Naram-Sin z Akadu, pierwszy władca używający tytułu „króla czterech stron świata”

Król czterech stron świata (sum: lugal-an-ub-da-limmu-ba, akad: šarru kibrat 'arbaim^[1], šar kibrāti arba'i^[2] lub šar kibrāt erbetti^[3]) – bardzo prestiżowy tytuł używany przez potężnych władców starożytnej Mezopotamii. Po raz pierwszy użyty przez Naram-Sina z Akadu w XXIII wieku p.n.e., później został przyjęty przez sumeryjskich władców III dynastii z Ur, po czym przestał istnieć. Przywrócili go władcy babilońscy i asyryjscy. Ostatnim władcą, tytułującym się „królem czterech stron świata”, był Cyrus Wielki, król perski z dynastii Achemenidów.

Wyjaśnienie znaczenia terminu

Termin ten odnosi się najprawdopodobniej do czterech regionów znajdujących się na skraju znanego Akadyjczykom i Sumerom świata: Subartu na północy, Martu na zachodzie, Elamu na wschodzie i Sumeru na południu^[4].

Pojęcie to obejmuje zatem dość konkretny region geograficzny, odpowiadający Mezopotamii i jej bliskim okolicom, ale termin ten należy rozumieć szerzej, jako odnoszący się do całego znanego świata. W momencie, gdy został użyty po raz pierwszy mieszkańcy Mezopotamii zrównawali ją z całym światem. Obszar ten był bardzo wysoko rozwinięty pod względem cywilizacyjnym oraz gęsto zaludniony, otaczały go natomiast ze wszystkich stron pozornie puste i niezamieszkane ziemie^[5].

Tytuł „króla czterech stron świata” należy traktować więc jako oznaczający, że jego posiadacz jest władcą całej Ziemi i wszystkiego, co się na niej znajduje. Można interpretować go jako równoznaczny z nazwaniem się „królem całego znanego świata”^[6].

Przypisy