Liwistona okrągłolistna
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

arekowce

Rodzina

arekowate

Rodzaj

Saribus

Gatunek

liwistona okrągłolistna

Nazwa systematyczna
Saribus rotundifolius (Lam.) Blume
Rumphia 2: 49. 1838[3]
Liwistona okrągłolistna w doniczce
Owoce
Ciernie na krawędziach ogonka liściowego.

Liwistona okrągłolistna[5], palma liwistona (okrągłolistna)[6] (Saribus rotundifolius) – gatunek rośliny z rodziny arekowatych, popularnie nazywanych palmami[4]. Występuje na Filipinach, w Indonezji i lokalnie w Malezji[7][3].

Zasięg występowania

Liwistona okrągłolistna występuje:

Drzewa na Jawie w Indonezji są prawdopodobnie uciekinierami z uprawy[7].

Liwistona okrągłolistna jest również uprawiana w Indonezji, Malezji i na Filipinach, a oprócz tego w Singapurze i Indiach w Azji, na Trynidadzie i Tobago w Ameryce Południowej, na Florydzie w Stanach Zjednoczonych, w ogrodach botanicznych w Singapurze, Nowej Gwinei, Sri Lance, Australii, palmiarni Królewskiego Ogrodu Botanicznego Kew w Wielkiej Brytanii[7].

Systematyka

W 2011 roku, na podstawie wyników badań DNA, 8 gatunków z rodzaju Livistona (w tym liwistona okrągłolistna) oraz Pritchardiopsis jeanneneyi zostały przeniesione do rodzaju Saribus[3].

Jest pierwszym taksonomicznie rozpoznanym gatunkiem z rodzaju, opisanym w 1741 roku przez Rumphiusa pod jednoimienną nazwą Saribus[7].

Morfologia

Liwistona okrągłolistna jest gatunkiem bardzo zmiennym. Osiąga wysokość do 45 m, czyli najwyższą spośród wszystkich gatunków dawnego rodzaju Livistona[7].

Kłodzina
Powierzchnia gładka. Osiąga wysokość do 45 m. Średnica 15-­25 cm[7].
Liście
Wachlarzowate (dłoniasto podzielone[8], wachlarzowato podzielone[9]) – blaszka liściowa podzielona na rozchodzące się promieniście segmenty, u nasady niepodzielona, jednolita, 75-­150 cm. Ogonki długie, 90-­210 cm, ich krawędzie uzbrojone są w ciernie. Zakończenie ogonka na jego granicy i blaszki liściowej, czyli hastula, ma formę pionowo wzniesionej kołnierzowatej tkanki. Obrys liścia zbliżony do okręgu. Środkowy nerw będący przedłużeniem osi ogonka jest najgrubszy. Kulistą koronę tworzy 20-­50 liści[7].
Kwiatostany
3 równoległe podobne osie wyrastające ze wspólnej podstawy i mające wspólną podsadkę (tutaj prophyll), rozgałęzienia do 4 rzędów. Długość 90-­150 cm (podsadka do 30 cm)[7].
Kwiaty
Żółtawe, drobne (do 2-3 mm długości), pojedyncze lub w grupach po 2-4, obupłciowe. Kwitnienie trwa przez cały rok[7].
Owoce
Kształt bardziej lub mniej kulisty. Średnica 11-­25 mm. Kolor na początku żółty, u dojrzałych pomarańczowo-czerwony, czerwony, ciemnofioletowy lub niebiesko-czarny. Mezokarp o grubości 1,5 mm, od lekko włóknistego do krupiastego, nasiono o średnicy 10-13 mm. Cały rok[7].

Siedlisko

Lasy bagienne, obrzeża namorzyn, lasy deszczowe, brzegi rzek, lasy odrodzone po wycince[7].

Zastosowanie

Liwistona okrągłolistna jest popularną rośliną doniczkową[5][6]. Niektóre wymagania:

Woda
Palma powinna być podlewana umiarkowanie, nie może jednak stać w wodzie. Wodę z podstawki należy koniecznie wylewać[5]. Doniczkę najlepiej postawić na cienkiej warstwie żwiru, który można dosypać również na jej dno[10]. Gatunek ten lubi powietrze o odpowiedniej wilgotności. Palmę dobrze jest też spryskiwać wodą co kilka dni, zwłaszcza zimą[5].
Oświetlenie
Lubi światło słoneczne, młode rośliny rosną lepiej w półcieniu[5].

Uwagi

  1. 1 2 Według Bacona 2011 na Borneo wyłącznie na wyspie Banggai[3].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-02-20] (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 Christine D. Bacon, William J. Baker. Saribus resurrected. „Palms”. 55 (3), s. 109–116, 2011. International Palm Society. [dostęp 2017-10-29]. (ang.).
  4. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 Catalogue of Life : Livistona rotundifolia (Lam.) Mart. [online], Naturalis Biodiversity Center [dostęp 2017-10-29], Cytat: Govaerts R. (ed). For a full list of reviewers see: (2017). WCSP: World Checklist of Selected Plant Families (version Sep 2014). In: Roskov Y., Abucay L., Orrell T., Nicolson D., Bailly N., Kirk P.M., Bourgoin T., DeWalt R.E., Decock W., De Wever A., Nieukerken E. van, Zarucchi J., Penev L., eds. (2017). Species 2000 & ITIS Catalogue of Life, 29th September 2017. Digital resource at www.catalogueoflife.org/col. Species 2000: Naturalis, Leiden, the Netherlands. ISSN 2405-8858. (ang.).
  5. 1 2 3 4 5 Liwistona okrągłolistna (Livistona rotundifolia) | Encyklopedia roślin. kwiaty-ogrody.pl. [dostęp 2017-10-29].
  6. 1 2 Wanda Smogorzewska, Joanna Omiecka, Anna Nizińska: Architektura krajobrazu cz. 5. Rośliny ozdobne: zielne, doniczkowe, stosowane we florystyce. Warszawa: Hortpress Sp. z o.o., 2017, s. 239. ISBN 978-83-65782-08-3.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 John Leslie Dowe. A Taxonomic Account of Livistona R.Br. (Arecaceae). „Garden’s Bulletin Singapore”. 60 (2), s. 11–175, 2009. Singapore: Singapore Botanic Gardens. ISSN 2382-5812. [dostęp 2017-10-29]. (ang.).
  8. ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski: Botanika. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe (PWN), 1982, s. 689-691. ISBN 83-01-03062-3.
  9. ↑ Edward Strasburger, Fritz Noll, Heinrich Schenck, Wilhelm A. F. Schimper: Botanika. Podręcznik dla szkół wyższych. Wydanie 28, poprawione i uzupełnione przygotowali: Richard Harder, Franz Firbas, Walter Schumacher, Dietrich von Denffer. Wyd. 28, drugie wydanie polskie. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, oryginał:, 1967, s. 914-916. Cytat: [Oryginał:] Gustav Fischer Verlag – Stuttgart 1962.
  10. ↑ Ogrodniczo Działkowe Forum. Liwistona okrągłolistna (Livistona rotundifolia) problemy [online], Marolex [dostęp 2017-11-05].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.