Baş Kadin Mâhidevrân Gülbahar Hatun
Mâhidevrân Gülbahar
"
Dane biograficzne
Dynastia

Osmanowie

Data urodzenia

21 lutego 1500

Data śmierci

3 lutego 1580
Bursa, Imperium Osmańskie

Miejsce spoczynku

Muradiye Külliyesi

Ojciec

Nieznany

Matka

Nieznana

Dzieci

Mustafa

Grobowiec Mâhidevrân i Mustafy w Bursie
Wnętrze grobowca Mâhidevrân i Mustafy

Mâhidevrân Gülbahar, Mâhidevrân (osmańskotur. ماه دوران سلطان; ur. 21 lutego 1500, zm. 3 lutego 1580) – konkubina osmańskiego sułtana Sulejmana, matka Mustafy (następcy tronu). Pochodziła prawdopodobnie z Albanii[1] lub Czarnogóry[2]

Nieznane są imiona rodziców ani jej imię, które nosiła przed przybyciem do haremu. Wykluczyć natomiast można jej królewskie pochodzenie.[3] Plotka o jej królewskim pochodzeniu wynikała z tego, że jako konkubina sułtańska, niewolnica miała szeroki wachlarz uprawnień, m.in. mogła udzielać się charytatywnie.

Znana była również jako Gülbahar, Gülbehar, Gülfrem, Gülden. Jej imię z osmańskotureckiego znaczy „ta, która jest zawsze piękna”, „ta, której uroda nigdy nie przemija” lub „piękno wszech czasów”. Sulejman nazywał ją Gülbahar (gül: róża; bahar: wiosna).

Przyszłemu sułtanowi (wówczas księciu) Mâhidevrân urodziła księcia Mustafę (1515). Przypisywany jej Ahmed nigdy nie istniał, a Raziye była córką innej konkubiny.[4] Nie mogła być jej matką, albowiem dziewczynka przyszła na świat około 1513 roku. Dowodem na to może być zapisek haremowy, według którego po narodzinach Mustafy w 1515 roku pensja Mahidevran wzrosła.[5] Wcześniej ani później nie odnotowano wzrostu.

Kilka miesięcy po koronacji w 1520[6] roku do haremu sułtana Sulejmana sprowadzono ruską niewolnicę Roksolanę (pochodzącą z terenów ówczesnej Rzeczypospolitej, a dzisiejszej Ukrainy), porwaną przez Tatarów. Roksolana stała się najpierw faworytą sułtana, a później jego prawowitą żoną. Urodziła ona pierwszego syna Mehmeda w roku 1521 (zmarł w 1543), pozbawiając tym samym Mâhidevrân statusu matki jedynego syna władcy. Nieustająca rywalizacja pomiędzy obiema kobietami była częściowo tłumiona przez Ayşe Hafsę, matkę sułtana Sulejmana Wspaniałego. W 1533 roku Mustafa objął w zarząd prowincję Manisę i Mâhidevrân wraz z nim opuściła Topkapı.

Mâhidevrân otrzymała tytuł Baş Kadın/Baş Hatun[7] od sułtana Sulejmana. Tytuł ten przysługiwał matce najstarszego księcia. W rzeczywistości nigdy nie była sułtanką, ponieważ nie została wzniesiona do rangi Valide lub Haseki[8] [9].

W kulturze

Mâhidevrân jest ważną postacią w tureckim hicie eksportowym Wspaniałe stulecie. W rolę tę wcieliła się Nur Fettahoğlu.

Przypisy

  1. ↑ Leslie Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, 1993, s. 55 (ang.).
  2. ↑ Leslie Peirce, Roksolana: Władczyni Wschodu, 28 lutego 2018, s. 88 (pol.).
  3. ↑ Leslie Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, 1993, s. 55, Cytat: "A slave concubine of disputed origin—possibly Albanian or Circassian— Mahidevran appears among the seventeen women of the harem listed in an undated register of Süleyman’s princely household at Manisa." (ang.).
  4. ↑ Leslie Peirce, Roksolana: Władczyni Wschodu, 28 lutego 2018, s. 58 (pol.), Peirce w książce wymienia troje dzieci, które Sulejman posiadał przed przybyciem Roksolany: książę Mahmud (1512/13-1521), sułtanka Raziye (1513-1521), książę Murad (1518-1521). Wszystkie dzieci zmarły w wyniku epidemii czarnej ospy. Peirce opisuje w książce, że ich babka, Hafsa bardzo przeżyła śmierć wnucząt.
  5. ↑ Leslie Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, 1993, s. 55, Cytat: On the basis of stipend, three women ranked above her at 5 aspers a day, while two others shared her stipend level of 4 aspers. In 1515, when Mahidevran’s son Mustafa was born, her status within the harem presumably rose. (ang.).
  6. ↑ Leslie Peirce, Roksolana: Władczyni Wschodu, 28 lutego 2018, s. 17, Cytat: Roksolana miała szczęście: została wybrana w ciągu kilku miesięcy po wstąpieniu na tron Sulejmana (co miało miejsce we wrześniu 1520 roku) - dziesiątego sułtana dynastii osmańskiej. (pol.).
  7. ↑ Tytuły używane zamiennie.
  8. ↑ M. Çağatay Uluçay, Padişahların kadınları ve kızları, Türk Tarih Kurumu, 1985 [dostęp 2023-06-25] (tur.).
  9. ↑ Leslie P. Peirce, The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 978-0-19-508677-5 [dostęp 2023-06-25] (ang.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.