Komunistyczna Partia Ukrainy

Państwo	Ukraina
Skrót	KPU
Lider	Petro Symonenko
Data założenia	5 października 1993 (sądownie zarejestrowana)
Data rozwiązania	2015 (jedynie zakaz udziału w wyborach)
Adres siedziby	Kijów
Ideologia polityczna	marksizm-leninizm, neokomunizm, eurosceptycyzm
Poglądy gospodarcze	socjalizm
Liczba członków	115 000 (2012)
Członkostwo międzynarodowe	Związek Partii Komunistycznych - Komunistyczna Partia Związku Radzieckiego
Barwy	czerwień
Strona internetowa

Poparcie dla Komunistycznej Partii Ukrainy w poszczególnych regionach Ukrainy podczas wyborów parlamentarnych w 1998 (kolor czerwony)

Komunistyczna Partia Ukrainy, KPU (ukr. Комуністи́чна па́ртія Украї́ни) – ukraińska partia polityczna, założona 19 czerwca 1993 na zjeździe komunistów w Doniecku (oficjalnie zarejestrowana została 5 października tego samego roku^[1]).

Od 1994 do 2014 partia posiadała swoją reprezentację w Radzie Najwyższej Ukrainy^[2][3]. Aż do wydarzeń pomarańczowej rewolucji Komunistyczna Partia Ukrainy była największą ukraińską partią i siłą polityczną. Od 1993 liderem ugrupowania jest nieprzerwanie Petro Symonenko.

Od 24 lipca 2015 wszystkie partie komunistyczne na Ukrainie nie mogą uczestniczyć w wyborach, na podstawie decyzji wydanej przez Ministerstwo Sprawiedliwości Ukrainy^[4], która opiera się na ustawie „O potępieniu komunistycznego i narodowo-socjalistycznego reżimu totalitarnego na Ukrainie i zakazie propagowania ich symboli” z 9 kwietnia 2015^[5][6]. Ciągle jednak nie weszła w życie decyzja o wykreśleniu KPU z ewidencji partii politycznych^[7].

Historia

26 sierpnia 1991 Rady Najwyższej Ukrainy wydała dekret „O tymczasowym rozwiązaniu Komunistycznej Partii Ukrainy”. 30 sierpnia tego samego roku ukraiński parlament wydał dekret o „O zakazie działalności Komunistycznej Partii Ukrainy”.

Po tym wydarzeniu część byłych działaczy partii wstąpiło do nowo powstałej Socjalistycznej Partii Ukrainy. Przełomowym wydarzeniem na drodze do reaktywowania partii komunistycznej była decyzja parlamentu ukraińskiego z 14 maja 1993 mówiąc, że obywatele Ukrainy podzielający idee komunistyczne mogą tworzyć organizacje partyjne zgodnie z obowiązującym w państwie ustawodawstwem^[8]. 19 czerwca 1993 na ogólnokrajowym zjeździe komunistów w Doniecku Komunistyczna Partia Ukrainy została ponownie utworzono. Na jej lidera wybrano Petra Symonenkę. Oficjalnie zarejestrowana została w październiku tego samego roku^[1].

KPU uważa się za następcę Komunistycznej Partii Ukrainy, która działała w Ukraińskiej Socjalistycznej Republice Radzieckiej do 1991. Sąd Konstytucyjny Ukrainy stwierdził jednak w swojej decyzji, że „Komunistyczna Partia Ukrainy, która została zarejestrowana 22 lipca 1991 jako stowarzyszenie obywateli, nie jest następcą prawnym KPZR i Komunistycznej Partii Ukrainy w ramach KPZR”^[9].

W wyborach parlamentarnych w 1994 Komunistyczna Partia Ukrainy osiągnęła ogromny sukces wyborczy. Komuniści uzyskali 12,72% poparcia wyborców, zdobywając ponad 80 mandatów i tworząc największą frakcję w Radzie Najwyższej Ukrainy. Zdobyli również stanowiska szefów kluczowych komisji parlamentarnych. W wyborach prezydenckich w tym samym roku partia nie wystawiła własnego kandydata, wspierając kandydaturę kandydata socjalistów, Ołeksandra Moroza.

W 1997 z KPU połączyła się istniejąca od 1993 Komunistyczna Partia Krymu.

W wyborach parlamentarnych w 1998 KPU uzyskała poparcie rzędu 24,7%. W wyborach prezydenckich w 1999 kandydatem partii był lider ugrupowania, Petro Symonenko. W pierwszej turze Symonenko otrzymał 5 849 077 głosów, co dało mu drugie miejsce z 36,49% poparcia. W drugiej turze uzyskał 37,80% głosów (10 665 420 głosów) i przegrał z ubiegającym się o kolejną kadencję Łeonidem Kuczmą.

Wiec polityczny Komunistycznej Partii Ukrainy przed pomnikiem Włodzimierza Lenina w Kijowie w 2009

Demonstracja działaczy partii w Ługańsku z okazji Święta Pracy 1 maja 2014

Legitymacja wydana przez KC KPU w 2011

W wyborach parlamentarnych w 2002 Komunistyczna Partia Ukrainy zdobyła 19,98% poparcia. W wyborach prezydenckich w 2004 kandydatem partii na urząd prezydenta został ponownie Petro Symonenko. Zajął on czwarte miejsce, zdobywając 1 388 045 głosów, co przełożyło się 4,97% poparcia.

W wyborach parlamentarnych w 2006 KPU osiągnęła bardzo słaby wynik rzędu 3,66% poparcia. 7 lipca 2006 partia podpisała umowę koalicyjną z Partią Regionów i Socjalistyczną Partią Ukrainy. Z ramienia Komunistycznej Partii Ukrainy do rządu weszli kolejno: Anatolij Hołowko (jako minister polityki przemysłowej) oraz Jurij Melnyk (minister rolnictwa). Pierwszy zastępcą przewodniczącego parlamentu został działacz KPU, Adam Martyniuk^[10]. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 partia uzyskała 5,39% poparcia. W wyborach prezydenckich w 2010 po raz trzeci jako kandydat ugrupowania wystartował Petro Symonenko. Polityk otrzymał także poparcie od Zjednoczonej Socjaldemokratycznej Partii Ukrainy^[11]. Symonenko zajął dopiero szóste miejsce, otrzymał 872 908 głosów (3,55% poparcia). 11 marca 2010 Komunistyczna Partia Ukrainy ponownie zawarła koalicję z Partią Regionów^[12]. 27 kwietnia 2010 deputowani partii głosowali za ratyfikacją porozumienia ukraińsko-rosyjskiego w sprawie pobytu Floty Czarnomorskiej na terytorium Ukrainy^[13].

30 stycznia 2013 KPU złożyła projekt ustawy o powrocie do kary śmierci za szczególnie ciężkie przestępstwa^[14].

Partia ta sprzeciwiała się podpisaniu umowy stowarzyszeniowej z Unią Europejską, a także protestom, które doprowadziły do obalenia prezydenta Wiktora Janukowycza, uznając je za zamach stanu i wskazując na udział w nich ukraińskiej skrajnej prawicy.

W wyborach prezydenckich 2014 roku partia najpierw zgłosiła kandydaturę Petra Symonenki, lecz później ją wycofała. W wyborach parlamentarnych tego samego roku nie przekroczyła progu wyborczego.

16 grudnia 2015 roku okręgowy sąd administracyjny w Kijowie zakazał dalszej działalności partii, przychylając się do wniosku ukraińskiego ministerstwa sprawiedliwości^[15]. KPU zapowiedziała odwołanie się od tej decyzji do sądu wyższej instancji oraz do Europejskiego Trybunału Praw Człowieka^[16][17]. Amnesty International skrytykowała działania przeciwko komunistom na Ukrainie, określając je jako cios dla wolności słowa w tym państwie^[18].

Na początku 2019 ukraińska Centralna Komisja Wyborcza odmówiła zarejestrowania kandydatury Petra Symonenki w nadchodzących wyborach prezydenckich^[19][20].

Program polityczny partii^[21]

Sfera polityczna: likwidacja instytucji prezydenta, wzmocnienie demokratycznych środków państwa i życia publicznego, reforma ordynacji wyborczej zapewniająca odpowiednią reprezentację robotników, chłopów, inteligencji, kobiet oraz młodzieży w Radzie Najwyższej Ukrainy i samorządzie terytorialnym. Wprowadzenie praktyki odwoływania deputowanych i sędziów, którzy otrzymali wotum nieufności, zwalczanie korupcji, przestępczości zorganizowanej, eliminacja korzyści i przywilejów dla urzędników. Federalizacja Ukrainy, wszechstronny rozwój języka i kultury ukraińskiej, nadanie językowi rosyjskiemu statusu języka państwowego, zmiana symbolu państwowego Ukrainy oraz tekstu i muzyki hymnu państwowego.

Sfera ekonomiczna: modernizacja i kontrola publiczna nad gospodarką, nacjonalizacja strategicznych przedsiębiorstw, stworzenie konkurencyjnego państwowego sektora gospodarki, osiągnięcie niezależności energetycznej.

Sfera społeczna: likwidacja ubóstwa, sprawiedliwość społeczna, system progresywnego opodatkowania i państwowa regulacja cen, bezpłatna służba zdrowia oraz szkolnictwo średnie i wyższe.

Sfera duchowa: dobra polityka młodzieżowa; zachowanie dziedzictwa historycznego i kulturowego, w tym radzieckiego. Zwiększone kary za dystrybucję narkotyków, handel ludźmi, prostytucję, propagowanie pornografii, przemoc. Zwalczanie niemoralności, wulgarności, cynizmu, szowinizmu narodowego, ksenofobii, fałszowania historii, faszyzmu, neonazizmu, antykomunizmu, antysowietyzmu. Zakaz organizacji neonazistowskich na Ukrainie, sankcje karne za akty faszyzmu. Wolność światopoglądu i wyznania oraz świeckie państwo.

Polityka zagraniczna: Niezależna polityka zagraniczna, aktywne stanowisko w sprawie tworzenia nowego europejskiego systemu bezpieczeństwa zbiorowego, reforma Sił Zbrojnych Ukrainy, renegocjowanie umów międzynarodowych z Międzynarodowym Funduszem Walutowym i Światową Organizacją Handlu. Członkostwo i aktywna pozycja we Wspólnocie Niepodległych Państw, a także w Euroazjatyckiej Unii Celnej i Euroazjatyckiej Wspólnocie Gospodarczej.

Członkostwo międzynarodowe

Komunistyczna Partia Ukrainy jest zrzeszona w Związku Partii Komunistycznych – Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego^[22].

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalny kanał Komunistycznej Partii Ukrainy w serwisie YouTube