Harrachov – Linia kolejowa w głąb Czech
Stacja kolejowa Harrachov-Mýtiny
Słupek kilometrowy – odległość od Liberca
Pole golfowe Harrachov-Mýtiny

Mýtiny (w latach 1945–58 Tkacze; niem. Strickerhäuser) – część miasta Harrachov w Czechach, w latach 1945–1958 wieś w Polsce, położona pomiędzy Harrachovem a Szklarską Porębą.

Miejscowość położona jest na południowym stoku znajdującej się po polskiej stronie Tkackiej Góry wchodzącej w skład Koziego Grzbietu w Górach Izerskich, nad doliną rzeki Izery, na historycznym Dolnym Śląsku. Znajduje się na trasie budowanej w latach 1888–1902 Kolei Izerskiej, która łączyła austro-węgierską sieć kolejową z Dolnym Śląskiem, umożliwiając m.in. eksport wałbrzyskiego węgla kamiennego na południe. Do roku 1945 miejscowość nosiła niem. nazwę Strickerhäuser[1] (choć na polskich mapach wojskowych nazwa niemiecka pojawia się jeszcze w 1947[2], niewykluczone, że pojawiła się dopiero kilka lat po wojnie) i wraz z sąsiednią osadą pasterską Hoffnungsthal (Zieliniec) leżała w granicach Prus, (a od 1871 także zjednoczonych Niemiec), natomiast pobliskie miejscowości Kořenov (Wurzelsdorf) z licznymi przysiółkami oraz Janov (Johannesthal) i Harrachov (Harrachsdorf) należały do habsburskiej Austrii, a od końca I wojny światowej w 1918 do traktatu monachijskiego w 1938 – do Czechosłowacji.

Kolej Izerska prowadziła z Jeleniej Góry przez Szklarską Porębę i kolejne stacje: Szklarska Poręba Huta (Josephinenhütte, 1945–1948 Jóźwin) i Jakuszyce (Jakobsthal), gdzie pokonywała Przełęcz Szklarską, następnie mijankę Nowy Świat (nazwa ta pochodzi od znajdującej się po przeciwnej stronie granicy wsi Nový Svět, dawniej Neuwelt), dalej przez stację Mýtiny (Strickerhäuser), a za nią przebijała się 280-metrowym tunelem przez zbocze Tkackiej Góry, by pokonać nurt rzeki Izery wysokim mostem[3] i dotrzeć do następnej stacji w Polubný/Zelené Údolí (dawniej Polaun/Grünthal, dzisiejsza stacja Kořenov), potem przez 940-metrowy tunel Polubný, przez Příchovice (dawniej Prichowitz, dzisiejszy przystanek Kořenov zastávka) i dalej[4], przez miejscowości Dolní Polubný (Unter-Polaun), Desná (Dessendorf) i Tanvald (Tannwald) w głąb kraju.

Po II wojnie światowej granicę między Polską a Czechosłowacją na odcinku dolnośląskim wytyczono wzdłuż historycznej granicy prusko-austriackiej[5], przez co Tkacze znalazły się po stronie polskiej. Jednak w wyniku podpisanej 10 października 1958 roku umowy międzypaństwowej wieś Tkacze wraz z całkowicie niezamieszkanym już wówczas przysiółkiem Zieliniec (na mapach także jako Zieleniec) oddana została przez Polskę Czechosłowacji. W zamian za to Czechosłowacja przekazała Polsce położony w pobliżu południowy stok góry Kocierz i fragment północnego stoku góry Mrtvý vrch o tej samej powierzchni. Skutkiem tej wymiany końcowa po polskiej stronie stacja PKP Tkacze[6] stała się stacją końcową ČSD, po stronie czeskiej. Wieś otrzymała wówczas nazwę Mýtiny. Najwięcej zyskała na tym odległa o niespełna 2 kilometry czeska miejscowość Harrachov, dla której Mýtiny stały się naturalną stacją kolejową, dzięki której zyskała połączenie kolejowe z resztą Czech.

W latach 1891–1930 funkcjonowała tu opadowa stacja meteorologiczna (wys. 630 m n.p.m., 50°46′N 15°24′E/50,766667 15,400000). Średnia roczna suma opadów wynosiła wówczas 1223 mm. Najbardziej mokrymi miesiącami były: styczeń 125 mm i lipiec 121 mm. Najmniej deszczu przynosiły: kwiecień 86 mm i maj 87 mm[7].

Przypisy

  1. ↑ dosłownie: "domy dziewiarzy"; obecna czeska nazwa Mýtiny oznacza tyle co "poręby", "karczowiska"
  2. ↑ Mapa wojskowa WIG z 1947
  3. ↑ granica państwowa biegła wówczas nurtem Izery
  4. ↑ odcinek za Kořenovem pokonuje stromizny sięgające 58‰ – pokonywane są one przy pomocy kolei zębatej
  5. ↑ linia graniczna biegła wzdłuż rzeki Izery, pozostawiając drogę z Harrachova do Polubný/Zelené Údolí po południowej stronie granicy, a linię kolejową – po północnej
  6. ↑ ówczesna polityka państw bloku wschodniego ograniczała komunikację międzypaństwową, toteż nie uruchomiono tu kolejowego przejścia granicznego między Polską a Czechosłowacją, chociaż infrastruktura kolejowa – pomimo wojny i późniejszej grabieży – zachowała się
  7. ↑ Jan Kwiatkowski: Klimat. W: Karkonosze polskie. Wrocław: Polska Akademia Nauk, 1985, s. 88-107. ISBN 83-04-01586-2.
Polski słupek kilometrażowy po czeskiej już stronie – usunięty po remoncie trasy

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.