Luigi Snozzi

Data i miejsce urodzenia	29 lipca 1932 Mendrisio
Data i miejsce śmierci	29 grudnia 2020 Minusio
Narodowość	szwajcarska
Praca
Styl	neomodernizm

Dom wakacyjny Kalmann w Brione s/Minusio 1974–1976

Dom jednorodzinny Bianchetti w Locarno Monte 1975–1977

Budynek mieszkalny w Brissago 1985–1987

Casa Bernasconi w Caronie 1989–1990

„Stadthof” Sursee 1999–2003 Nagroda Wakkera 03

Luigi Snozzi (ur. 29 lipca 1932 w Mendrisio, zm. 29 grudnia 2020 w Minusio^[1]) – szwajcarski architekt, w 1985 laureat Nagrody Beton 85, w 1993 laureat Nagrody Beton 93, Nagrody Wakkera (Monte Carasso) i Nagrody Prince of Wales in Urban Design Uniwersytetu Harvard, a w 2003 Nagrody Wakkera (Sursee).

Doktor honoris causa Uniwersytetu w Bukareszcie (2005), Wydziału Architektury Uniwersytetu w Sassari (2007) i Politechniki Federalnej ETHZ w Zurychu (2007).

Przedstawiciel neomodernistycznego minimalizmu w architekturze, koncentrujący się na jak najmniejszym niszczeniu miejsca interwencji architekta przez maksymalne wykorzystanie nie tylko zalet, lecz przede wszystkim, wad każdego miejsca. Jeden z czterech architektów tesyńskich określanych mianem „czterech muszkieterów” (Snozzi, Vacchini, Galfetti i Botta), współtworzących fenomen w architekturze europejskiej końca XX wieku, zwany „szkołą tesyńską”.

Życiorys

Dyplom architekta uzyskał na Politechnice Federalnej ETHZ w Zurychu w 1957. W latach 1957–1958 pracował w biurach architektów Peppo Brivio w Locarno i Rino Tami w Lugano, od 1958 własne biuro w Locarno, w latach 1962–1971 biuro z Liviem Vacchinim, od 1975 biuro w Zurychu z Brunem Jenni, a od 1988 własne biuro w Lozannie.

W latach 1973–1975 profesor zaproszony ETHZ w Zurychu, 1980–1982 EAUG w Genewie, 1982–1984 EPFL w Lozannie, od 1985 profesor zwyczajny EPFL w Lozannie, od 1987 profesor zaproszony SCI-ARC w Vico Morcote, w latach 1998–2000 profesor zaproszony Uniwersytetu w Trieście, od 1997 profesor Akademii Architektury w Mendrisio, od 2002 profesor Wydziału Architektury w Alghero Uniwersytetu w Sassari.

Od 1970 wykłady w licznych szkołach architektury w Szwajcarii, Włoszech, Hiszpanii, Francji, Niemczech, Austrii, Holandii, Anglii, Norwegii, USA, Belgii, Portugalii, Chinach i w Polsce (Kraków 1992).

Od 1980 wystawy: Zurych, Arnhem, Stabio, Paryż, Bazylea, Lozanna, Mediolan, Padwa, Vico Morcote, Antwerpia, Wieden, Monte Carasso, Pontresina, Helsinki, Kraków (1992 – Galeria Expo WAPK).

Został członkiem honorowym:

• SIA – Szwajcarskiego Stowarzyszenia Inżynierów i Architektów w Zurychu
• BSA / FAS – Szwajcarskiej Federacji Architektów w Bazylei
• BDA – Niemieckiej Federacji Architektów w Berlinie
• ADK – Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie
• Bawarskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monaco

Realizacje

• 1958–1959 Dom jednorodzinny Lucchini, Faido
• 1959 Dom jednorodzinny Bass, Minusio
• 1959 Dom jednorodzinny Stratmann, San Nazzaro
• 1960–1963 Dom jednorodzinny Sargeti, Magadino
• 1961–1963 Budynek banku UBS z Liviem Vacchinim, Ascona
• 1961–1963 Restauracja kościoła, Brissago
• 1962–1968 Plan centrum Bellinzony z Liviem Vacchinim i Titą Carlonim, Bellinzona
• 1962–1965 Zespół mieszkaniowy z Liviem Vacchinim, Locarno
• 1963–1965 Pawilon tymczasowy dla szpitala w Mendrisio z Titą Carlonim, Mendrisio
• 1963–1965 Domy szeregowe Taglio z Liviem Vacchinim, Orselina
• 1964–1965 Sklep z biurami „La Colombaia” z Liviem Vacchinim, Bellinzona
• 1964–1965 Budynek „Palazzo Fabrizia” z Liviem Vacchinim, Bellinzona
• 1965–1966 Dom jednorodzinny Snider z Liviem Vacchinim, Verscio
• 1967–1970 Budynek mieszkalny z Liviem Vacchinim, Monte Carasso
• 1972–1976 Plan centrum Locarno z Liviem Vacchinim i Titą Carlonim, Locarno
• 1973–1978 Szkoła podstawowa i Ratusz, San Nazzaro
• 1973 Dom jednorodzinny Meyen, Ascona
• 1974 Budynek mieszkalny Verdemonte z Walterem von Euw, Monte Carasso
• 1974–1976 Dom jednorodzinny Kalmann, Brione s/Minusio
• 1975–1977 Dom jednorodzinny Bianchetti, Locarno-Monti
• 1976–1978 Dom jednorodzinny Cavalli, Verscio
• 1976 Przebudowa domu jednorodzinnego Zanda, Verscio
• 1977–1979 Sklep Costantini, Minusio
• 1979 Plan zagospodarowania, Monte Carasso – Nagroda Wakkera 93
• 1981–1984 Sala gimnastyczna, Monte Carasso – Nagroda Beton 85
• 1983–1984 Szatnia klubu sportowego, Monte Carasso
• 1983–1984 Dom jednorodzinny Heschl, Agarone
• 1983–1990 Cmentarz Loculi, Monte Carasso
• 1984–1985 Balli restaurantion, Locarno
• 1984 Raiffeisen Bank, Monte Carasso
• 1984 Dom jednorodzinny Guidotti, Monte Carasso
• 1985 Dom jednorodzinny Barbarossa, Minusio
• 1985 Przebudowa domu jednorodzinnego Conceprio, Monte Carasso
• 1985–1987 Budynek mieszkalny Bianchini, Brissago
• 1987 Dom jednorodzinny Barbarossa, Minusio
• 1987 Przebudowa domu jednorodzinnego Morisoli, Monte Carasso
• 1989–1990 Dom jednorodzinny Bernasconi, Carona – Nagroda Beton 93
• 1989–1990 Dom jednorodzinny Diener, Ronco s/Ascona
• 1987–1993 Szkoła podstawowa, Monte Carasso
• 1989–1994 Kwartał Morenal, Monte Carasso
• 1993–1997 Domy jednorodzinne Gianini/Salzborn, Cureglia
• 1995–1997 Budynek mieszkalno-biurowy „Bau und Grund”, Pforzheim
• 1998–2001 Dom jednorodzinny Ackermann, Monte Carasso
• 1993–2002 Zespół mieszkaniowy „STOA”, Maastricht
• 1999–2003 Budynek poczty „Stadthof”, Sursee – Nagroda Wakkera 03
• 2000–2004 Dom jednorodzinny Gobbi, Tegna
• 2001 Koncept Deltametropolis, Holandia
• 2003–2007 Rozbudowa Szkoły Podstawowej, Monte Carasso
• 2006–2007 Dom jednorodzinny Cavalli, Ligornetto
• 2009–2011 Dom jednorodzinny Stefano Guidotti, Monte Carasso

Aforyzmy^[2]

• Gdy myślę: człowiek, myślę: wyzyskiwany.
• Nie unikaj odpowiedzialności, zajmij się formą, to w niej odnajdziesz człowieka.
• Architektura jest pustką, którą ty masz zdefiniować.
• Architekturę mierzy się okiem i krokiem..., metr dla geodety.
• Zanim projekt staje się instrumentem zmiany, jest przede wszystkim narzędziem wiedzy.
• Nic nie jest do wymyślenia, wszystko jest do odkrycia.
• Każda interwencja zakłada zniszczenie, niszcz sensownie.
• Różnorodność jest preludium monotonii, jeżeli chcesz jej uniknąć, powtarzaj twój element.
• Poszukujesz elastyczności ? Buduj mury zawsze z kamienia.
• Architekturą nie zrobisz rewolucji, a rewolucja nie wystarczy by tworzyć architekturę: człowiek potrzebuje obydwu.
• Architektura wyrasta z rzeczywistych potrzeb, lecz je przekracza; jeżeli chcesz ją poznać, oglądaj ruiny.
• Akwedukt nabiera życia od momentu, gdy przestaje nieść wodę.
• Jeszcze do niedawna wszelkie formy ludzkiego osadnictwa były „geologicznymi”.
• Prawdziwy trawnik sięga środka ziemi.
• Budowla zawsze zaczyna się od fundamentów.
• ... lecz ponad wszystko: światło !
• Cóż za marnotrawstwo energii, co za straty na klimatyzacje, ogrzewanie, oświetlenie..., gdy wystarczyłoby okno.
• Kiedy projektujesz ścieżkę, obejście, dom, dzielnicę; pamiętaj zawsze o mieście.
• Kiedy projektujesz ulicę lub parking, pomyśl, że za kierownicą siedzi zawsze człowiek.
• Kiedy w miastach zniknie sygnalizacja, będziesz bliski rozwiązania.
• Alpinista jest szczęśliwy w górach, gdyż wie, że za horyzontem jest miasto. Marynarz jest szczęśliwy na morzu, gdyż wie, że za horyzontem jest miasto.
• Dzięki mozołowi ludzkiemu, miasto zawiera ogień wulkanów, piasek pustyni, dżunglę i step, florę i faunę..., naturę w całej swej okazałości.
• Natura znosi tylko prawdę, lecz zdaje mi się, że Adolf Loos już to powiedział.
• W dniu, w którym absolwenci nie będą mogli służyć biurom architektury, Szkoła uczyni wielki krok naprzód.

1973–1975, Luigi Snozzi

Bibliografia

• Thomas Boga, Martin Steinmann, Tendenzen: neuere Architektur im Tessin, Organisationsstelle für Ausstellungen d. Inst. GTA, Zürich 1977, ISBN 3-85676-002-4
• Pierre-Alain Croset, Luigi Snozzi, Progetti e architetture 1957–1984, Electa, Mediolan 1984, ISBN 88-435-1290-0
• Frank Werner, Sabine Schneider, Neue Tessiner Architektur: Perspektiven einer Utopie, Dt. Verl.-Anst. Stuttgart 1991
• Monte Carasso, die Wiedererfindung des Ortes = Monte Carasso, la reinvenzione del sito, Birkhäuser, Basel 1995, ISBN 3-7643-5596-4
• Claude Lichtenstein, Luigi Snozzi, Birkhäuser, Basel 1997, ISBN 3-7643-5439-9
• Johann Christoph Bürkle, Luigi Snozzi, urbanistische Projekte, Ideen und Arbeiten 1972–1997, Niggli, Sulgen 1997
• Luigi Snozzi und das Politiche in der Architektur, DU Nr 11 (585), Tages Anzeiger AG, Zurych 1989
• Claudio Negrini, Pierre-Alain Croset, Gustavo Groisman, Luigi Snozzi, Rivista Tecnica, Lugano 1990
• Snozzi Vacchini Galfetti, 1960–1990, Muzeum Architektury Fińskiej, Helsinki 1990, ISBN 951-9229-64-7
• Peter Dish, Luigi Snozzi, Costruzioni e progetti 1958–1993, ADV, Lugano 1994, ISBN 88-7922-005-5
• Pierre-Alain Croset, Pour une école de tendance, mèlange offerts à Luigi Snozzi, Presse polytechniques et universitaires romande, Lausanne 1999
• Johann Christoph Bürkle, Jörg Friedrich, Luigi Snozzi. Städte Bauen, Niggli, Sulgen 2000, ISBN 978-3-7212-0322-6
• Peter Dish, Luigi Snozzi: L'opera completa, ADV, Lugano 2005, ISBN 978-88-7922-027-9
• Colin Davies, Key Houses of the Twentieth Century, Laurence King Publishing, London 2006
• AA.VV. Guida d’arte della Svizzera italiana, Edizioni Casagrande, Bellinzona 2007, 37, 40, 52, 53, 156, 168, 169, 174, 176, 191, 192, 205, 206, 207, 208, 209, 213, 223, 288, 347.
• Marcello Congiu, Quarantuno domande a Luigi Snozzi, Clean Edizioni, Napoli 2008, ISBN 978-88-8497-111-1
• Es lebe der Widerstand!, w Bau der Gesellschaft, wykłady ETHZ, skrypt 7", gta Verlag, Zurich 2009, ISBN 978-3-85676-241-4

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Luigi Snozzi w Historische Lexikon der Schweiz HLS
• Luigi Snozzi w vitruvio.ch
• Galerie fotografii w vitruvio.ch
• Luigi Snozzi w archinform
• Luigi Snozzi w Sassari
• Luigi Snozzi EPFL 2010 (pdf)