To jest artykuł z cyklu Katalonia |
Język: |
Podstawowe informacje |
Gramatyka |
Ortografia i fonologia |
Institut d’Estudis Catalans |
Acadèmia Valenciana de la Llengua |
Historia: |
historia Katalonii · Hrabiowie Barcelony |
Królestwo Aragonii · Pokój pirenejski |
Konstytucje katalońskie |
Nueva Planta |
Geografia: |
Kraje katalońskie |
Katalonia · Predomini Linguistic Catala · Baleary |
Roussillon · La Franja |
Andora · Alghero · El Carche |
Kraje katalońskie (kat. Països Catalans [pəˈizus kətəˈɫaŋs], skrót PPCC) – określenie ogółu krain i obszarów, których miejscowa ludność posługuje się językiem katalońskim, lub które składają się na historyczną strefę przewagi języka katalońskiego (predomini català). Położone są w północno-zachodniej części basenu Morza Śródziemnego i w większości należą do Hiszpanii.
Są to:
- Katalonia (kat. Catalunya) – wspólnota autonomiczna w Hiszpanii, z wyjątkiem oksytańskojęzycznej comarki Vall d’Aran/Val d’Aran
- Andora (Andorra) – państwo w Pirenejach
- Pas Zachodni (Franja de Ponent) – pas wzdłuż wschodniej granicy wspólnoty autonomicznej Aragonii w Hiszpanii, oprócz północnej części tego regionu, w której dominuje język aragoński
- Baleary (Illes Balears) – archipelag na Morzu Śródziemnym, wspólnota autonomiczna Hiszpanii
- Walencja (València) – północna i przybrzeżna część (tzw. predomini lingüístic català określone według stanu z XIX wieku) tej wspólnoty autonomicznej w Hiszpanii (pozostała część jest hiszpańskojęzyczna)
- Katalonia Północna (Catalunya del Nord) – większa, południowa część departamentu Pireneje Wschodnie we Francji
- Alghero (Alguer) – miasto na Sardynii, należącej do Włoch
- Carche (Carxe) – niewielka część wspólnoty autonomicznej Murcja w Hiszpanii
Kraje katalońskie zamieszkuje ok. 13 mln mieszkańców, z czego ok. 9 mln deklaruje przynajmniej bierną znajomość katalońskiego. Aktywną znajomość katalońskiego w mowie i piśmie deklaruje ponad 75% mieszkańców pierwszych 4 terytoriów, w pozostałych odsetek ten jest mniejszy.
Język kataloński jest jedynym urzędowym w Andorze oraz współurzędowym (wraz z hiszpańskim) w Katalonii (tu w najlepszej pozycji), na Balearach i w Walencji. Jest również uznany za lokalny w Alguerze i niektórych comarkach Pasa Zachodniego (inne są oficjalnie hiszpańskojęzyczne). W Katalonii Północnej kataloński został uznany za część dziedzictwa regionalnego, jednak nie ma żadnego statusu urzędowego.
Kraje katalońskie łączy nie tylko język, ale również historia. Wszystkie one należały w średniowieczu do korony aragońskiej i posiadały wówczas zbliżony system administracyjny i prawny.
Flagi krajów katalońskich
Kraje katalońskie