Kutb (arab. oś, biegun) - w sufizmie termin odnoszący się do najwyższego w hierarchii mistrza duchowego.
Według niektórych doktryn sufickich (np. Ibn Arabiego) w mistycznej hierarchii Kutb jest głową zarówno proroków jak i świętych (aulija). Jest on ucieleśniony w "Człowieku doskonałym", który jest indywidualną ekspresją boskiego "Słowa". Jako "biegun", "oś świata", Kutb jest dla niego źródłem życia i energii, tak jak Słońce jest nim dla układu słonecznego. To właśnie poprzez każdorazowego Kutba Bóg jest obecny w świecie, pozostawiając w nim kogoś kto będzie prowadził do niego i pośredniczył pomiędzy nim a ludźmi. Obecność Kutba jest konieczna dla istnienia świata. W pewnym sensie każdy mistrz suficki, a nawet każdy muzułmanin postępujący na duchowej ścieżce jest swoistym regionalnym kutbem, który jest centrum życia danego regionu. Według niektórych autorów szyickich, np. Hajdara al-Amuliego, przez kutba należy rozumieć imama[1][2]. Stan bycia kutbem nazywa się Kutubijjat[3].
Meher Baba wykorzystywał termin kutb w odniesieniu do pięciu hinduistycznych i sufickich świętych: Shirdi Sai Baby, Upasni Maharadża, Hazrat Babadżan, Tadźuddin Baby i Ganadżan Maharadża[4].
Przypisy
- ↑ William C. Chittick: Ibn Arabi's Logos Doctrine. KHEPER transformation - evolution - metamorphosis. [dostęp 2008-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 czerwca 2008)]. (ang.).
- ↑ Słowniczek terminów, The Institute of Ismaili Studies. iis.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-09)]. (ang.)
- ↑ http://www.avatarmeherbaba.org/erics/glossq-r.html (ang.)
- ↑ http://www.avatarmeherbaba.org/erics/glossq-r.html (ang.) i http://www.avatarmeherbaba.org/masters.html (ang.)