Lakkolit (także: lakolit) – zgodna intruzja o kształcie bochenkowatym z płaską podstawą i wypukłą górną powierzchnią. Wdziera się między już istniejące, starsze warstwy, nie przecinając ich, lecz leżąc zgodnie na warstwie podścielającej i wybrzuszając warstwę nadległą[1][2]. Jest to jedna z form zjawisk plutonicznych, w przeciwieństwie do batolitu powstała na niewielkiej głębokości, przeważnie subwulkaniczna (na głębokości do 1 km[3]), choć znane są też lakkolity hipabisalne (na głębokości 1–5 km[4])[1].
Lakkolit w planie ma kształt zbliżony do kolistego, od spodu przeważnie dochodzi doń żyła (dajka), którą napływała z głębi Ziemi magma[5]. Lakkolity mogą być zbudowane ze skał magmowych głębinowych (np. granit) lub ze skał magmowych wylewnych (np. porfir)[1].
Największym lakkolitem na świecie są Chibiny. W Polsce lakkolity występują w Górach Wałbrzyskich i w okolicy Dębnika, w obu przypadkach są one zbudowane z porfirów[1].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Wojciech Jaroszewski, Leszek Marks, Andrzej Radomski, Słownik geologii dynamicznej, Warszawa: Wydawnictwa Geologiczne, 1985, ISBN 83-220-0196-7, OCLC 830183626.
- Ryka W., Maliszewska A., 1991: Słownik petrograficzny (hasło „autigen”). Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa, (wyd. II popr. i uzup.), ISBN 83-220-0406-0.
- Żaba J., 2014: Ilustrowana Encyklopedia Skał i Minerałów. Strona 297. Videograf, Chorzów.