Koral szlachetny
Corallium rubrum[1]
(Linnaeus, 1758)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

parzydełkowce

Gromada

koralowce

Podgromada

koralowce ośmiopromienne

Rząd

korkowce

Rodzina

Coralliidae

Rodzaj

Corallium

Gatunek

koral szlachetny

Koral szlachetny
Ilustracja
Szkielet korala szlachetnego
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny

CaCO3 (węglan wapnia)

Twardość w skali Mohsa

3,5-4

Przełam

nierówny, haczykowaty, kruchy

Łupliwość

brak

Układ krystalograficzny

trygonalny

Gęstość minerału

2,6-2,7 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

jednolita czerwona, wersja albinotyczna jest rzadka, podobnie jak bladoróżowa; w przypadku korali Sciacca łososiowa, pomarańczowo-różowa (wyraźna lub blada) okazjonalnie z żółtawymi znaczeniami

Rysa

biała

Połysk

matowy do szklistego

Parure w koralu zrealizowana dla Królowej Faridy z Egiptu, warsztaty Ascione, 1938, Neapol, Muzeum Korali i Kamei
Imitacja korala szlachetnego - koral „bambusowy” pomalowany na czerwono

Koral szlachetny, koral czerwony (Corallium rubrum) – gatunek koralowca z rodziny Coralliidae występujący w Morzu Adriatyckim i zachodniej części Morza Śródziemnego. Introdukowany w Japonii[2].

Charakterystyka

Tworzy krzewiaste kolonie osiągające wysokość do 40 cm[3], o gałązkach do 4-6 cm grubości. Właśnie te szkielety, wytwarzane przez niewielkie polipy, wykorzystuje się jako materiał jubilerski do produkcji ozdób. Koral (jako surowiec) był stosowany już w czasach Cesarstwa Rzymskiego. Jest poławiany włokami dennymi lub zbierany podczas nurkowania. Z wyłowionych korali usuwa się miękkie części, następnie sortuje według jakości, uwzględniając grubość koralowiny, gałązek, barwę oraz skazy. Po selekcji korale są szlifowane i polerowane[4]. Po wypolerowaniu mają połysk szklisty (w stanie surowym kawałki korali są matowe).

Koral szlachetny zachowuje czerwony kolor po osuszeniu.

Głównym miejscem handlu jest Torre del Greco (okolice Neapolu - Włochy), gdzie obrabia się ¾ korali wyłowionych na całym świecie.

Właściwości

  • Luminescencja: bladofioletowa lub ciemnopurpurowa
  • Korale są wrażliwe na wysoką temperaturę, kwasy i gorące kąpiele.

Występowanie

Najliczniej występują w Morzu Śródziemnym, wzdłuż wybrzeży Algierii i Tunezji, zachodnich Włoch, Korsyki, Sardynii, Sycylii – ławice rozwijają się na dnie skalistym i kamienistym, często pod skalnymi przewieszkami. Ich gałązki zwrócone są ku dołowi. Połów tych korali nie jest łatwy, trzeba je wyszukiwać wśród załomów skalnych. Do wysoko cenionych należą korale algierskie, które dają najmniej odpadów przy obróbce.

Zastosowanie

Korale dostarczają materiału jubilerskiego. Służą do wyrobu koralików - do wyrobu naszyjników i bransoletek; także do wytwarzania przedmiotów artystycznych i rzeźb. Do celów zdobniczych poszukiwany jest koral szlachetny o najbardziej żywej, czerwonej barwie. Nie wszystkie gałązki nadają się do obróbki, przede wszystkim ze względu na zbyt małą średnicę i małą spoistość materiału. Koralom poddawanym obróbce nadaje się zwykle kształt obły, kulisty i kaboszonowy.

W Polsce naszyjniki z korali stanowią nieodłączną ozdobę regionalnego stroju krakowskiego.

W złotnictwie cenione są także korale o barwie czarnej (Hawaje), niebieskiej (Kamerun) oraz białej (Japonia).

Nazewnictwo

W przeszłości mianem korala szlachetnego określano jedynie czerwony koral śródziemnomorski o wapiennym, koralowinowym szkielecie[5].

Współcześnie termin koral szlachetny zyskał szersze znaczenie i obejmuje także inne gatunki korali szlachetnych z rodziny Coralliidae (m.in. białe i różowe) o twardym szkielecie łatwo nadającym się do szlifowania i polerowania. Do wyrobu biżuterii wykorzystuje się również naturalne korale nieszlachetne, o porowatym lub miękkim szkielecie, uzyskujące wysoki połysk dopiero po zabiegach jubilerskich tj. impregnowanie czy barwienie. Naturalne korale nieszlachetne stosowano jako imitację bardziej wartościowych gatunków korali[6].

Powszechnie w użyciu określenie „koral” nie jest terminem naukowym, a raczej amatorskim, oznaczającym osobny polifitetyczny zbiór różnych grup zwierząt morskich bentosowych z gromady Anthozoa, których szkielety są wykorzystywane w jubilerstwie[6].

Przypisy

  1. ↑ Corallium rubrum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ Zoologia : bezkręgowce. T. 1. Red. nauk. Czesław Błaszak. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2009, s. 119. ISBN 978-83-01-16108-8.
  3. ↑ Biologia. Multimedialna encyklopedia PWN Edycja 2.0. pwn.pl Sp. z o.o., 2008. ISBN 978-83-61492-24-5.
  4. ↑ Mały słownik zoologiczny. Bezkręgowce. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1984. ISBN 83-214-0428-6.
  5. ↑ Nikodem Sobczak, Tomasz Sobczak. Korale ozdobne. „Mineralogia Polonica”. 16 (12), s. 89, 1985. (pol.).
  6. 1 2 Ernest W.T. Cooper, Susan J. Torntore, Angela S.M. Leung, Tanya Shadbolt, Carolyn Dawe: Guide to the identification of precious and semi-precious corals in commercial trade. World Wildlife Fund and TRAFFIC, 2011, s. 12, 13, 21, 108, 112, 129, 143, 144. ISBN 978-0-9693730-3-2. (ang.).

Bibliografia

  • K. Maślankiewicz Kamienie szlachetne – Wyd. Geologiczne 1982
  • N.Sobczak Mała encyklopedia kamieni szlachetnych i ozdobnych – Wyd. Alfa 1986
  • W.Schuman Kamienie szlachetne i ozdobne – Wyd. Alma-Press 2004
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.