Kultura niemeńska – neolityczna kultura archeologiczna[1] powstała być może jeszcze w okresie mezolitu[2] na terenach zachodniej Białorusi, południowej Litwy i Mazur (dorzecza Niemna, Wili, Prypeci i Narwi)[3]. najintensywniej obecna była w dorzeczu Niemna[1]. Znaleziska z kręgów tej kultury na Litwie i w Polsce wydatowano na koniec V tysiąclecia p.n.e.[3]. Wg encyklopedii Brezillona jej występowanie datuje się na IV-II tysiąclecie p.n.e.[1] Kultura niemeńska stanowiła połączenie kontynuacji kultury świderskiej z wpływami kultur z terenów Niżu Rosyjskiego[3]. Jej genezę wiąże się zwłaszcza z oddziaływaniami kultury dniepro-donieckiej[1][3].

W skład inwentarza kulturowego wchodziły postświderskie krzemienne groty lancetowate, drapacze, rylce i siekierki. Do charakterystycznych artefaktów należą szpiczastodenne naczynia[3]. Wyróżnia się dwie fazy kulturowe: faza I – z ceramiką typu Dubiczaj (Litwa) i Kamień (Białoruś), faza II – z ceramiką typu Dobryj Bor (Białoruś) i Sośnia (Polska)[1].

Neolityczna kultura niemeńska należy do kręgu kultur z ceramiką grzebykowo-dołkową. Charakteryzowała ją gospodarka myśliwsko-rybacko-zbieracka[1]. Tylko w najpóźniejszych zespołach na terenie Białorusi znaleziska archeologiczne potwierdziły hodowlę bydła, świni i konia[1].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 7 Andrzej Kempisty: niemeńska kultura. W: Brezillon Michel: Encyklopedia kultur pradziejowych. Warszawa: WAiF, 1981, s. 139. ISBN 83-221-0143-0.
  2. ↑ Vygandas Juodagalvis, Litwa od epoki kamienia do średniowiecza [online], Asociacija Lietuvos archeologijos draugija [dostęp 2023-06-04], Cytat: Stanowiska mezolityczne z zespołem oryginalnych wytworów występują na LItwie, w obwodzie kaliningradzkim (Rosja) oraz częściowo na Białorusi. (...) Znaleziska te, ze względu na zasięg występowania oraz więzi z neolityczną kulturą niemeńską, otrzymały nazwę niemeńskiej kultury mezolitycznej. Kultura ta zaczęła się kształtować w VIII tysiącleciu p.n.e. i istniała do IV tysiąclecia p.n.e., gdy zaczęto wytwarzać ceramikę.
  3. 1 2 3 4 5 Piotr Kaczanowski, Janusz Krzysztof Kozłowski, Najdawniejsze dzieje ziem polskich (do VII w.), Kraków: Fogra, 1998 (Wielka historia Polski), s. 136-137, ISBN 83-85719-35-0.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.