Labūnava
Ilustracja
Katolicki kościół pw. Opatrzności Bożej (2017)
Państwo

 Litwa

Okręg

 kowieński

Rejon

kiejdański

Gmina

Pelėdnagiai (Peładnogi)

Populacja (2011)
• liczba ludności


747

Kod pocztowy

58177[1]

Położenie na mapie Litwy
Mapa konturowa Litwy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Labūnava”
Ziemia55°11′29,6″N 23°54′21,3″E/55,191556 23,905917

Labūnava (lit. Labūnava, hist. Łabunów, Łabunowo) – wieś na Litwie położona w rejonie kiejdańskim okręgu kowieńskiego, 11 km na południe od Kiejdan, nad Niewiażą.

Historia

W drugiej połowie XIV wieku w Łabunowie istniał zamek, który został spalony w 1363 roku przez wielkiego mistrza krzyżackiego Winricha von Kniprode. Po odbudowaniu został ponownie w 1366 roku spalony. Po kolejnej odbudowie został znów zniszczony, w 1381 roku, tym razem przez Konrada Zöllnera von Rotenstein.

Najdawniejszy udokumentowany właściciel Łabunowa to Mikołaj Zabiełło herbu Topór, cześnik żmudzki, pod koniec XVI wieku. Po nim dziedziczył jego syn Salomon (~1630–1685), żonaty z Teodorą z Kurdwiczów (Teklą Teodorą Kudrewicz[2]), a po nim ich syn Mikołaj junior (~1670–1739) żonaty z Franciszką Białłozorówną (~1680–1761). Po nich Łabunów odziedziczył ich syn Jan Szymon Zabiełło (zm. 1761), kasztelan mścisławski żonaty z Teresą Sipajłówną (~1700–1755), a następnie syn Jana Ignacy (1745–?), chorąży kowieński, fundator tutejszego kościoła w 1779 roku, żonaty z Anną Elżbietą Monwid-Białłozorówną, a po nich – ich syn Onufry Szymon (1775–?), podkomorzy kowieński, żonaty z Krystyną von Vossberg (~1783–?). Szymon przekazał swą schedę synowi Karolowi (1808–?), który ożenił się z Matyldą Kobylińską (~1810–1887), po których dziedziczył ich syn Henryk Onufry (1844–1900), żonaty z Jadwigą Komarówną. Ich syn Karol Henryk (1868–1937) był ostatnim właścicielem Łabunowa. Po 1920 roku dobra łabunowskie zostały przejęte przez państwo litewskie[3][4].

Demografia Łabunowa
rok liczba ludności
1865 60
1923 175 (we dworze)
1959 36
1970 193
1979 734
1985 847
1989 882
2001 939
2006 915
2011 747[5]
Pozostałości po Zabiełłach (2011)

Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Łabunów, wcześniej wchodzący w skład województwa trockiego Rzeczypospolitej[3], znalazł się na terenie ujezdu kowieńskiego guberni litewskiej, a następnie wileńskiej i kowieńskiej Imperium Rosyjskiego. W drugiej połowie XIX wieku należał do gminy Bobty[6]. Od 1920 roku Łabunów należy do Litwy, która w okresie 1940–1990, jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka, wchodziła w skład ZSRR.

Wyżej wspomniany kościół z 1779 roku (erygowany w 1812 roku)[6], spalony w czasie wojen napoleońskich, odbudowany w 1855 roku (wspomina o nim Napoleon Rouba w 1909 roku[7]), został ostatecznie spalony w 1944 roku.

Stan obecny

Na terenie wsi działa szkoła podstawowa, przedszkole, poczta, biblioteka (od 1956 roku), siedziba leśnictwa, hotel, przychodnia. Obecnie jako kościół wykorzystywana jest kaplica cmentarna z 1859 roku (kościół Opatrzności Bożej)[8].

Nieistniejący pałac

Pierwsza rezydencja Zabiełłów, o której wiadomo, została wybudowana prawdopodobnie w XVII wieku. Był to drewniany dom z łamanym dachem.

Nowy pałac został wybudowany między 1882 a 1909 rokiem według projektu Karola Kozłowskiego. Był to neorenesansowy, dwukondygnacyjny budynek o skomplikowanej bryle, portykiem na osi i czworoboczną wieżą z boku. Pałac ten nigdy nie był dłużej zamieszkany, gdyż Zabiełłowie mieszkali w swej głównej siedzibie, w Opitołokach[3][7].

Pałac został zniszczony prawdopodobnie w czasie I wojny światowej.

Majątek Łabunów został opisany w 3. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].

Przypisy

  1. ↑ Kody pocztowe. Litwa [online] [dostęp 2018-04-21].
  2. ↑ Marek Minakowski, Wielka genealogia Marka Minakowskiego [online] [dostęp 2018-04-02].
  3. 1 2 3 4 Łabunów, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 3: Województwo trockie, Księstwo Żmudzkie, Inflanty Polskie, Księstwo Kurlandzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1992, s. 74–76, ISBN 83-04-03947-8, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  4. ↑ Łabunów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. V: Kutowa Wola – Malczyce, Warszawa 1884, s. 564.
  5. ↑ Results of the 2011 Population and Housing Census of the Republic of Lithuania [online] [dostęp 2018-04-21] (ang.).
  6. 1 2 Łabunów, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 2: Januszpol – Wola Justowska, Warszawa 1902, s. 253.
  7. 1 2 Łabunów, [w:] Napoleon Rouba, Przewodnik po Litwie i Białejrusi, Wilno: Wydawnictwo Kurjera Litewskiego, 1909, s. 112.
  8. ↑ Mariusz Proskień, Krótka prezentacja z ostatniego wyjazdu na Litwę! [online], 10 czerwca 2011 [dostęp 2018-04-22].
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.