Kusacz rdzawoskrzydły
Rhynchotus rufescens[1]
(Temminck, 1815)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki paleognatyczne

Rząd

kusacze

Rodzina

kusacze

Rodzaj

Rhynchotus

Gatunek

kusacz rdzawoskrzydły

Synonimy
  • Tinamus rufescens Temminck, 1815[2]
Podgatunki
  • R. rufescens rufescens (Temminck, 1815)
  • R. rufescens catingae Reiser, 1905
  • R. rufescens pallescens Kothe, 1907
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Kusacz rdzawoskrzydły[4] (Rhynchotus rufescens) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny kusaczy (Tinamidae), zamieszkujący Amerykę Południową. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżnia się trzy podgatunki o następującym obszarze występowania:[5][6]

  • Rhynchotus rufescens rufescens (Temminck, 1815) – południowo-wschodnie Peru, Boliwia, wschodni Paragwaj, południowo-wschodnia Brazylia oraz północno-wschodnia Argentyna
  • Rhynchotus rufescens catingae Reiser, 1905 – środkowa i północno-wschodnia Brazylia
  • Rhynchotus rufescens pallescens Kothe, 1907 – północna i środkowa Argentyna

Dawniej za podgatunek kusacza rdzwoskrzydłego był także uznawany kusacz plamkoszyi (R. maculicollis)[2], klasyfikowany obecnie jako odrębny gatunek[4][6].

Morfologia

Rozmiary

  • Długość ciała: 38–42 cm[7]

Masa ciała

Samce ważą 700–920 g, a samice 580–1040 g[8].

Ekologia i zachowanie

Środowisko

Kusacz rdzawoskrzydły preferuje łąki, pastwiska, sawanny oraz tereny porośnięte krzewami[9][3]. Spotykany do wysokości 2500 m n.p.m.[3]

Rozród

Sezon lęgowy trwa od września do marca[10]. Gniazdo znajduje się na ziemi[11], ma formę dołka skrytego pod wysoką trawą. Gniazdo budowane jest przez samca, który również broni tego miejsca[12]. Na jedną samicę przypada od dwóch do czterech samców (jest to tzw. poliandria)[10].

Jaja mają jeden, wyrazisty kolor, który ich nie kamufluje. Kolor ten to zazwyczaj różowy, czerwony, odcienie niebieskiego, odcienie zielonego oraz odcienie fioletowego[11][12]. Kamuflaż nie jest konieczny – większość drapieżników polujących na jaja tego kusacza nie rozróżnia kolorów[13]. W zniesieniu 3–5 jaj[7], a w całym sezonie lęgowym w sumie około 25[10]. Wysiadywanie trwa od 19 do 21 dni[7], a zajmuje się nim wyłącznie samiec[10][11].

Pożywienie

Przedstawiciele R. rufescens latem żywią się głównie dużymi insektami. Zimą jedzą przeważnie pokarmy roślinne[12].

Lot

Lot tych ptaków jest krótkotrwały i dość niezdarny. Kusacze rdzawoskrzydłe po kilku takich próbach szybko się męczą[12].

Głos

Głos kusaczy rdzawoskrzydłych jest bardzo donośny. Składa się z melodyjnych gwizdów[12].

Status i zagrożenia

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje kusacza rdzawoskrzydłego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern). Gatunek ten ma duży zasięg występowania – około 8,7 mln km²[3]. Dokładny rozmiar populacji nie został stwierdzony, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy. Zagrożeniem dla tego gatunku są polowania i wypalanie pamp. Sprzyja mu jednak wycinanie lasów równikowych[3][14].

Ze względu na smaczne mięso i wszystkożerność tego gatunku prowadzone są badania nad jego udomowieniem i wykorzystaniem jako drób[10].

Przypisy

  1. ↑ Rhynchotus rufescens, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-12)]. (ang.).
  3. 1 2 3 4 5 Rhynchotus rufescens, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [dostęp 2021-04-23] (ang.).
  4. 1 2 Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Tinamidae Gray, 1840 (1831) - kusacze (wersja: 2021-04-04). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-04-23].
  5. ↑ D. Lepage: Rhynchotus rufescens (kusacz rdzawoskrzydły). [w:] Avibase - Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2021-10-10].
  6. 1 2 F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Ratites: Ostriches to tinamous. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-04-24]. (ang.).
  7. 1 2 3 Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens). Planet of Birds, 2011. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
  8. ↑ Cabot, J., D. A. Christie, F. Jutglar, C. J. Sharpe, and E. F. J. Garcia: Red-winged Tinamou (Rhynchotus rufescens), version 1.0. Birds of the World (J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D. A. Christie, and E. de Juana, Editors), 2020. [dostęp 2021-04-24]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  9. ↑ Red-winged Tinamou. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, 2021. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).
  10. 1 2 3 4 5 Cromberg VU; Stein MS; Boleli IC; Tonhati H; Queiroz SA. Reproductive and behavioral aspects of red-winged tinamous (Rhynchotus rufescens) in groups with different sex ratios. „Rev. Bras. Cienc. Avic.”. 9 (3), 2007. DOI: 10.1590/S1516-635X2007000300004. (ang.).
  11. 1 2 3 Sam E. Weeks. The behavior of the red-winged tinamou, Rhynchotus rufescens. „Zoologica : scientific contributions of the New York Zoological Society”. 58 (1), s. 37, 1973. (ang.).
  12. 1 2 3 4 5 red-winged tinamou, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2021-04-23] (ang.).
  13. ↑ Sam E. Weeks. The behavior of the red-winged tinamou, Rhynchotus rufescens. „Zoologica : scientific contributions of the New York Zoological Society”. 58 (1), s. 14, 1973. (ang.).
  14. ↑ Species factsheet: Rhynchotus rufescens. BirdLife International, 2021. [dostęp 2021-04-23]. (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.