Leszczynowiec
Ilustracja
Leszczynowiec kłosowy w czasie kwitnienia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

Saxifraganae

Rząd

skalnicowce

Rodzina

oczarowate

Rodzaj

leszczynowiec

Nazwa systematyczna
Corylopsis Siebold et. Zucc.
Fl. Japon. 1: 45. 1836-1838
Typ nomenklatoryczny

Corylopsis spicata Siebold et Zucc.[3]

Liście leszczynowca kłosowego
Kwitnący leszczynowiec skąpokwiatowy

Leszczynowiec (Corylopsis) – rodzaj roślin z rodziny oczarowatych. Obejmuje od 24[4] do ok. 29 gatunków[5]. 20 z nich jest endemitami Chin[5], a zasięg całego rodzaju obejmuje w Azji obszar od Bhutanu, poprzez północno-wschodnie Indie, Mjanmę, po Półwysep Koreański i Japonię[4]. Są to szybko rosnące krzewy i niskie drzewa rosnące w lasach i na ich skrajach, w zaroślach, często na górskich zboczach[6].

Wiele gatunków uprawianych jest jako rośliny ozdobne, zwłaszcza leszczynowiec kłosowy i skąpokwiatowy[7]. Ozdobne są zwłaszcza wiosną w czasie kwitnienia i jesienią w czasie przebarwiania się liści[6]. W Polsce rośliny te spotykane są głównie w kolekcjach botanicznych[8].

Morfologia

Pokrój
Krzewy o pokroju podobnym do leszczyny pospolitej oraz niewielkie drzewa osiągające do 10 m wysokości. Pokrój gęsty lub luźny, pędy zwykle rozłożyste, rzadziej prosto wzniesione[8]. Pędy zwykle owłosione gwiazdkowatymi włoskami[5].
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe, liście opadające na zimę, pojedyncze, jajowate, eliptyczne lub okrągłe, czasami niesymetryczne, o brzegach zatokowo piłkowanych, przy czym ząbki zakończone są ościstymi wyrostkami. Górna strona liści naga, spodnia zwykle sina, czasem z włoskami, głównie na nerwach, również ogonki liściowe bywają owłosione[8].
Kwiaty
Promieniste, 5-krotne, obupłciowe, żółte, zebrane w zwisające grona lub kłosy. Wydzielają słaby zapach, mają miodniki i podkwiatki[8]. Działki kielicha w liczbie 5, są trwałe lub odpadające. Płatki korony zaokrąglone lub jajowate. Pręcików jest 5, o cienkich nitkach, czasem towarzyszy im od 1 do 5 prątniczków. Zalążnia różnie położona – od górnej do dolnej, z trzema zalążkami w każdej z dwóch komór, z czego dwa są płonne. Szyjka słupka długa lub krótka, zwieńczona główkowatym znamieniem[5].
Owoce
Zdrewniałe torebki, po dojrzeniu gwałtownie pękające dwoma klapami zakończonymi ościstymi wyrostkami. Owłosione lub nagie. W każdej z dwóch komór znajdują się pojedyncze, czarne, bardzo twarde nasiona o długości ok. 1 cm[8].

Systematyka

Rodzaj z plemienia Corylopsideae z podrodziny Hamamelidoideae z rodziny oczarowatych Hamamelidaceae[9].

Wykaz gatunków[4]
  • Corylopsis alnifolia (H.Lév.) C.K.Schneid.
  • Corylopsis brevistyla H.T.Chang
  • Corylopsis calcicola C.Y.Wu
  • Corylopsis coreana Uyeki
  • Corylopsis glabrescens Franch. & Sav. – leszczynowiec nagi
  • Corylopsis glandulifera Hemsl.
  • Corylopsis glaucescens Hand.-Mazz.
  • Corylopsis gotoana Makino
  • Corylopsis henryi Hemsl.
  • Corylopsis himalayana Griff.
  • Corylopsis microcarpa H.T.Chang
  • Corylopsis multiflora Hance
  • Corylopsis obovata H.T.Chang
  • Corylopsis pauciflora Siebold & Zucc. – leszczynowiec skąpokwiatowy
  • Corylopsis platypetala Rehder & E.H.Wilson
  • Corylopsis rotundifolia H.T.Chang
  • Corylopsis sinensis Hemsl. – leszczynowiec chiński
  • Corylopsis spicata Siebold & Zucc. – leszczynowiec kłosowy
  • Corylopsis trabeculosa Hu & W.C.Cheng
  • Corylopsis veitchiana Bean
  • Corylopsis velutina Hand.-Mazz.
  • Corylopsis willmottiae Rehder & E.H.Wilson
  • Corylopsis yui Hu & W.C.Cheng
  • Corylopsis yunnanensis Diels

Zastosowanie

Są czasami uprawiane jako rośliny ozdobne, znajdują się też w kolekcji wielu ogrodów botanicznych. W Polsce uprawia się 4 gatunki (rzadko). Nie są całkowicie odporne na mróz: wiosną czasami przemarzają im młode pędy, dlatego też należy je sadzić w miejscach osłoniętych. Z uprawianych w Polsce gatunków najbardziej wytrzymały na mróz jest leszczynowiec nagi, ale jest on mało efektowny, bardziej efektowny jest leszczynowiec skąpokwiatowy i chiński, one też najczęściej są uprawiane. Rosną powoli, uprawiane w Polsce osiągają wysokość do 2, rzadko 3 m[8].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-26] (ang.).
  3. ↑ Index Nominum Genericorum. [dostęp 2009-03-09].
  4. 1 2 3 Corylopsis Siebold & Zucc.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-01-24].
  5. 1 2 3 4 Corylopsis Siebold & Zuccarini. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-01-24].
  6. 1 2 Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 101. ISBN 0-333-73003-8.
  7. ↑ David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 238, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. 1 2 3 4 5 6 Włodzimierz Seneta: Drzewa i krzewy liściaste. Tom II. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 197-199. ISBN 83-01-11074-0.
  9. ↑ Genus: Corylopsis Siebold & Zucc.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-01-24].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.