Loksodroma (gr. loksós – ukośny, droma – linia) jest linią krzywą na powierzchni kuli (np. Ziemi), przecinającą wszystkie południki pod tym samym kątem[1] (oznaczanym np. ).
Na mapie Merkatora (dokładniej na mapie w rzucie Merkatora) loksodroma odwzorowuje się w postaci linii prostej i jako taka jest powszechnie stosowana w nawigacji morskiej i lotniczej do wykreślania drogi (kursu). Statek płynący stałym kursem, np. korzystając z żyrokompasu, w rzeczywistości utrzymuje ten sam kąt względem kierunku północ-południe, a więc przecina wszystkie południki pod tym samym kątem – płynie po loksodromie.
Loksodroma nie jest najkrótszą drogą łączącą dwa punkty na powierzchni kuli, właściwość taką ma za to ortodroma.
Długość loksodromy
Metoda przybliżona – trójkąt nawigacyjny
Przy niewielkich odległościach stosuje się przybliżoną metodę, rozwiązując tak zwany trójkąt nawigacyjny. Długość loksodromy oblicza się ze wzoru:
Wartości i reprezentują odpowiednio różnice długości geograficznych i szerokości geograficznych wyrażone w minutach kątowych, a wynik otrzymujemy w milach morskich.
Podstawowe sposoby zliczania loksodromy
Istnieją dwa podstawowe problemy żeglugi po loksodromie:
- mając dane współrzędne punktu wyjścia ( – długość geograficzną i – szerokość geograficzną), kurs drogi nad dnem (KDd) oraz odległość (d), liczymy i (długość i szerokość punktu docelowego),
- mając współrzędne punktu wyjścia ( i ) oraz współrzędne punktu docelowego ( i ) liczymy KDd oraz d.
Metoda średniej szerokości
Wykorzystujemy do niej tzw. trójkąt drogowy (nawigacyjny).
I tak, dla pierwszego problemu należy kolejno:
- zamienić KDd na system ćwiartkowy,
- obliczyć zboczenie nawigacyjne
- obliczyć różnicę długości geograficznej czyli
- obliczyć różnicę szerokości geograficznej czyli
- zliczyć i
Loksodroma w okolicy bieguna
Jeśli założymy, że kąt jest różny od 0 i od (tzn. loksodroma nie jest okręgiem wielkim), to w okolicy bieguna loksodroma zachowuje się podobnie do spirali logarytmicznej, która w układzie współrzędnych biegunowych przecina promienie pod stałym kątem. Loksodroma okrąża biegun nieskończenie wiele razy.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Loksodroma, [w:] Encyklopedia PWN [dostęp 2021-07-29] .