Kontrola skarbowa – zespół instytucji prawnych, które zostały powołane w celu ochrony interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa, zapewnienia skuteczności wykonywania zobowiązań i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub też państwowych funduszy celowych oraz badania zgodności z prawem gospodarowania mieniem innych państwowych osób prawnych[1]. Kontrola skarbowa jest rodzajem kontroli państwowej i kontroli finansowej. Zgodnie z opiniami z literatury przedmiotu jest pojęciem niedookreślonym. Może występować jako postępowanie przygotowawcze, opracowanie operacyjne, czy jako postępowanie podatkowe[2]. Kontrola skarbowa została utworzona ustawą z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 720). Od 1 marca 2017 r. połączono kontrolę skarbową z administracją podatkową i Służbą Celną w ramach struktury Krajowej Administracji Skarbowej (KAS)[3][4][5].

Organy kontroli skarbowej do 2017 r.

  • Minister właściwy ds. finansów publicznych (obecnie Minister Finansów)

Pełnił funkcję naczelnego organu kontroli skarbowej. W jego gestii pozostawały sprawy: wnioskowania do Prezesa Rady Ministrów o powołanie lub odwołanie Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, powoływania i odwoływania dyrektorów urzędów kontroli skarbowej, ujawniania na wniosek Prezesa Sądu Najwyższego danych o tajnych współpracownikach kontroli skarbowej.

  • Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej
  • Dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej

Znaczenie kontroli skarbowej

Od chwili wprowadzenia ustawy o kontroli skarbowej zmieniały się zadania i zasady działania kontroli skarbowej. Zmieniały się kompetencje kontroli skarbowej, która wcześniej była szczególnym rodzajem kontroli podatkowej, oparta przede wszystkim na badaniu i analizie porównawczej dokumentów ze stanem faktycznym. Z czasem ustawodawca przyznawał kontroli skarbowej coraz więcej kompetencji, co doprowadziło do stworzenia bardziej nowoczesnego organu kontrolno-dochodzeniowego. Organ ten został wyposażony w uprawnienia procesowe oraz pozaprocesowe metody i środki gromadzenia informacji (wywiad skarbowy), a także w odpowiednie środki techniki operacyjnej, których ustawa wcześniej nie określała. W wyniku przeprowadzonych zmian legislacyjnych kontrola skarbowa w obecnym kształcie realizuje już nie tylko funkcję kontrolną, ale też orzeczniczą, dochodzeniową i śledczą[6].

Forma kontroli skarbowej

Co do zasady kontrola skarbowa powinna odbywać się w siedzibie danego przedsiębiorcy. Na jej potrzeby, właściciel firmy ma obowiązek wydzielić i udostępnić zamykane pomieszczenie, przeznaczone jedynie do pracy kontrolerów. Dopuszczalne jest również podjęcie kontroli przez obsługujące firmę biuro rachunkowe, które może skierować ją do swojej siedziby[7].

Przypisy

  1. ↑ Stanisław Kałużny: Leksykon kontroli. Warszawa: Dosko, 2002, s. s. 53. ISBN 83-917231-0-0.
  2. ↑ Ryszard Zelwiński: Czy ustawa o kontroli skarbowej jest zgodna z Konstytucją?. Warszawa: "Przegląd Podatkowy" nr 6, 2004, s. s. 24.
  3. ↑ Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 615).
  4. ↑ Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. – Przepisy wprowadzające ustawę o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1948).
  5. ↑ Maciej Zborowski: Krajowa Administracja Skarbowa – co się zmieni po 1 marca 2017 r.. rp.pl, 2017-02-25. [dostęp 2017-03-01].
  6. ↑ Magdalena Kowalczyk: Kontrola skarbowa i jej rozwój w ustawodawstwie polskim. Sulechów: "Studia Lubuskie" tom VII Wydawnictwo Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 2011, s. s. 215.
  7. ↑ Obsługa audytów i kontroli skarbowych przez biuro rachunkowe. www.mddp-outsourcing.pl. [dostęp 2020-05-26].

Bibliografia

  • Jacek Kulicki: Procedury kontrolne w sprawach zobowiązań podatkowych. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2012. ISBN 978-83-7666-200-8.
  • Leon Kurowski, Eugeniusz Ruśkowski, Hanna Sochacka-Krysiak: Kontrola finansowa w sektorze publicznym. Warszawa: PWE, 2000. ISBN 83-208-1244-5.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.