Kolej lilipucia – rodzaj wąskotorowej kolejki parkowej o bardzo małym rozstawie torów, dochodzącym nawet do 18 cm. Kolej tego typu powstała w celach rozrywkowych; budowano je w parkach, z okazji różnego rodzaju wystaw czy targów. Zdecydowana większość funkcjonujących na świecie kolejek parkowych posiada rozstaw 381 mm (15 cali angielskich) – taki sam, jaki posiadała pierwsza kolej tego typu na świecie, czyli zbudowana przed 1874 kolejka Arthura Percivala Haywooda[1].
Szerokość 381 mm posiadała pierwsza zbudowana na obecnych ziemiach Polski kolejka tego typu. Powstała ona w końcu 1912 w okolicach Hali Stulecia we Wrocławiu z okazji odbywającej się rok później Wystawy Stulecia i posiadała długość 1300 m. Kolejka funkcjonowała co najmniej w okresie 20 maja – 26 października 1913.
Lista kolejek lilipucich w Polsce
| Nazwa obecna | Stan | Rozstaw obecny (mm) | Otwarcie | Zawieszenie ruchu | Likwidacja | Długość czynnego odcinka (km) | Rodzaj kolejki |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Kolejka parkowa w Cichowie | czynna | 241 | 2012[2] | 0,28 | Kolej lilipucia | ||
| Kolejka w Parku Kolejowym na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej[3] | czynna | 184 | 27.08.2011 | Kolej lilipucia | |||
| Kolejka w Skansenie Maszyn Parowych w Tarnowskich Górach[4] | czynna | 184 | 2015 | 0,5 | Kolej lilipucia | ||
| Kościerska kolej lilipucia "ROMEK" w Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie[5] | czynna | 241 | 2020 | około 0,13 | Kolej lilipucia |
Lista kolejek lilipucich na świecie
- Liliputbahn Prater – Wiedeń Prater (3,9 km)
- Kolejka w Parku Dunajskim – Wiedeń-Donaupark (3,3 km)
- Drezno-Großen Garten (5,6 km)
- Lipsk-Auensee
- Stuttgart
- Ravenglass and Eskdale Railway, północno-zachodnia Anglia
- Romney, Hythe & Dymchurch Railway
- Fairbourne Railway, Walia
- Driving Creek Railway, Nowa Zelandia
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Wrocławskie wąskotorówki
- ↑ po raz pierwszy 2 czerwca 2007
- ↑ Park Kolejowy na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. [dostęp 2015-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-26)].
- ↑ Paweł Korcz Tarnowskie Góry - nowa kolejka lilipucia, Świat Kolei nr 10/2015
- ↑ Już wkrótce otwarcie kolei lilipuciej w Muzeum Kolejnictwa w Kościerzynie | Gdynia Nasze Miasto [online], gdynia.naszemiasto.pl [dostęp 2020-09-25] (pol.).
Bibliografia
- Stalowe szlaki nr specjalny S1/2013
- Roman Witkowski Historia lilipucich kolei parkowych, Świat Kolei nr 1, 4, 10, 11/2012