Krytonosek ubogi
Scytalopus sanctaemartae[1]
Chapman, 1915
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

tyrankowce

Rodzina

krytonosowate

Podrodzina

krytonoski

Rodzaj

Scytalopus

Gatunek

krytonosek ubogi

Synonimy
  • Scytalopus sanctæ-martæ Chapman, 1915
  • Scytalopus femoralis sanctae-martae Chapman, 1915[2]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Krytonosek ubogi[4] (Scytalopus sanctaemartae) – gatunek małego ptaka z rodziny krytonosowatych (Rhinocryptidae). Występuje endemicznie w północnej Kolumbii. W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN klasyfikowany jest jako gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened).

Systematyka

Gatunek ten po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał amerykański ornitolog Frank Michler Chapman w 1915 roku na łamach „The Auk”. Autor nadał mu nazwę Scytalopus sanctæ-martæ, a jako miejsce typowe podał Valparaiso w Sierra Nevada de Santa Marta w Kolumbii[2][5]. Jest to gatunek monotypowy[6][7]

Etymologia

  • Scytalopus: gr. σκυταλη skutalē lub σκυταλον skutalon „kij, pałka”; πους pous, ποδος podos „stopa”[8].
  • sanctaemartae: od Sierra Nevada de Santa Marta[9].

Morfologia

Mały ptak o czarnym dziobie. Nogi i stopy blade w kolorze rogu lub ciemnobrązowe. Tęczówki ciemnobrązowe. Występuje niewielki dymorfizm płciowy. Samiec jest głównie szary. Szczyt głowy nieco ciemniejszy z białą plamką na środku, czasami na karku występuje brązowa plamka. Zad płowy z czarną pręgą, pokrywy ogonowe z mniej wyraźną pręgą. Skrzydła szare, lotki z rudymi i płowożółtymi obrzeżami. Ogon ciemnobrązowy. Podgardle, gardło i pierś szare, barwa coraz jaśniejsza na brzuchu i prawie biaława na środku brzucha, boki i pokrywy podogonowe rdzawe z czarnymi pręgami. Samice są bardziej brązowawe, lotki są bardziej brązowawe[10]. Długość ciała około 11 cm[10].

Zasięg występowania

Krytonosek ubogi występuje tylko na niewielkim obszarze w górach Sierra Nevada de Santa Marta. Zasięg występowania (EOO, Extent of Occurrence) według szacunków organizacji BirdLife International obejmuje około 4776 km², występuje prawdopodobnie w nie więcej niż 100 lokalizacjach, w zakresie wysokości od 900 do 1700 m n.p.m.[10][11]

Ekologia i zachowanie

Jego głównym habitatem są wąwozy i zarośla w gęstym lesie wilgotnym. Brak informacji o diecie tego gatunku[10]. Długość pokolenia jest określona na 3,08 lat[11].

Rozmnażanie

Prawie nic nie wiadomo o rozmnażaniu tego gatunku. Młodocianego osobnika znaleziono w lipcu[10].

Status

W Czerwonej księdze gatunków zagrożonych IUCN krytonosek ubogi jest uznawany za gatunek bliski zagrożenia (NT, ang. Near Threatened)[3]. Wielkość populacji została oszacowana na 22 tys. dorosłych osobników na podstawie szacunków dla analogicznych gatunków o podobnych wymaganiach jak krytonosek kolumbijski (Scytalopus stilesi) i krytonosek ekwadorski (Scytalopus robbinsi). Trend populacji jest określony jako spadkowy z powodu zmniejszania się i degradacji naturalnego habitatu[11].

Przypisy

  1. ↑ Scytalopus sanctaemartae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. 1 2 Denis Lepage, Santa Marta Tapaculo Scytalopus sanctaemartae [online], Avibase [dostęp 2024-02-16] (ang.).
  3. 1 2 Scytalopus sanctaemartae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Scytalopodinae Müller,J, 1846 - krytonoski (wersja: 2020-07-26). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-04-16].
  5. ↑ Frank M. Chapman, The more northern species of the genus Scytalopus Gould, „The Auk”, 32, 1915, s. 418 (ang.).
  6. ↑ HBW and BirdLife International, Handbook of the Birds of the World and BirdLife International digital checklist of the birds of the world. Version 8.1 [online], styczeń 2024 [dostęp 2024-04-16].
  7. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v14.1). [dostęp 2024-04-16]. (ang.).
  8. ↑ Scytalopus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-04-15] (ang.).
  9. ↑ sanctaemartae, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2024-04-16] (ang.).
  10. 1 2 3 4 5 Niels Krabbe & Thomas S. Schulenberg: Santa Marta Tapaculo Scytalopus sanctaemartae, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie & E. de Juan) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-04-16]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  11. 1 2 3 Species factsheet: Scytalopus sanctaemartae [online], BirdLife International, 2024 [dostęp 2024-04-16] (ang.).

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.