Kommunistische Arbeiterpartei Deutschlands
Państwo

 Rzesza Niemiecka

Skrót

KAPD

Data założenia

1920

Ideologia polityczna

lewicowy komunizm

Członkostwo
międzynarodowe

Międzynarodówka Komunistyczna, Robotnicza Międzynarodówka Komunistyczna

Barwy

     czerwony

Komunistyczna Partia Robotnicza Niemiec (niem. Kommunistische Arbeiterpartei Deutschlands; KAPD) – antyparlamentarna i lewicowo-komunistyczna partia działająca w Niemczech w czasach Republiki Weimarskiej. Założona w kwietniu 1920 w Heidelbergu po rozłamie wewnątrz Komunistycznej Partii Niemiec (KPD)[1]. Początkowo partia pozostawała „sympatyzującym członkiem Międzynarodówki Komunistycznej”. W 1922 KAPD rozpadła się na dwie frakcje, z których obie utrzymywały tę nazwę, ale mówi się o nich jako KAPD Frakcja Esseńska i KAPD Frakcja Berlińska.

Frakcja Esseńska powiązana była z Komunistyczną Międzynarodówką Robotniczą.

Ugrupowanie Entschiedene Linke („Zdeterminowana Lewica”) jednogłośnie postanowiło przystąpić do KAPD na swoim zjeździe z 4–6 czerwca 1927[2].

Partia publikowała gazetę pod tytułem Kommunistische Arbeiter-Zeitung.

Historia

Plakat wydany przez KAPD / AAUD w 1919 r.

Korzenie KAPD sięgają lewicowego rozłamu z Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (SPD), nazywającego się Międzynarodowymi Socjalistami Niemiec (ISD). ISD składało się z elementów znajdujących się na lewo od Związku Spartakusa Róży Luksemburg i Karla Liebknechta. Spartakusowcy i ISD wstąpili do Niezależnej Socjaldemokratycznej Partii Niemiec (USPD), centrowego rozłamu z SPD, w 1915 jako autonomiczna tendencja wewnątrz partii. Lewe skrzydło USPD, składające się ze spartakusowców i ultralewicowych komunistów rad utworzyło Komunistyczną Partię Niemiec (KPD) w 1918. W 1920 ultralewicowcy z tej partii, składający się głównie z „komunistów rad” którzy pochodzili z ISD, dokonali rozłamu aby utworzyć KAPD[3].

KAPD utworzona została 3 kwietnia 1920 przez członków lewicy KPD, którzy zostali wykluczeni z konferencji partyjnej w Heidelbergu (20–23 października 1919) przez centralne przywództwo z Paulem Levim na czele. Ich głównym celem było natychmiastowe obalenie demokracji burżuazyjnej i ustanowienie dyktatury proletariatu, chociaż sprzeciwiali się jednopartyjnej dyktaturze modelu rosyjskiego. KAPD odrzuciła leninowską formę organizacji razem z centralizmem demokratycznym, udziałem w wyborach, działalnością w reformistycznych związkach zawodowych, w przeciwieństwie do KPD. Holenderscy teoretycy komunistyczni Anton Pannekoek i Herman Gorter odegrali ważną rolę wewnątrz KAPD; wzorując się na niej stworzyli Komunistyczną Partię Robotniczą Holandii (KAPN), która jednak nigdy nie osiągnęła podobnego statusu co KAPD.

Początki ustanowienia KAPD sięgają puczu Kappa-Lüttwitza. W oczach lewego skrzydła KPD wydarzenie to pokazało, że zachowanie przywództwa KPD było jednoznaczne z porzuceniem walki rewolucyjnej, ponieważ stanowisko KPD wobec strajku generalnego zmieniało się kilka razy, a w porozumieniu z Bielefeld z 24 marca 1920 zgodziła się ona na rozbrojenie Armii Czerwonej Zagłębia Ruhry. Grupa berlińska ogłosiła 3 kwietnia 1920 kongres lewicy. Tam postanowiono sformować KAPD. Delegaci, zgodnie z szacunkami, stanowili 80 000 członków KPD. Nowo powstała partia opowiadała się za zakończeniem działalności parlamentarnej i aktywną walką z państwem burżuazyjnym. W nadchodzącym okresie współpracowała blisko z Powszechnym Związkiem Robotniczym Niemiec (AAUD). Głównymi bastionami nowej partii był Berlin, Hamburg, Brema i wschodnia Saksonia, wszędzie tam gdzie znaczna część członków KPD przeszła na stronę tej partii.

W sierpniu 1920 zostali wydaleni dwaj członkowie-założyciele gałęzi hamburskiej, Heinrich Laufenberg i Fritz Wolffheim, propagujący idee narodowo-bolszewickie. Dwa miesiące później wydalony został inny członek założyciel, Otto Rühle. Od 1920 do 1921 r. partia była członkiem Trzeciej Międzynarodówki.

W 1921 r. KAPD znów współpracowała z KPD w ramach akcji marcowej. Wywołało ją wkroczenie oddziałów Republiki Weimarskiej do regionu przemysłowego środkowych Niemiec i obawa KAPD oraz KPD, że wojsko miało zamiar okupować fabryki.

W 1921 r. doszło do kolejnej fragmentacji, kiedy część AAUD skupiona wokół Rühlego, Franza Pfemferta i Oskara Kanehla zerwała z KAPD i utworzył AAUE.

Po 1921 r., kiedy KAPD nadal liczyła ponad 43 000 członków, wpływy partii malały coraz bardziej, i podzieliła się ona w 1922 na Frakcję Berlińską i Esseńską wokół Alexandra Schwaba, Arthura Goldsteina, Bernharda Reichenbacha i Karla Schrödera. Głównym powodem była rezygnacja przez Frakcję Esseńską z udziału w walkach robotniczych w fabrykach w sytuacji postrzeganej jako rewolucyjna.

Związki lewicowe

AAUD, który powołany został jako organizacje fabryczne w opozycji do tradycyjnych związków zawodowych, dokonał afiliacji z KAPD. AAUD utworzyli niemieccy lewicowcy, którzy uważali organizację opartą na zawodzie za przestarzałą i proponowali zamiast niej organizowanie robotników w oparciu o fabryki. Organizacje fabryczne w AAUD stanowiły podstawę dla organizowania rad robotniczych.

Sekcja pod przewodnictwem Otto Rühlego, skupiona w Essen, odłączyła się od AAUD, tworząc Powszechny Związek Robotniczy Niemiec – Tendencja Esseńska (AAUD-E)[3].

Stosunki z Kominternem

Delegaci KAPD na II Światowym Kongresie Kominternu zostali zlekceważeni a ich przemówienia ograniczone do zaledwie dziesięciu minut. Było to w następstwie publikacji „Dziecięcej choroby »lewicowości« w komunizmie” Lenina, napisanej jako krytyka lewicowych idei KAPD, KAPN i innych partii. Z powodu wykluczającej postawy jaką okazał wobec nich Komintern, KAPD zerwała z Międzynarodówką w 1921[4]. Historyk E.H. Carr przekonywał, że Drugi Światowy Kongres – w pewnym stopniu niezamierzenie i nieświadomie – był pierwszym, który „ustanowił rosyjskie przywództwo nad Kominternem na niezachwianej podstawie.”[5]

Wybitni członkowie KAPD

Przypisy

  1. ↑ La gauche allemande: Textes du KAPD, de L’AAUD, de L’AAUE et de la KAI (1920-1922), La Vecchia Talpa, Invariance, La Vieille Taupe, 1973, s. 2.
  2. ↑ Die Entstehung der GIK, 1927-1933, dostęp 13 lipca 2010.
  3. 1 2 The Communist Left in Germany 1918-1921.
  4. ↑ Bernhard Reichenbach, The KAPD in Retrospect: An Interview with a Member of the Communist Workers Party of Germany.
  5. ↑ Carr, A History of Soviet Russia, vol. 3, pg. 197.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.