Lars Saabye Christensen

2010
Data i miejsce urodzenia	21 września 1953 Oslo
Narodowość	norweska
Ważne dzieła
Jubel (1999) Herman (2000) Półbrat (2004) Odpływ (2015) Beatles. Powieść (2016)
Odznaczenia

Lars Saabye Christensen (ur. 21 września 1953 r. w Oslo) – norweski poeta, prozaik, dramaturg, a także autor scenariuszy filmowych i telewizyjnych

Życiorys

Lars Saabye Christensen zadebiutował zbiorem wierszy Historien om Gly (1976). Miał wtedy już na koncie kilka publikacji pojedynczych wierszy, m.in. w ukazującym się poza głównym nurtem piśmie literackim „Dikt og datt”. Przełomem w jego twórczości była powieść Beatles (1984), która stała się bestsellerem na norweskim rynku księgarskim. Pisarz otrzymał też Nagrodę Księgarzy (Bokhandlerprisen) i Nagrodę literacką Rady Nordyckiej (Nordisk Råds Litteraturpris) za powieść Halvbroren (Półbrat) (2001).

Swoją pierwszą powieść Amatøren (norw. amator) wydał w roku 1977. Autor żartuje, że każda z jego kolejnych książek mogłaby nosić ten tytuł. W jego powieściach przewija się galeria podobnych do siebie postaci – ludzi, których dręczy wewnętrzny niepokój i brak rozeznania we własnej egzystencji, którym brak życiowego profesjonalizmu i przygotowania do działania w każdej sytuacji, którzy zawsze dokonują niewłaściwych wyborów. A mimo to wzbudzają sympatię czytelnika.

Po Amatøren pisarz wydał trzy zbiory wierszy i dwie powieści, m.in. cieszącą się dużą popularnością powieść Jokeren (1982).

Dwa lata później w księgarniach pojawiła się powieść Beatles, która stała się największym, jak do tej pory, sukcesem wydawniczym w całej Norwegii. Powieść wciąż cieszy się uznaniem czytelników, zwłaszcza młodszego pokolenia. Akcja książki toczy się w Oslo latach 60. i 70. XX w. Losy czwórki nastoletnich przyjaciół (Kim, Seb, Ola i Gunnar), snujących marzenia, konfrontujących swoje życiowe oczekiwania z rzeczywistością, przeżywających wzloty i upadki młodości, zyskały czytelników w wielu krajach, zwłaszcza w Niemczech i Danii. W 2006 została w plebiscycie czytelników norweskiej gazety "Dagbladet" uznana za najważniejszą książkę ostatniego ćwierćwiecza. Beatles miało wpływ także na innych skandynawskich pisarzy. W pierwszym tomie Mojej walki Knausgard wspomina swoją młodzieńczą lekturę tej powieści^[1].

Po sukcesie Beatles pisarz zajął się wieloma różnymi formami twórczości. Za powieść kryminalną Sneglene (1987) otrzymał Nagrodę Rivertona. Zaangażował się też w pisanie scenariuszy filmowych, m.in. do ekranizacji prozy Knuta Hamsuna. W tym czasie ukazały się dwie ze znanych w Polsce książek Christensena – Herman (1988) i Jubel (1995). W 2001, w 25-lecie pracy twórczej, pisarz wydał powieść – Halvbroren (polskie wydanie w „Półbrat”, 2004).

Lars Saabye Christensen został uhonorowany wieloma nagrodami literackimi. Król Norwegii Harald V odznaczył 24 października 2006 pisarza komandorią Orderu Świętego Olafa za zasługi dla literatury norweskiej^[2]. W 2008 został kawalerem francuskiego Orderu Sztuki i Literatury^[3].

Twórczość

• Historien om Gly – zbiór wierszy (1976)
• Amatøren – powieść (1977)
• Kamelen i mitt hjerte – zbiór wierszy (1978)
• Jaktmarker – powieść (1979)
• Billettene – powieść (1980)
• Jokeren – powieść (1981)
• Paraply – zbiór wierszy (1982)
• Beatlesi. Powieść – powieść (Beatles, 1984, wyd. polskie 2016, Wydawnictwo Literackie, Kraków)^[4]
• Blodets bånd – powieść (1985)
• Åsteder – zbiór wierszy (1986)
• Colombus ankomst – sztuka teatralna (1986)
• Sneglene – powieść (1987)
• Herman – powieść (Herman, 1988, wyd. polskie 2000, Świat Literacki)
• Stempler – zbiór wierszy (1989)
• Vesterålen – zbiór wierszy (1989)
• Bly – powieść (1990)
• Gutten som ville være en av gutta – powieść (1992)
• Ingens – opowiadania (1992)
• Den akustiske skyggen – zbiór wierszy (1993)
• Mekka – dramat (1994)
• Jubel – powieść (Jubel, 1995, wyd. polskie 1999, Książnica)
• Den andre siden av blått. Et bildedikt fra Loften og Vesterålen (wyd. zbiorowe) – zbiór wierszy (1996)
• Den misunnelige frisøren – opowiadania (1997)
• Noen som elsker hverandre – opowiadania (1999)
• Pasninger – zbiór wierszy (1999)
• Falleferdig himmel – zbiór wierszy (1999)
• Kongen som ville ha mer enn en krone (wyd. zbiorowe) – książka dla dzieci (1999)
• Under en sort paraply – zbiór wierszy (1999) (wybór i posłowie: Niels F. Dahl).
• Mann for sin katt – książka dla dzieci (2000) (ilustracje: Rune Johan Andersson)
• Pinnsvinsol – zbiór wierszy (2000)
• Półbrat – powieść (Halvbroren, 2001, wyd. polskie 2004)
• Maskeblomstfamilien – powieść (2003)
• Sanger og steiner – zbiór wierszy (2003)
• SATS – opowiadania (2003)
• Oscar Wildes heis – opowiadania (2004)
• Modellen – powieść (2005)
• Norske omveier – i blues og bilder – zbiór wierszy (zdjęcia: Bård Løken) (2005)
• Saabyes cirkus – powieść (2006)
• Den arktistike drømmen (2007)
• Ordiord – (2007) (ilustracje: Rune Johan Andersson)
• Bisettelsen – powieść (2008)
• Visning – powieść (2009)
• Etter mesterskapet – zbiór wierszy (2010)
• Men Buicken står her fremdeles : reviderte servietter, dikt, amerikanske huskelapper, skrøner og fotografier – zbiór wierszy (2010)
• Mitt danske ablum – zbiór wierszy (2010)
• Bernhard Hvals forsnakkelser – powieść (2010)
• Long Distance Call – zbiór wierszy (2011)
• Min Buick er lastet med – zbiór wierszy (2012)
• Etter karnevalet – zbiór wierszy (2012)
• Odpływ – powieść (Sluk, 2012, wyd. polskie 2015, Wydawnictwo Literackie, Kraków)^[5]

Przypisy

Bibliografia

• Lars Saabye Christensen [online], Norsk Biografisk Leksikon [dostęp 2015-03-03]  (norw.).