Kurt Russell (2016) | |
Imię i nazwisko |
Kurt Vogel Russell |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
17 marca 1951 |
Zawód |
aktor, scenarzysta, producent filmowy |
Współmałżonek |
Season Hubley (1979–1983; rozwód) |
Lata aktywności |
od 1957 |
Kurt Vogel Russell[1][2] (ur. 17 marca 1951 w Springfield) – amerykański aktor, scenarzysta i producent filmowy.
W 2003 został uhonorowany Nagrodą Saturna za karierę życiową[3]. W 2017 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6201 Hollywood Boulevard[4][5].
Życiorys
Wczesne lata
Urodził się w Springfield[6] w stanie Massachusetts jako syn Louise Julii (z domu Craine), tancerki, i Binga Russella, aktora i właściciela klubu baseballowego[7][8][9]. Jego rodzina miała pochodzenie angielskie, niemieckie, szkockie i irlandzkie[10]. Jego siostra Jill to matka byłego zawodowego zawodnika baseball Matthew Neila Franco[11][12][13].
Zaczynał jako dziesięciolatek w serialach telewizyjnych i filmach wytwórni Disneya[14], m.in. sitcomie ABC Latający detektyw (Our Man Higgins, 1963) i Podróże Jaimie’ego McPheetersa (The Travels of Jaimie McPheeters, 1963–64). W debiutanckim musicalu przygodowym Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair, 1963) wystąpił wraz z Elvisem Presleyem[15]. W 1969 ukończył Thousand Oaks High School w Thousand Oaks, w stanie Kalifornia[16][17].
Kariera
W latach 70. stał się rozpoznawalny z małego ekranu[18]. Był jednym z kandydatów do roli Hana Solo w Gwiezdnych wojnach (1977)[19]. Za rolę Elvisa Presleya w telewizyjnym biograficznym dramacie muzycznym ABC Elvis (1979) w reż. Johna Carpentera był nominowany do nagrody Emmy. Był przesłuchany do roli tytułowej w filmie Flash Gordon (1980), którą ostatecznie zagrał Sam J. Jones[19].
Po udziale w komedii Roberta Zemeckisa Używane samochody (Used Cars, 1980), prawdziwą popularność przyniosła mu rola jednookiego, sprawiedliwego przestępcy Snake’a Plisskena w sensacyjno-przygodowym dreszczowcu fantastycznonaukowym Johna Carpentera Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981)[20]. Do postaci wrócił po piętnastu latach w filmie Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A., 1996)[21]. Jego długoletnia współpraca z Johnem Carpenterem na planie takich produkcji jak Coś (The Thing, 1982) i Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China, 1986) realizowanych dla Walt Disney Studios została uhonorowana w 2003 roku nagrodą Akademii Filmowej Science Fiction, Fantasy i Horroru.
Kreacja przyjaciela działaczki związkowej w opartym na autentycznej historii dramacie Mike’a Nicholsa Silkwood (1983) została doceniona przez krytyków i zdobyła nominację do nagrody Złotego Globu dla najlepszego aktora drugoplanowego[22]. Jednak za rolę najlepszego policjanta w mieście Gabriela Casha w kasowej komedii sensacyjnej Tango i Cash (Tango & Cash, 1989) i postać Michaela Zane w komedii kryminalnej o grupie przestępców organizującej duży skok na kasyno podczas dorocznego Święta Elvisa 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland, 2001) otrzymał nominację do Złotej Maliny.
W westernie Tombstone (1993) wystąpił w roli szeryfa Wyatta Earpa[23]. W filmie scifi Gwiezdne wrota (Stargate, 1994) Rolanda Emmericha zagrał postać pułkownika Jonathana Jacka O’Neila biorącego udział w wyprawie na inną planetę przy pomocy gwiezdnych wrót. Odniósł sukces w roli konsultanta pomocniczego przeciwnika przywódcy terrorystów przebywającego na pokładzie samolotu w thrillerze sensacyjnym Krytyczna decyzja (Executive Decision, 1996), zdobywając nagrodę Blockbuster Entertainment. Wystąpił również w futurystycznym dramacie Żołnierz przyszłości (Soldier, 1998)[24]. Do galerii „łajdaków doskonałych”, których stworzył na ekranie, dorzucił kolejnego – postać psychopatycznego kaskadera-maniaka w filmie Quentina Tarantino Grindhouse Vol. 1: Death Proof (2007)[25]. Kilka lat później pojawił się także w Nienawistnej ósemce – jednym z kolejnych filmów tego reżysera. W 2019 roku z kolei swoją premierę miał dziewiąty film Tarantino pt. Pewnego razu... w Hollywood opowiadający historię morderstw Charlesa Mansona, w którym Russell zagrał jedną z ról[26].
Życie prywatne
17 marca 1979 ożenił się z aktorką Season Hubley, z którą wystąpił w dwóch produkcjach Johna Carpentera: Elvis (1979) i Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York, 1981)[27][28]. Mają syna Bostona Olivera Granta (ur. 16 lutego 1980)[29][30]. Jednak 16 maja 1983 doszło do rozwodu[31].
Od 15 lutego 1983 związał się z aktorką Goldie Hawn[32], z którą zagrał w filmach: Szybka zmiana (Swing Shift, 1984) i Dama za burtą (Overboard, 1986). Z nieformalnego związku mają syna Wyatta (ur. 10 lipca 1986), który został zawodowym hokeistą[33]. W lutym 2003 roku Russell i Hawn przenieśli się do Vancouver, w Kolumbii Brytyjskiej, gdzie ich syn mógł grać w hokeja. Russell dostał licencję prywatnego pilota FAA i został honorowym członkiem zarządu humanitarnej organizacji lotnictwa Wings of Hope (Skrzydła Nadziei)[34][35].
Russell to libertarianin[36][37][38]. W 1996 roku w 'Toronto Sun' powiedział: „Wychowałem się jako republikanin, ale kiedy zdałem sobie sprawę, że ostatecznie nie ma zbyt dużej różnicy pomiędzy demokratami i republikanami, stałem się libertarianinem”[39].
Filmografia
Rok | Tytuł | Rola | Reżyser |
---|---|---|---|
1963 | Latający detektyw (Our Man Higgins) | Bobby | |
Co się zdarzyło na Targach Światowych (It Happened at the World's Fair) | Chłopak kopiący piłkę Mike | Norman Taurog | |
1964 | Ścigany (The Fugitive) | Eddie | |
Gunsmoke | Packy Kerlin | ||
1966 | Ścigany (The Fugitive) | Philip Gerard Jr. | |
1969 | Komputer w tenisówkach (The Computer Wore Tennis Shoes) | Dexter Riley | Robert Butler |
1974 | Gunsmoke | Buck Henry Woolfe | |
1977 | Cud Bożego Narodzenia (Christmas Miracle in Caufield, U.S.A., TV) | Johnny | Jud Taylor |
Hawaii Five-O | Peter Valchek | ||
1979 | Elvis (TV) | Elvis Presley | John Carpenter |
1980 | Używane samochody (Used Cars) | Rudy Russo | Robert Zemeckis |
1981 | Ucieczka z Nowego Jorku (Escape from New York) | Snake Plissken | John Carpenter |
Lis i Pies (The Fox and the Hound) | dorosły Miedziak (głos) | Ted Berman, Richard Rich, Art Stevens | |
1982 | Coś (The Thing) | R.J. MacReady | John Carpenter |
1983 | Silkwood | Drew Stephens | Mike Nichols |
1984 | Szybka zmiana (Swing Shift) | Mike „Lucky” Lockhart | Jonathan Demme |
1985 | Niebezpieczna aura (The Mean Season) | Malcolm Anderson | Phillip Borsos |
1986 | Wielka draka w chińskiej dzielnicy (Big Trouble in Little China) | Jack Burton | John Carpenter |
Najlepsze czasy (The Best of Times) | Reno Hightower | Roger Spottiswoode | |
Dama za burtą (Overboard) | Dean Proffitt | Garry Marshall | |
1988 | Tequila Sunrise | Detektyw porucznik Nicholas 'Nick' Frescia | Robert Towne |
1989 | Zimowi ludzie (Winter People) | Wayland Jackson | Ted Kotcheff |
Tango i Cash (Tango & Cash) | Porucznik Gabriel Cash | Andriej Konczałowski | |
1991 | Ognisty podmuch (Backdraft) | Stephen 'Bull' McCaffrey / Dennis McCaffrey | Ron Howard |
1992 | Obsesja namiętności (Unlawful Entry) | Michael Carr | Jonathan Kaplan |
Kapitan Ron (Captain Ron) | Kapitan Ron Rico | Thom Eberhardt | |
1993 | Tombstone | szeryf Wyatt Earp | George Pan Cosmatos |
1994 | Gwiezdne wrota (Stargate) | pułkownik Jonathan Jack O’Neil | Roland Emmerich |
Forrest Gump | Elvis Presley (głos) | Robert Zemeckis | |
1996 | Krytyczna decyzja (Executive Decision) | David Grant | Stuart Baird |
Ucieczka z Los Angeles (Escape from L.A.) | Snake Plissken | John Carpenter | |
1997 | Incydent (Breakdown) | Jeffrey „Jeff” Taylor | Jonathan Mostow |
1998 | Żołnierz przyszłości (Soldier) | Todd | Paul W.S. Anderson |
2001 | 3000 mil do Graceland (3000 Miles to Graceland) | Michael Zane | Demian Lichtenstein |
Vanilla Sky | psycholog dr Curtis McCabe | Cameron Crowe | |
2002 | Ale jazda! (Interstate 60) | Kapitan Ives | Bob Gale |
Policja (Dark Blue) | Eldon Perry | Ron Shelton | |
2004 | Cud w Lake Placid (Miracle) | Herb Brooks | Gavin O’Connor |
2005 | Sky High | Steve Stronghold / Komandor | Edward Bilton |
Wyścig marzeń (Dreamer) | Ben Crane | John Gatins | |
2006 | Posejdon (Poseidon) | Robert Ramsey | Wolfgang Petersen |
2007 | Grindhouse: Death Proof (Death Proof) | Kaskader Mike | Quentin Tarantino |
Cutlass | Tato | Kate Hudson | |
2011 | Gra życia (Touchback) | Trener Hand | Don Handfield |
2013 | Sztuka kradzieży aka Złodziejska sztuka (The Art of the Steal) | Crunch Calhoun | Jonathan Sobol |
2015 | Szybcy i wściekli 7 (Furious 7) | Pan Nikt | James Wan |
Bone Tomahawk | szeryf Franklin Hunt | S. Craig Zahler | |
Nienawistna ósemka (The Hateful Eight) | John Ruth | Quentin Tarantino | |
2017 | Strażnicy Galaktyki vol. 2 (Guardians of the Galaxy vol 2) | Ego | James Gunn |
Szybcy i wściekli 8 (The Fate of the Furious) | Frank Petty/Pan Nikt | F. Gary Gray | |
2018 | Kronika świąteczna (The Christmas Chronicles) | Święty Mikołaj | Clay Kaytis |
2019 | Pewnego razu... w Hollywood[26] (Once Upon a Time in Hollywood) | Randy / narrator | Quentin Tarantino |
2020 | Kronika świąteczna 2 (The Christmas Chronicles 2) | Święty Mikołaj | Chris Columbus |
2021 | Szybcy i wściekli 9 (F9) | Pan Nikt | Justin Lin |
Przypisy
- ↑ Kurt Russell. Listal. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Vogel Russell – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Awards. FamousFix. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ Hollywood Star Walk: Kurt Russell. „Los Angeles Times”. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ Shalini Dore: Kurt Russell and Goldie Hawn Get Dual Star Ceremony. „Variety”, 2017-05-04. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Actor. „TV Guide”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Neil „Bing” Russell (1926 – 2003). Find A Grave Memorial. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Bing Russell – Genealogy. Geni. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Biography (1951-). Film Reference. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell What Nationality Ancestry Race. Ethnicity of Celebs. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ Matt Franco – BR Bullpen. Baseball-Reference.com. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ The Hustling Russells. The Hardball Times. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ BASEBALL; A Stunned Franco Is in the Spotlight. „The New York Times”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell News, Pictures, and Videos. TMZ.com. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Biography. Famous People. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell. The New York Times. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- 1 2 Kurt Russell Trivia. FamousFix. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Sandra Brennan: Kurt Russell Biography. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ AICN Legends: Quint chats up Kurt Russell about everything from Walt Disney to John Carpenter!. Ain't It Cool. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Awards. AllMovie. [dostęp 2022-07-07]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell. ČSFD.cz. [dostęp 2015-12-10]. (cz.).
- ↑ Kurt Russell. Rotten Tomatoes. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell. PORT.hu. [dostęp 2015-12-10]. (węg.).
- 1 2 Russell w Once Upon a Time in Hollywood. Deadline, 2018-05-09. [dostęp 2018-05-10]. (ang.).
- ↑ MYmovies. Kurt Russell. [dostęp 2015-12-10]. (wł.).
- ↑ Darrick Thomas: Kurt Russell's First Wife Season Hubley. Zimbio, 2012-01-23. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Biography. Encyclopedia of World Biography. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Season Hubley. NNDB. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Is that you Kurt Russell?. „Daily Mail”. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell Relationships. FamousFix. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Look familiar? Kurt Russell and Goldie Hawn's handsome son Wyatt. Daily Mail. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Scott Bandle: Fundraising flight: Air race pilots raise money for Wings of Hope. STLtoday.com, 2010-06-08. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
- ↑ Pilot answers prayers with Wings of Hope. St. Louis Jewish Light. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell on Tarantino, Sex Scenes, and the Roles That Got Away. Details. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Actor Kurt Russell Fiercely Pushes Back Against Anti-Gun Hollywood Interviewer: ‘What Are You Going to Do, Ban Everything?’. TheBlaze. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Kurt Russell libertarian Archives. BuzzPo. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
- ↑ Bill Winter: Kurt Russell. Advocates for Self-Government. [dostęp 2015-12-10]. (ang.).
Bibliografia
- Kurt Russell w bazie IMDb (ang.)
- Kurt Russell w bazie Filmweb
- Kurt Russell w bazie Notable Names Database (ang.)