Möhlin
Ilustracja
Möhlin koło Breisach am Rhein
Kontynent

Europa

Państwo

 Niemcy

Lokalizacja

Badenia-Wirtembergia

rzeka (dopływ)
Długość 30 km
Spadek

ok. 28 ‰

Powierzchnia zlewni

237 km²

Średni przepływ

8,7 m³/s ujście

Kod statystyczny

DE: 2336

Źródło
Miejsce Schauinsland (Schwarzwald)
Wysokość

1080

Współrzędne

47°54′13″N 7°52′17″E/47,903611 7,871389

Ujście
Recypient Ren
Miejsce

Breisach am Rhein

Wysokość

188

Współrzędne

48°01′31″N 7°34′48″E/48,025278 7,580000

Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii
Mapa konturowa Badenii-Wirtembergii, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko lewej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Niemiec
Mapa konturowa Niemiec, blisko dolnej krawiędzi po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „ujście”

Möhlin (wymawiane [ˈmø:lin]) – niewielka, wysychająca sporadycznie na niektórych odcinkach rzeka w południowo-zachodniej części niemieckiego kraju związkowego Badenia-Wirtembergia, z przebiegiem całkowicie w obrębie powiatu Breisgau-Hochschwarzwald. Jej długość wznosi 30 km, a powierzchnia dorzecza 237 km²[1]. Jest prawobrzeżnym dopływem Renu i uchodzi do niego w miejscowości Breisach. Źródła znajdują się na stokach Schauinslandu (Schwarzwald).

Źródła i przebieg

Początek bierze Möhlin z kilku źródeł na porośniętym lasem stożku usypiskowym na zachodnim stoku masywu Schauinsland w obrębie rezerwatu przyrody, w górnym piętrze doliny nad miejscowością St. Ulrich. Największe ze źródeł Möhlin leży na wysokości 1080 m n.p.m. nad drogą K4957, ok. 500 m na północny wschód od przysiółka Gießhübel[2]. Dalej płynie Möhlin w kierunku zachodnim i północno-zachodnim doliną Möhlintal w swoim naturalnym korycie, zbierając wody potoków w obu stron doliny, np. prawobrzeżne Käppeledobel i Dachsdobel oraz lewobrzeżny Langdobel. Ponad wschodnią częścią miejscowości Bollschweil osiąga dolinę Hexental i kieruje się na zachód i południowy zachód. Tuż za Bollschweilem wpływa do Möhlin jej ostatni prawobrzeżny dopływ – potok Eckbach. Od Ehrenkirchen jej uregulowany przebieg zmierza na zachód ku Bad Krozingen, by tuż za ujściem lewobrzeżnego dopływu Gallenbach skierować się na północ. W okolicach Offnadingen, gdzie Möhlin wpływa na Nizinę Górnoreńską, miejscami wody rzeki po dłuższych okresach bezdeszczowych całkowicie wsiąkają w grunt, a bezwodne odcinki są różnej długości. Dalej Möhlin kieruje się na zachód i między miejscowościami Biengen i Hausen an der Möhlin łączy się ze swoim największym i przeważnie bogatszym w wodę dopływem – Neumagen[3][4], ale i on, jak większość lokalnych cieków wodnych, obniża okresowo swój poziom aż do całkowitego zaniku w wyniku opadania poziomu wód gruntowych[5]. Od tego rejonu aż do ujścia rzeka jest całkowicie uregulowana, a jej wody częściowo ujęte w kanały wodne. Historia kanału Hausen-Breisach sięga 1. połowy XVIII w., kiedy rzekami Möhlin od St. Ulrich i Neumagen od doliny Münstertal spławiano drewno do twierdzy Breisach[6]. Intensywne uprawy rolnicze na tym terenie Niziny Górnoreńskiej przyczyniają się do obniżania poziomu wód, tak że w trakcie lata Möhlin w dolnym biegu często zanika. Za Grezhausen Möhlin stopniowo kieruje się na północ i płynie przez las łęgowy równolegle do Renu. Obecny przebieg końcowego odcinka Möhlin i jej ujście do Renu w Breisach powstały w latach 1960–1965 w ramach budowy jazu ze śluzą[7] na tym odcinku Renu, tzw. Kulturwehr Breisach, której celem jest ochrona przeciwpowodziowa. Elementem tego systemu jest także jaz na samej Möhlin (Möhlinwehr[8]), który w przypadku powodziowego stanu wód ma je kierować do sztucznie wydłużonego koryta rzeki, a dalej na przewidziane do tego tarasy zalewowe[9].

Miejscowości wzdłuż biegu

Przebieg rzeki jest zróżnicowany – od źródeł w górskim i bliskim naturalnemu terenie, przez wąską górską dolinę Möhlintal ku rozległej dolinie Hexental, a dalej przez gęsto zaludnioną i zagospodarowaną rolniczo Dolinę Górnoreńską aż po renaturalizowane lasy łęgowe wzdłuż Renu. Miejscowości leżące w biegu Möhlin (od jej górnego biegu) to St. Ulrich i Bollschweil (administracyjnie wspólnota gminna[10]), Ehrenkirchen (administracyjnie połączone miejscowości Ehrenstetten and Kirchhofen[11], ale Möhlin płynie na południe od Kirchohofen), Offnadingen (także miejscowość przyłączona w 1974 r. do Ehrenkirchen), Biengen (a dokładniej przez należące do niej tereny uprawne; samo Biengen jest wioską przyłączoną w 1971 r. do Bad Krozingen[12]), Hausen an der Möhlin (od 1973 r. należące do Bad Krozingen[13]), Grezhausen (w granicach administracyjnych Breisach[14]) i Breisach am Rhein.

Czystość wód

Według raportu Państwowego Instytutu Ochrony Środowiska Badenii Wirtembergii (Landesanstalt für Umweltschutz Baden-Württemberg)[15] gleby w obrębie zlewni rzeki na terenach dawnych kopalń rud metali[16] są zanieczyszczone metalami ciężkimi, w tym także na obszarach przepływu cieków wodnych. Od XII do XIV w. na północnym stoku Birkenbergu w dolinie Möhlintal znajdowały się sztolnie, w których wydobywano rudy srebra, piryt miedziowy oraz zawierającą ołów galenę[17]. Regularnie prowadzone badania gleb wzdłuż biegu Möhlin wykazują na terenach kopalnianych i poniżej wzdłuż jej brzegów podwyższoną obecność metali ciężkich (ołów, cynk, miedź i kadm) i minerałów zawierających arsen, im bliżej nurtu rzeki tym wyższą; natomiast obszary na równinach w Dolinie Dolnoreńskiej są praktycznie wolne od tych zanieczyszczeń. Zdaniem ekspertów[18] minerały zawierające te metale wykazują tak nikłą rozpuszczalność w wodzie, że nie stanowią zagrożenia dla wód gruntowych, a tym samym dla upraw. Tym samym potwierdzają oni, że wbrew budzącym lekką panikę wśród ludności doniesieniom prasowym[18], spożywanie owoców i warzyw z upraw w pobliżu Möhlin nie stanowi zagrożenia dla zdrowia.

Przypisy

  1. ↑ Hochwasserrisikomanagementplan der Flussgebietsgemeinschaft Rhein für den Zeitraum 2021 bis 2027, Flussgebietsgemeinschaft Rhein (FGG Rhein), 2021, s. 56 (niem.).
  2. ↑ Bernhardt Pollmann, Schwarzwald Süd. Die schönsten Wanderungen zwischen Freiburg und Basel, wyd. 10., München: Bergverlag Rother, 2017, s. 40, ISBN 978-3-7633-4217-4.
  3. ↑ Topographische Karte 1:25 000, 8013 Freiburg im Breisgau-SO, wyd. 6., Stuttgart: Landesvermessungsamt Baden-Württemberg, 1998, ISBN 3-89021-232-8.
  4. ↑ Daten- und Kartendienst der LUBW [online], udo.lubw.baden-wuerttemberg.de [dostęp 2019-04-17].
  5. ↑ Emil Schill, Adolf Götz, Josef Licht (red.), Breisgau-Hochschwarzwald. Land vom Rhein über den Schwarzwald zur Baar, wyd. 1, Freiburg im Breisgau: Karl Schillinger, 1980, ISBN 3-921340-44-6, OCLC 7272551 (niem.).
  6. ↑ Korinna Thiem, Historische Wasserkraftnutzung, Flößerei und Wiesenwässerung. Ein Beitrag zur Flussgeschichte des Münstertals, [w:] Berichte der naturforschenden Gesellschaft zu Freiburg im Breisgau, t. 94, Freiburg im Breisgau 2004, s. 68-69, ISSN 0028-0917 [zarchiwizowane].
  7. ↑ Kulturwehr Breisach [online], rp.baden-wuerttemberg.de [dostęp 2019-04-16] [zarchiwizowane z adresu 2019-04-16].
  8. ↑ FOCUS Online, Freiburg im Breisgau: Kulturwehr Breisach [online], FOCUS Online [dostęp 2019-04-17] (niem.).
  9. ↑ Breisach: Rückhalteraum Kulturwehr Breisach weit fortgeschritten – Regierungspräsidium informiert über den Stand der Arbeiten – RegioTrends [online], www.regiotrends.de [dostęp 2019-04-16].
  10. ↑ Gemeinde Bollschweil | Ortsportrait / Geschichte [online], www.bollschweil.de [dostęp 2019-04-17].
  11. ↑ Gemeinde Ehrenkirchen [online], Gemeinde Ehrenkirchen [dostęp 2019-04-17] (niem.).
  12. ↑ Öffnungszeiten Ortsverwaltung Biengen | Stadt Bad Krozingen – Gesundheitsstadt & Wohlfühlort zwischen Rhein & Schwarzwald [online], www.bad-krozingen.de [dostęp 2019-04-17].
  13. ↑ Ortsteil Hausen | Stadt Bad Krozingen – Gesundheitsstadt & Wohlfühlort zwischen Rhein & Schwarzwald [online], www.bad-krozingen.de [dostęp 2019-04-17].
  14. ↑ Grezhausen – Stadt Breisach am Rhein [online], stadt.breisach.de [dostęp 2019-04-17].
  15. ↑ Bodenzustandsbericht Region Freiburg. Stadt Freiburg, Teilräume der Landkreise Breisgau-Hochschwarzwald und Emmendingen, wyd. 1., Karlsruhe: Landesanstalt für Umweltschutz Baden-Württemberg, 2004.
  16. ↑ Jochen Seidel, Massenbilanzen holozäner Sedimente am südlichen und mittleren Oberrhein [online], 2004 (niem.).
  17. ↑ Bergbaurevier | Freundeskreis Birchiburg e.V. [online] [dostęp 2019-04-17] (niem.).
  18. 1 2 Badische Zeitung, Im Boden des Möhlintals schlummert das Gift – Bollschweil – Badische Zeitung [online], www.badische-zeitung.de [dostęp 2019-04-18] (niem.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.