wieś | |
Kościół parafialny (dawna cerkiew Opieki NMP) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Wysokość |
181–187 m n.p.m. |
Liczba ludności (2021) |
1227[1] |
Strefa numeracyjna |
16 |
Kod pocztowy |
37-500[2] |
Tablice rejestracyjne |
RJA |
SIMC |
0603112[3] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Jarosław | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa podkarpackiego | |
Położenie na mapie powiatu jarosławskiego | |
50°02′43″N 22°47′22″E/50,045278 22,789444[4] |
Makowisko – wieś w Polsce, położona na Płaskowyżu Tarnogrodzkim w województwie podkarpackim, w powiecie jarosławskim, w gminie Jarosław[3][5].
Wieś Makowiszko należąca do miasta Jarosławia[6] położona była na przełomie XVI i XVII wieku w powiecie przemyskim ziemi przemyskiej województwa ruskiego[7]. Prywatna wieś szlachecka, położona w województwie ruskim, w 1739 roku należała do klucza Jarosław Lubomirskich[8].
W II Rzeczypospolitej wieś w powiecie jarosławskim województwa lwowskiego. W latach 1943–1945 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj 4 Polaków i 8 Ukraińców, oskarżanych o „współpracę z władzami polski”[9].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa przemyskiego.
Integralne części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0603164 | Olchowa | przysiółek |
0603129 | Podkościele | część wsi |
0603135 | Środek | część wsi |
0603141 | Z Końca | część wsi |
Zabytki
- Dawna cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Najświętszej Marii Panny, murowana, wzniesiona w 1939 na planie krzyża greckiego, z dużą kopułą nad nawą. Obecnie rzymskokatolicki kościół parafialny Trójcy świętej.
- Drewniany budynek czytelni Proświty z okresu międzywojennego
- Na cmentarzu – kilkanaście nagrobków kamiennych z kończ XIX i 1. poł. XX w., pochodzące z warsztatów bruśnieńskich.
- Na cmentarzu – kwatera z kamiennym pomnikiem oficera austriackiego z okresu I wojny światowej, Theodora Kerkowa, który zginął 24 maja 1915. Według miejscowej tradycji, pochowany został bez głowy. Jedna z wersji głosi, że głowę ściął mu szablą żołnierz rosyjski a korpus oficera bez głowy koń niósł jeszcze przez jakiś czas. W drugiej wersji też występuje wątek jeźdźca bez głowy, lecz przyczyną utraty głowy miał być pocisk artyleryjski. Nagrobek ufundowała narzeczona Kerkowa, Meta Grebin. Tablica na nagrobku informuje o personaliach zmarłego oraz jego wojskowej przynależności organizacyjnej. Poniżej widnieje wiersz, zaczynający się od słów: Czerwony mak, pozbawiony płatków opada łagodnie w twoje ręce...
Przypisy
- ↑ Wieś Makowisko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-01-18] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 758 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 75840
- 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
- ↑ Aleksander Jabłonowski, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. 7. Ziemie ruskie. Ruś Czerwona. Cz. 1, Warszawa 1901, s. 3.
- ↑ Atlas historyczny Rzeczypospolitej Polskiej wydany z zasiłkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, [T. 1], Epoka przełomu z wieku XVI-ego na XVII-sty. Dział II-gi. „Ziemie Ruskie” Rzeczypospolitej, Dział opracowany przez Aleksandra Jabłonowskiego [...], k. 2.
- ↑ Adam Homecki, Rozwój terytorialny latyfundium Lubomirskich (starszej gałęzi rodu) w latach 1581–1754, w: Studia Historyczne, rok V, zeszyt 3 (58), 1972, s. 436.
- ↑ Szczepan Siekierka, Henryk Komański, Krzysztof Bulzacki, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie lwowskim 1939–1947, Wrocław: Stowarzyszenie Upamiętnienia Ofiar Zbrodni Ukraińskich Nacjonalistów, 2006, s. 265, ISBN 83-85865-17-9, OCLC 77512897 .
Linki zewnętrzne
- Makowisko w pow. jarosławskim, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 934 ., s. 934–935.