„Wyborowa krówka bełchatowska” – cukierki wytwarzane ręcznie. Świeże pomadki są ciągnące w całej objętości, z upływem czasu twardnieją tworząc charakterystyczną „łezkę” w środku^[1].

Przełamana na pół krówka produkowana maszynowo – w środku ciągliwa, lepka masa, a na zewnątrz krucha

Krówki (ciągutki mleczne^[2], pomadki mleczne) – rodzaj polskich słodyczy, cukierki mleczne (kajmakowe^[2]) z miękkim, ciągliwym środkiem.

Konsystencja krówek wynika z czasu przechowywania po wyprodukowaniu. Krówka świeża jest ciągnąca w całej objętości, natomiast z upływem czasu w wyniku krystalizacji cukru zaczyna kruszeć od zewnątrz^[1].

Krówki są wytwarzane ze specjalnych mas kajmakowych^[3]. Mleko, cukier (syrop) i masło miesza się i gotuje w dużej kadzi^[2]. Po kilku godzinach masę wylewa się na stół i studzi^[2]. Masa zastyga, po kilku dniach można ją pokroić i zapakować w papier^[2]. Krówki pakowane ręcznie są miękkie i ciągnące, a pakowane mechanicznie twardsze i bardziej suche^[2].

Na skalę przemysłową krówki są obecnie wytwarzane w Polsce przez różne firmy, należąc do najbardziej popularnych gatunków typowo polskich słodyczy^[2]. Krówki wykorzystuje się w kuchni polskiej do przygotowywania domowej „masy krówkowej” (kajmakowej), używanej m.in. do tradycyjnych wielkanocnych mazurków^[4][5][6].

Lista produktów tradycyjnych

Krówki wpisane na Listę polskich produktów tradycyjnych Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w kategorii „Wyroby piekarnicze i cukiernicze”:

• „Krówka opatowska” – cukierki wytwarzane od 1980 roku w powiecie opatowskim w województwie świętokrzyskim, wpisane na listę 7 lutego 2011^[7]. Produkowane są przy niewielkim udziale maszyn, ręcznie krojone i ręcznie zawijane^[7].
• „Krówka szczecinecka” – cukierki wytwarzane od 1971 roku w Szczecinku w województwie zachodniopomorskim, wpisane na listę 19 stycznia 2016^[8].
• „Wyborowa krówka bełchatowska”– produkt wpisany na listę 30 listopada 2017, woj. łódzkie^[1]
• „Krówka regulicka” – produkt wpisany na listę 15 maja 2020, woj. małopolskie
• „Krówka mleczna strzyżowska” – produkt wpisany na listę 9 czerwca 2020, woj. podkarpackie

Historia

Kamienica ul. Kanałowa 8–9 (po lewej stronie) i Kolejowa 55–55a w Poznaniu, w latach 30. XX w. siedziba firmy Feliks Pomorski

Mianem „ojca” tych cukierków określany jest Feliks Pomorski (zm. 1963), który ich wytwarzania miał się nauczyć w dzieciństwie u swego wuja w Żytomierzu. Umiejętności te rozwinął na skalę przemysłową w Poznaniu, gdzie w latach 1921–1929 prowadził fabrykę słodyczy, mającą siedzibę przy ul. Strzeleckiej 9 i Szewskiej 9, a w latach 30. XX wieku przy ul. Kanałowej 9. Cukierki były zawijane w papierki z rysunkiem krowy, co przyczyniło się do szybkiego spopularyzowania nazwy^[9]. Po wysiedleniu przez Niemców w okresie okupacji Feliks Pomorski założył wytwórnię krówek w podwarszawskim Milanówku^[9]. Fabryka ta spłonęła zaraz po odwrocie armii hitlerowskiej, ale rodzina Pomorskich odbudowała ją i ponownie wznowiła produkcję krówek. W 1952 r. przedsiębiorstwo zostało upaństwowione i włączone w strukturę „Przemysłu Terenowego”, a następnie stało się częścią „Zakładów 22 Lipca”, które zostały utworzone na bazie przedwojennych zakładów E. Wedel. Feliks Pomorski zaczął wówczas produkować krówki w ogrodzie swojego domu w Milanówku, a jego przedsiębiorstwo przejął następnie jego syn, Leszek Pomorski, a następnie wnuk Piotr Pomorski. „Wytwórnia Cukierków L. Pomorski i Syn” istnieje do dziś^[10].

Wartości odżywcze

Przypisy