kartki), niedokończonej powieści futurystycznej Ziemia – Moskwa. W 2009 otrzymał główną nagrodę za film Wielki powrót Antosia, w konkursie kanału Kino Polska na remake pierwszego polskiego filmu fabularnego Antoś po raz pierwszy w Warszawie z 1908[8].
Działalność artystyczna
- 1987: 3 koncerty-performance grupy Fioletowe Płyny Zdrowotne, 'Remont' i 'Stodoła', Warszawa
- 1992: 'AVE', Arnhem, Holandia
- 1993: Muzeum Artystów, Łódź
- 1993: Meine Wohnung, festiwal 'Obskurei', Düsseldorf, Niemcy
- 1994: 'Moda Media', Teatr Jaracza, Łódź
- 1995: 'Moda Media', Teatr Jaracza, Łódź
- 1996: wystawa autorska (malarstwo, grafika, obiekty), galeria Xylolit, Łódź
- 1996: Wir besseren die Situation, akcja, Berlin, Niemcy
- 1997: Sonax-3, lunapark, Łódź
- 2004: koncert poetycki (Mikrowafle + aktorzy), 'Brunonalia', synagoga, Klimontów
- 2005: Wolność na sprzedaż, Pl.Wolności, Łódź
- 2007: Gryzol, projekt uliczny MySpace, Łódź
- 2008: koncert Mikrowafli na otwarcie Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa
- 2009: Throbbing Wafle: Birth, 'Audio Art', Teatr Muzyczny, Gdynia
- 2010: Światła Leningradu, galeria C.K. Rondo, Łódź
- 2010: Dane z czarnych skrzynek, podwórko klubu Jazzga, Łódź
- 2011: Throbbing Wafle: Death, Galeria Manhattan, Łódź
- 2012: Mit i melancholia, Muzeum Współczesne, Wrocław
- 2012: Między ludyzmem a absurdem, Galeria Manhattan, Łódź
Filmografia
- 1989: Anomalia (8 mm) – video-art
- 1999: Orędzie na rok 1999 (VHS) – video-art
- 2003: Porwanie Fafika I
- 2003: Porwanie Fafika II
- 2003: Dwie wieże – eksperyment przestrzenny – video-art
- 2004: Porwanie Fafika III – dramat kryminalny
- 2005: Misja Kiki – lalkowy (główna nagroda Heyah)
- 2006: Problem pana Leona – dokument (II nagroda festiwalu w Krotoszynie)
- 2008: Huragan w Łodzi – paradokument
- 2009: Wielki powrót Antosia (nagroda główna stacji Kino Polska)
- 2011: Ukraiński Nawigator – video-art (premiera: Muzeum Współczesne, Wrocław)
Odznaczenia
- Medal 600-lecia Łodzi (2023)[9].
Kontrowersje
24 kwietnia 2023 rozpoczął się proces sądowy przeciwko artyście – sprawa dotyczy ekspozycji zorganizowanej przez Marcelo Zamenhoffa podczas 20. edycji Fotofestiwalu w czerwcu 2021[10]. Wystawa „Archiwum regresywne” składała się w części z prac z cyklu „Wagina polska”. Ta część przeznaczona była tylko dla osób pełnoletnich i składała się z fotografii kobiecych narządów płciowych w zestawieniu z symbolami religijnymi i narodowymi, m.in. z wizerunkami Lecha Kaczyńskiego, Bronisława Komorowskiego, Jana Pawła II, Matki Boskiej, różańca oraz flagi Polski[10][11]. Prokuratura, powiadomiona przez Agnieszkę Wojciechowską van Heukelom, zarzuciła artyście obrazę uczuć religijnych i publiczne znieważanie symboli narodowych[10]. Zdaniem autora, cykl „Wagina polska” jest „ironiczną i satyryczną krytyką polskich wad i przywar”[10]. Ministerstwo Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu (współorganizator Fotofestiwalu) w wydanym oświadczeniu podało, że nie było informowane przez organizatorów o planowanej wystawie Marcelo Zamenhoffa, ani o jej treści i nie finansowało także tej części festiwalu[11]. We wrześniu 2023 sąd podjął decyzję o warunkowym umorzeniu postępowania (na okres 2 lat) i zasądził symboliczne zadośćuczynienie (w kwocie tysiąca złotych) oraz przeprosiny dla jednej osoby[12]. 19 kwietnia 2024 Sąd Apelacyjny w Łodzi potrzymał wyrok pierwszej instancji[13][14].
Przypisy
- ↑ Marcelo Zammenhoff. artmuseum.pl. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Piotr Wygachiewicz w bazie filmpolski.pl [dostęp 2023-05-01]
- 1 2 3 Filmoteka: Marcelo Zammenhoff. Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (artmuseum.pl). [dostęp 2023-05-01].
- ↑ Teatr Elektryczny: 'Córka nasza - brylant w sercu' [online], zasoby.msl.org.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
- ↑ Marcelo Zammenhoff [online], Konteksty [dostęp 2024-02-23] (pol.).
- ↑ Marcelo Zammenhoff [online], Konteksty [dostęp 2024-02-23] (ang.).
- ↑ ZŁUDNOŚĆ NOWOCZESNOŚCI [online], Kalejdoskop kulturalny regionu łódzkiego [dostęp 2024-02-23] (pol.).
- ↑ Magdalena Komborska , Marcelo Zammenhoff [online], www.artysci-lodzkie.pl [dostęp 2024-02-23] (pol.).
- ↑ Pierwsze medale z okazji 600-lecia Łodzi rozdane! – Muzeum Miasta Łodzi [online], muzeum-lodz.pl [dostęp 2023-06-25] .
- 1 2 3 4 Wiesław Pierzchała: Kontrowersyjna wystawa z wizerunkami Jana Pawła II i Matki Boskiej na tle waginy. Proces autora zaczął się w sądzie w Łodzi. Co mu grozi?. [w:] dzienniklodzki.pl [on-line]. Polska Press Sp. z o.o., 24 kwietnia 2023. [dostęp 2023-05-01].
- 1 2 Katarzyna Matczak: Marcelo Zamenhoff stanął przed sądem. Grożą mu 2 lata pozbawienia wolności . [w:] lodz.tvp.pl [on-line]. Telewizja Polska SA, 2023-04-24. [dostęp 2023-05-01].
- ↑ Michał Solarz: Zakończył się proces Marcelo Zamenhoffa. Telewizja Polska SA, 2023-09-14. [dostęp 2024-03-02].
- ↑ Robert Grześkowiak: Marcelo Zammenhoff obraził uczucia religijne. Ale posłanka PiS nie jest pokrzywdzona?. [w:] lodz.wyborcza.pl [on-line]. Agora SA, 2024-04-19. [dostęp 2024-04-26].
- ↑ Serweryn Potentas: „Wagina Polska” ponownie na wokandzie. Marcelo Zammenhoff skazany prawomocnym wyrokiem. [w:] radiolodz.pl [on-line]. Radio Łódź, 2024-04-19. [dostęp 2024-04-26].
Bibliografia
- tekst Krzysztofa Jureckiego
- wystawa 'Mit i melancholia' w Muzeum Współczesnym we Wrocławiu
- artykuł o pracowniach dla artystów w Dzienniku Łódzkim (2010-12-25)
- rozstrzygnięcie konkursu Kino Polska. kinopolska.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-02-07)].
- wywiad z artystą w Gazecie Konopnej (28.01.2008)
- wystawa fotograficzna w ramach Fotofestiwalu 2011 w Łodzi
- informacja o wystawie L-Und, Czas Kultury (5/2011)
- wystawa retrospektywna "L-UND", Galeria Manhattan, Łódź, 06-07/2011
- 'Obieg', magazyn artystyczny, wydarzenia
Linki zewnętrzne
- strona zespołu Mikrowafle (nieaktualizowana od 2011 roku)
- Marcelo Zammenhoff: Kilka słów w sprawie pracowni dla artystów. Regionalny Kongres Kultury (kongres-kultury.pl). [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-01)].