Krześlin
wieś
Ilustracja
Kościół św. Mikołaja W Krześlinie
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Powiat

siedlecki

Gmina

Suchożebry

Liczba ludności (2011)

273[1][2]

Strefa numeracyjna

25

Kod pocztowy

08-104[3]

Tablice rejestracyjne

WSI

SIMC

0692200[4]

Położenie na mapie gminy Suchożebry
Mapa konturowa gminy Suchożebry, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Krześlin”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej znajduje się punkt z opisem „Krześlin”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Krześlin”
Położenie na mapie powiatu siedleckiego
Mapa konturowa powiatu siedleckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Krześlin”
Ziemia52°14′07″N 22°20′48″E/52,235278 22,346667[5]

Krześlin – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie siedleckim, w gminie Suchożebry[4][6].Leży nad Starą Rzeką.

Miejscowość jest siedzibą rzymskokatolickiej parafii św. Mikołaja, a prawosławni autochtoni należą do parafii Świętej Trójcy w Siedlcach.

We wsi działa założona w 1922 jednostka ochotniczej straży pożarnej[7]. Jednostka posiada średni samochód ratowniczo-gaśniczy GBA 2,5/16 Star 244 z 1982.

Historia

Stara Rzeka w Krześlinie

Wieś o rodowodzie średniowiecznym. Na pograniczu historycznych krain Mazowsza, Małopolski i Podlasia. Pierwsze pisane wzmianki o miejscowości pochodzą z XVI wieku. Do Unii brzeskiej istniała tu cerkiew prawosławna. Własność szlachecka. Wieś posiadała w 1673 podkomorzyna koronna Konstancja Butlerowa[8], leżała w ziemi drohickiej województwa podlaskiego w 1795[9].

W XVIII wieku w Krześlinie został ufundowany klasztor dominikański, który istniał w latach 1735–1765. W 1765 w krześlińskim klasztorze osiedli bernardyni. W 1865 dom zakonny został skasowany przez władze carskie. Klasztor rozebrano, a kościół klasztorny zamieniono na parafialny.

W połowie XV w. Krześlin należał do Jana Łysowskiego, dziedzica dóbr łysowskich. Od początku XVI w. właścicielami Krześlina był ród Wodyńskich h. Kościesza. Około 1630 dobra krześlińskie nabył hr. Gotard Wilhelm Butler, kupując je od matki i rodzeństwa swej żony kasztelanki podlaskiej Konstancji Wodyńskiej (córki Marka Wodyńskiego i Heleny z Zamoyskich)[10]. Ok. 1719 dobra przechodzą do rodu Kuczyńskich h. Ślepowron. W tym czasie wzniesiono w Krześlinie barokowy kościół i klasztor. Po zmarłym bezpotomnie Ignacym Kuczyńskim dobra przeszły po jego siostrze - Konstancji Kuczyńskiej (zm. 1763), żonie stolnika brzeskiego Józefa Matuszewicza h. Łabędź (1718–1770)[11] – na jej córkę Teklę Matuszewicz, żonę kasztelana brzeskolitewskiego Józefa Niemirowicza-Szczytta h. Jastrzębiec[12]. W wyniku przedwczesnej śmierci Nikodema Niemirowicza Szczytta, jedynego syna Tekli i Józefa Niemirowiczów-Szczyttów, Krześlin po śmierci kasztelanowej Tekli Niemirowiczowej-Szczyttowej (zm. 1814) otrzymał jej brat stryjeczny – Tadeusz Matuszewicz[13], a następnie jego córka – Zofia z Matuszewiczów Kicka. Po 1827 dobra krześlińskie przeszły w ręce rodu Iżyckich. W 1888 właścicielem dóbr złożonych z Krześlina, Brzozowa, Hołubli, Przygód i Rzeszotkowa był Henryk Iżycki[14].

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Krześlin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa siedleckiego.

Ze wsi pochodził Ludwik Jakimiak, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Zabytki

Architektura sakralna Krześlina
Wnętrze kościoła św. Mikołaja
Kaplica przydrożna z Nepomukiem

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Wieś Krześlin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-01], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 627 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. 1 2 GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 63367
  6. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  7. ↑ OSP spoza KSRG [online], www.siedlce-straz.pl [dostęp 2020-11-06].
  8. ↑ Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 121.
  9. ↑ Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
  10. ↑ Butlerowie v. Buthlerowie h. Własnego [w] A. Boniecki, Herbarz Polski, t. II s. 263
  11. ↑ Matuszewicz Józef [w] Polski Słownik Biograficzny, t. 20, s. 220
  12. ↑ A. Haratym, Szczytt Niemirowicz Józef [w:] Polski Słownik Biograficzny, Zeszyt 195, 2011, s. 561-563
  13. ↑ Leon Dembowski, Moje wspomnienia z czasów W. Księstwa Warszawskiego i wojny polsko-rosyjskiej 1831 roku, 1902, s. 94
  14. 1 2 Krześlin - nasza mała Ojczyzna | tekst nr 39159 [online], www.edukacja.edux.pl [dostęp 2019-07-21] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.