Lipljan
ilustracja
Państwo

 Kosowo
/  Serbia

Region

Prisztina

Gmina

Lipljan

Populacja
 liczba ludności


56 643
(2016)

Nr kierunkowy

38

Kod pocztowy

14000

Położenie na mapie Kosowa
Mapa konturowa Kosowa, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Lipljan”
Położenie na mapie Serbii
Mapa konturowa Serbii, na dole znajduje się punkt z opisem „Lipljan”
Ziemia42°31′48″N 21°08′19″E/42,530000 21,138611
Strona internetowa
Ulpiana (stanowisko archeologiczne)
Ulpiana (stanowisko archeologiczne)

Lipljan (serb. – cyrylica Липљан, alb. Lipjan) – miasto i gmina w środkowym Kosowie (region Prisztina), liczy około 2 tys. mieszkańców (2006)[1]. Burmistrzem miasta jest Imri Ahmeti (od 2013)[2].

Nazwa

Współczesna nazwa Lipljan (Lipjan) wywodzona jest od starożytnych Lypenion, Lypiana[3], jak również Ulpiana.

Historia

Ulpiana

Poprzedniczką współczesnej miejscowości Lipljan jest istniejąca w okresie od roku 30 p.n.e. do ok. 600 n.e. rzymska osada Ulpiana[4] położona na szlakach komunikacyjnych łączących wybrzeże Adriatyku – miejscowość Lisse z terenami w dolinie rzeki Margus oraz nad Dunajem.

Nazwa Ulpiana wywodzić się ma od imienia cesarza rzymskiego - Marka Ulpiusza Trajana, który ustanowił municypium w ramach prowincji Mezja Górna. Wyjaśnienie nazwy zawarte zostało w traktacie Konstantyna VII Porfirogenety De administrando imperio (O zarządzaniu państwem), w którym stwierdza się też, że Justynian I Wielki (cesarz bizantyjski 527-565) przywrócił miasto-twierdzę Ulpiana dla zapobieżenia najazdom Słowian i Awarów na półwysep Bałkański. Chociaż twierdza została w pełni przywrócona (jako Iustiniana Secunda), wkrótce jednak Cesarstwo Bizantyńskie ostatecznie porzuciło ją pod presją ekspansji plemion słowiańskich i Awarów (około roku 582).

Siedziba biskupia od III wieku n.e., jeden z ośrodków administracyjnych rzymskiej prowincji Dardania.

Ulpiana położona była ok. 10 kilometrów na północ od obecnej lokalizacji Lipljan[3].

Okres słowiański i bizantyński

Kolejna wzmianka pochodzi z Latopisu Popa Duklanina (Kronika popa Dukljanina i Barski rodoslov). W opracowaniu tym stwierdzono, iż państwo Raszka rozpościera się pomiędzy rzeką Driną w kierunku wschodnim aż do Lipljan i Lab.

Kolejna wzmianka dotyczy roku 1085, w którym miejscowość została przejęta od Bizancjum na rzecz Raszki przez króla Bodina i żupana Raszki Wukana. Miasto zostało wkrótce przywrócone władzy cesarzy bizantyjskich i pod ich panowaniem pozostało aż do czasu ponownego przejęcia przez Raszkę w czasach żupana Stefana Nemanji. Wspominają o tym mnich i święty Sawa Nemanicz z klasztoru Hilandar na Górze Athos oraz syn Stefana - Stefan Pierwszy Koronowany (wielki żupan Raszki i pierwszy król Serbii).

Następnie Lipljan stanowił żupę, która zajmowała Kosowe Pole między Sitnicą i Labem.

Lipljan pozostawał pod panowaniem władców serbskich aż do bitwy na Kosowym Polu (1389), kiedy miasto dostało się w ręce Turków.

Albańska tradycja głosi, że w Lipljan urodził się Lekë Dukagjini, piętnastowieczny albański książę i bohater narodowy Albanii.

Przypisy

  1. Profil Lipjan na stronie OBWE ↓.
  2. Kryetari i Komunës. [w:] Oficjalny serwis Gminy Lipjani [on-line]. [dostęp 2017-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-14)]. (alb.).
  3. 1 2 Historia e Komunës së Lipjanit.
  4. Ulpiana / Iustiniana Secunda, Gračanica, Lipljan. Digital Atlas of the Roman Empire, 2016-08-07. [dostęp 2017-02-13]. (ang.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.