Littorinidae
J.G. Children, 1834[1]
Ilustracja
Muszla pobrzeżki pospolitej (Littorina littorea)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

mięczaki

Gromada

ślimaki

Podgromada

Caenogastropoda

Rząd

Littorinimorpha

Nadrodzina

Littorinoidea

Rodzina

Littorinidae

Synonimy
  • Lacunidae Gray, 1857[2]

Littorinidae – zróżnicowana rodzina grupująca ponad 200 gatunków niewielkich i średniej wielkości ślimaków słono- i słonawowodnych (oraz jeden rodzaj ślimaków słodkowodnych). Jej przedstawiciele są szeroko rozprzestrzenieni w litoralu i strefie pływów mórz na całym świecie.

Etymologia nazwy

Nazwa rodzaju typowego i rodziny pochodzi od siedliska, w którym występują (litoralis łac. – nadbrzeżny[3]).

Cechy morfologiczne

Gatunki małe lub średniej wielkości. muszle stożkowate, stożkowato-kuliste, kuliste. Zewnętrzna powierzchnia muszli gładka lub ze spiralnymi liniami, żebrami, guzkami lub kolcami. Wieczko konchiolinowe, ciemnobrązowe, o spiralnej budowie. Ujście muszli jajowate, wyłożone warstwą porcelanową. Wrzeciono gładkie, spłaszczone. Dołek osiowy występuje u niektórych gatunków[4]. Jedna para czułków, oczy położone u ich podstawy[4].

Występowanie

Przedstawiciele rodziny występują pospolicie w morzach na całym świecie[4].

Biologia i ekologia

Zajmowane siedliska

Żyją w litoralu, w strefie pływów a także w strefie oprysku. Wytrzymują okresowe, zmniejszone zasolenie wody, pozostają aktywne również w czasie odpływu, gdy są wynurzone, o ile tylko przybój zapewnia zraszanie wodą[5][6].

Odżywianie

Roślinożercy, zdrapywacze, rozdrabniacze – żywią się trawami morskimi, glonami, peryfitonem[4].

Rozmnażanie

Rozdzielnopłciowe, jajorodne. Jaja w galaretowatej otoczce przytwierdzane do roślin wodnych lub uwalniane wprost do wody. Rozwój złożony, z larwą swobodnie pływającą[4].

Podział taksonomiczny

W rodzinie Littorinidae wyróżnia się następujące podrodziny i rodzaje[2][7]:

  • Lacuninae Gray, 1857 – synonimy: Risellidae Kesteven, 1903; Cremnoconchinae Preston, 1915; Bembiciidae Finlay, 1928.
    • Bembicium R.A. Philippi, 1846
    • Cremnoconchus W.T. Blanford, 1869[8] – gatunki słodkowodne[9]
    • Dissochilus Cossmann, 1888 †
    • Lacuna W. Turton, 1827 – synonim: Aquilonaria Dall, 1886
    • Pellilitorina Pfeffer, 1886
    • Risellopsis Kesteven, 1902
  • Laevilitorininae Reid, 1989
    • Laevilacunaria A.W.B. Powell, 1951
    • Laevilitorina Pfeiffer, 1886
  • Littorininae Children, 1834 – synonimy: Echinininae Rosewater, 1972; Tectariinae Rosewater, 1972; Melaraphidae Starobogatov & Sitnikova, 1983
    • Afrolittorina Williams, Reid & Littlewood, 2003
    • Austrolittorina Rosewater, 1970
    • Cenchritis E. von Martens, 1900
    • Echinolittorina Habe, 1956 – synonimy: Amerolittorina Reid, 2009[10]; Fossarilittorina Rosewater, 1981; Granulilittorina Habe & Kosuge, 1966; Lineolittorina Reid, 2009[10]
    • Littoraria Gray, 1833
    • Littorina Férussac, 1822 – rodzaj typowy
    • Mainwaringia G. Nevill, 1885
    • Melarhaphe Menke, 1828
    • Nodilittorina E. von Martens, 1897[11]
    • Peasiella G. Nevill, 1885
    • Prosthenodon Cossmann, 1888 †
    • Tectarius Valenciennes, 1832, synonim: Echininus Clench & Abbott, 1942.

incertae sedis

  • Mirolacuna Wenz, 1939
  • Poroa Marwick, 1953 †
  • Procancellaria Wilckens, 1922 †

Ciekawostki

  • liczne gatunki z tej rodziny wchodzą w skład diety ludzi[4].

Przypisy

  1. ↑ Children J.G. (1834). Synopsis of the contents of the British Museum. ed. 28: 110.
  2. 1 2 Littorinidae Children, 1834, [w:] MolluscaBase [online] [dostęp 2024-03-09] (ang.).
  3. ↑ Kumaniecki K. 1975. Słownik łacińsko-polski. PWN Warszawa, s. 546.
  4. 1 2 3 4 5 6 Wąsowski 2000 ↓, s. 66.
  5. ↑ T. Umiński, Zwierzęta i oceany, Warszawa: WSziP, 1986, s. 62–63 i 71, ISBN 83-02-02680-8.
  6. ↑ L. Tomanek, B. Helmuth, Physiological Ecology of Rocky Intertidal Organisms: A Synergy of Concepts, „Integrative and Comparative Biology”, 42 (4), 2002, s. 771–775, DOI: 10.1093/icb/42.4.771.
  7. ↑ P. Bouchet, J.-P. Rocroi, Classification and nomenclatory of gastropod families, „Malacologia”, 47 (1–2), 2005, s. 1–397.
  8. ↑ W.T. Blanford, Notes on some Indian and Mascarene Land-Shells, „Annals and Magazine of Natural History”, 3 (4), 1869, s. 340–344.
  9. ↑ Ellen E. Strong i inni, Global diversity of gastropods (Gastropoda; Mollusca) in freshwater, „Hydrobiologia”, 595 (1), 2008, s. 149–166, DOI: 10.1007/s10750-007-9012-6, ISSN 0018-8158 (ang.).
  10. 1 2 D.G. Reid, The genus Echinolittorina Habe, 1956 (Gastropoda: Littorinidae) in the western Atlantic Ocean, „Zootaxa”, 2184, 2009, s. 1–103. streszczenie
  11. ↑ S.T. Williams, D.G. Reid, D.T.J. Littlewood. A molecular phylogeny of the Littorininae (Gastropoda: Littorinidae): unequal evolutionary rates, morphological parallelism, and biogeography of the Southern Ocean. „Mol. Phylogenet. Evol.”. 1 (1), s. 60–86, 2003. DOI: 10.1016/S1055-7903(03)00038-1. PMID: 12801472.

Bibliografia

  • R. Wąsowski, Przewodnik: Muszle, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., 2000, ISBN 83-7073-250-X.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.