Lipsko
wieś
Ilustracja
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Lipsku
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

zamojski

Gmina

Zamość

Liczba ludności (2021)

815[1][2]

Strefa numeracyjna

84

Kod pocztowy

22-400[3]

Tablice rejestracyjne

LZA

SIMC

0906195[4]

Położenie na mapie gminy wiejskiej Zamość
Mapa konturowa gminy wiejskiej Zamość, na dole znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Położenie na mapie powiatu zamojskiego
Mapa konturowa powiatu zamojskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Lipsko”
Ziemia50°39′28″N 23°13′44″E/50,657778 23,228889[5]

Lipsko – wieś w Polsce, położona w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim, w gminie Zamość[6][4].

Za Królestwa Polskiego istniała gmina Lipsko. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa zamojskiego.

Wieś jest sołectwem w gminie Zamość[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 850 mieszkańców[8].

Wieś jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Jana Chrzciciela[9]. Na terenie cmentarza parafialnego znajduje się kwatera wojenna z I wojny światowej. Pochowanych tam zostało 27 żołnierzy armii rosyjskiej i 23 żołnierzy armii austriackiej poległych w 1914 roku.

Integralne części wsi

Integralne części wsi Lipsko[6][4]
SIMCNazwaRodzaj
0906203Lipsko-Zagóraczęść wsi
0906210Majdanekczęść wsi
0906226Topornicaczęść wsi

Historia

Kwatera wojenna z I WŚ w Lipsku

Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z roku 1398, należała wówczas do włości szczebrzeskiej Dymitra z Goraja.

W wyniku podziału dóbr między bratankami Dymitra (on sam posiadał tylko córki) Lipsko otrzymał Mikołaj, protoplasta rodu Lipskich herbu Korczak[10].

Lustracja królewszczyzn z lat 1564 – 65 roku wykazała tu aż 12 łanów kmiecych (około 201,6 ha) gruntów uprawnych.

W ręku rodziny Lipskich wieś pozostawała do 1631 roku po czym przeszła na własność Zamoyskich, którzy włączyli ją do ordynacji.

W 1702 r. i w XIX wieku Lipsko stanowi ośrodek dóbr ordynackich.

W 1880 roku było tu 447 mieszkańców, w tym 355 wyznawców prawosławia. Współczesna tej dacie notka B. Chlebowskiego mówi o Lipsku:

„wieś odznacza się regularnym i dobrym zabudowaniem, co świadczy, że należy do wsi nowych (!?) czasów, chociaż stan zamożności włościan średni z powodu ciężkiej gleby borowiniastej”

SgKP[11]

Spis powszechny z 1921 roku wykazał we wsi 79 domów oraz 505 mieszkańców, w tym 5 Ukraińców. W okresie międzywojennym Lipsko podlegało administracyjnie gminie Mokre. W tym czasie w sąsiedztwie w miejscu wyciętego lasu powstała nowa wieś – Lipsko-Polesie.

II wojna światowa

W dniu 23 września 1939 r. z kierunku zachodniego nacierała poprzez Lipsko niemiecka 68 DP z VII Korpusu, zagradzająca drogę odwrotu wojskom polskiego Frontu Północnego gen. Dąb-Biernackiego. W dniu 24 grudnia 1942 r. wieś została wysiedlona i osadzono tu kolonistów niemieckich. Jeszcze w tym samym miesiącu oddział BCh „Azji” (Cz. Aborowicza) w odwecie spalił skolonizowaną wieś. Akcje takie były ponawiane w 1943 r. W pobliskim lesie hitlerowcy dokonali egzekucji więźniów z Zamościa, co zostało uczczone pomnikiem na skraju lasu.

Zabytki

Istniały we wsi cerkwie: murowana cerkiew z 1861 r. pw. św. Jana Teologa, wzniesiona na miejscu poprzedniej drewnianej sprzed 1639 r. Świątynia została zamieniona na kościół rzym.- kat. w okresie międzywojennym. Spalona w 1944 r. Na jej miejscu w 1952 r. zbudowano kościół pw. św. Jana Chrzciciela[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Lipsko w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-24], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-24].
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 657 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 3 TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2016-02-29].
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 69180
  6. 1 2 Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2016-02-29].
  7. ↑ Jednostki pomocnicze gminy Zamość. Urząd Gminy Zamość. [dostęp 2016-04-15].
  8. ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-08-15].
  9. ↑ Opis parafii na stronie diecezji
  10. ↑ Bondyra 1993 ↓, s. według indeksu.
  11. ↑ Lipsko, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 295.
  12. ↑ В. Слободян, Церкви Холмської єпархії, Львів 2005, s. 261.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.