gmina wiejska | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Powiat | |||
TERC |
2204032 | ||
Wójt |
Marek Goliński | ||
Powierzchnia |
82,8 km² | ||
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności |
| ||
• gęstość |
224,7 os./km² | ||
Nr kierunkowy |
58 | ||
Tablice rejestracyjne |
GDA | ||
Adres urzędu: ul. Staromłyńska 183-050 Kolbudy | |||
Szczegółowy podział administracyjny | |||
| |||
Położenie na mapie województwa pomorskiego | |||
Położenie na mapie Polski | |||
54°16′N 18°28′E/54,269931 18,464528 | |||
Strona internetowa | |||
Biuletyn Informacji Publicznej |
Kolbudy (do końca 2001 gmina Kolbudy Górne) – gmina wiejska w województwie pomorskim, w powiecie gdańskim. Gmina w całości znajduje się w aglomeracji trójmiejskiej. W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie gdańskim.
W skład gminy wchodzi 15 sołectw: Babidół, Bąkowo, Bielkowo, Bielkówko, Buszkowy, Czapielsk, Jankowo Gdańskie, Kolbudy, Kowale, Lisewiec, Lublewo Gdańskie, Łapino, Otomin, Ostróżki, Pręgowo.
Siedziba gminy to Kolbudy (do 20 grudnia 1998 jako Kolbudy Górne[2]).
Według danych z 31 grudnia 2017 roku[3] gminę zamieszkiwało 16826 osób, a 31 grudnia 2021 17459 osób[4].
Położenie
Gmina Kolbudy znajduje się w północno-zachodniej części powiatu gdańskiego. Gmina położona jest w strefie podmiejskiej Aglomeracji Gdańskiej. Graniczy z miastem Gdańsk oraz gminami: Trąbki Wielkie, Przywidz, Pruszcz Gdański oraz położoną w powiecie kartuskim gminą Żukowo.
Siedziba władz gminnych, znajdująca się w Kolbudach jest oddalona o 11 km od centrum Pruszcza i ok. 15 km od centrum Gdańska[5].
Gmina Kolbudy według podziału fizycznogeograficznego Kondrackiego znajduje się w całości na terenie mezoregionu Pojezierze Kaszubskie[6], jednakże granica pomiędzy Pojezierzem Kaszubskim a Starogardzkim nie jest jednoznaczna, stąd południowa część gminy bywa zaliczana również do Pojezierza Starogardzkiego[7].
Środowisko naturalne
Geologia
Na terenie gminy dominują utwory czwartorzędowe, głównie piaski i gliny. W dolinach rzecznych utworzyły się torfy[8].
Geomorfologia
Przeważającą formą terenu jest wysoczyzna morenowa, moreny dennej falistej. Powierzchnia wysoczyzny jest poprzecinana dolinami rzecznymi. Najwyżej położona jest część południowa, natomiast najniżej północno-wschodnia. W północnej części gminy (w okolicy Jeziora Otomińskiego) rzeźba terenu jest bardziej urozmaicona[8].
Gleby
Na terenie gminy gleby są średnie i słabe. Dominują gleby brunatne[9]. 70% terenu zajmują gleby 4 i 5 klasy przydatności rolniczej[10].
Sieć hydrologiczna
Gmina Kolbudy leży w zlewni Motławy. Największymi rzekami na terenie gminy są Radunia i Reknica, niewielki fragment gminy leży w zlewni Kłodawy. Oprócz tego część gminy leży na terenach bezodpływowych[10].
Flora i fauna
Lasy zajmują 34% powierzchni gminy[11]. Duży areał zajmują lasy liściaste bukowe oraz dębowo-bukowe[12], jednak najbardziej lasotwórczym gatunkiem jest sosna pospolita[13].
W 2017 w lasach Nadleśnictwa Kolbudy, zlokalizowanych w dużej części na terenie gminy, stwierdzono obecność 2437 jeleni, 7558 saren, 15 łosi, 1863 dzików, 922 lisów i 3 wilków, a także takich gatunków ptaków, jak bocian czarny, bielik, myszołów, jastrząb, kania ruda, żuraw[14].
Ochrona przyrody
Różnorodność szaty roślinnej spowodowała objęcie znacznych obszarów różnymi formami ochrony przyrody[9]. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Bursztynowa Góra i Jar Reknicy[15], będące również atrakcją turystyczną, 3 obszary chronionego krajobrazu i 2 użytki ekologiczne[5]. Na terenie gminy znajdują się trzy obszary chronionego krajobrazu: Otomiński, Przywidzki i Dolnej Raduni[16] oraz 22 pomniki przyrody[17]. W obrębie gminy znajdują się także dwa obszary Natura 2000 – Dolina Reknicy (PLH 220008) oraz Pomlewo (PLH 220092)[18].
Historia
Teren gminy Kolbudy do 1920 znajdował się częściowo w powiecie kartuskim, a częściowo w powiecie gdańskim. Podobnie jak teren gminy, w obu powiatach znajdował się teren miejscowości Kolbudy. Część zachodnia, nazywająca się Kolbudy Górne, leżała w powiecie kartuskim, a część wschodnia – Kolbudy Dolne – w powiecie gdańskim. Granicę stanowiła rzeka Radunia[19].
Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, utworzeniu Wolnego Miasta Gdańska oraz delimitacji granic, cały teren przyszłej gminy znalazł się w granicach Wolnego Miasta Gdańsk ze względu na znaczną przewagę ludności niemieckiej[20]. Obszar gminy włączono do powiatu Danziger Höhe. Siedzibą władz powiatowych był Gdańsk, który znajdował się poza terenem powiatu[21]. 1 września 1939, po przejęciu Wolnego Miasta Gdańska przez Niemcy, powiaty Gdańskie Wyżyny i Gdańskie Niziny zostały ze sobą połączone w powiat Gdańsk Wieś.
30 marca 1945 wszedł w życie Dekret o utworzeniu województwa gdańskiego. W skład nowego województwa wszedł teren gminy[22].
W 1975, po zmniejszeniu województwa gdańskiego, gmina Kolbudy Górne pozostała jego częścią. 20 grudnia 1998 wsie Kolbudy Górne i Kolbudy Dolne zostały oficjalnie połączone, mimo tego nazwa gminy nie została zmieniona[2]. W 1999 gmina Kolbudy Górne stała się częścią powiatu gdańskiego będącego częścią województwa pomorskiego.
Demografia
Gmina Kolbudy z racji podmiejskiego położenia odnotowała w ostatnich latach wzrost ludności. Szczególnie znaczny wzrost jest notowany w położonej w obrębie Obwodnicy Trójmiasta wsi Kowale, gdzie dynamika wzrostu w latach 2000 i 2010 wyniosła 361,4%. Duża dynamika jest obserwowana również w pozostałych miejscowościach obsługiwanych przez gdańską komunikację miejską – w Otominie w analogicznym okresie liczba ludności wzrosła 292,0%, a w Bąkowie 264,1%. Ponad dwukrotny wzrost w tym okresie nastąpił również w Lublewie Gdańskim – 214,8% i Jankowie Gdańskim – 200,7%. Jedyną wsią, która w tym okresie zanotowała spadek mieszkańców było Bielkówko-Kolonia, gdzie liczba ludności zmniejszyła się o 1 osobę[5].
51% ogółu ludności gminy stanowią kobiety. Nadwyżka kobiet występuje wśród osób w wieku 25-40 lat oraz powyżej 70[5].
Gmina Kolbudy charakteryzuje się społeczeństwem stosunkowo młodym z dużym udziałem osób w wieku 25-35 lat oraz 0-4. Gmina ma wysoki przyrost naturalny (w 2009 wskaźnik był sześć razy większy niż w Polsce). Saldo migracji jest również dodatnie. Do gminy przeprowadzają się głównie ludzie młodzi mieszkający wcześniej na terenie miasta. W latach 2000-2009 migracje z miasta stanowiły ok. 85% zameldowań, natomiast do miast około 70% wymeldowań. Migracje zagraniczne na pobyt stały były nieznaczne. Na ruch rzeczywisty większy wpływ ma saldo migracji[5].
Źródło: http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_cechter.display?p_id=372985&p_token=0.5560737567295782
- Piramida wieku mieszkańców gminy Kolbudy w 2014 roku[23].
Miejscowości
Gospodarka
Rolnictwo i leśnictwo
I sektor ma niewielki udział w zatrudnieniu w gminie Kolbudy[5], pomimo korzystnych warunków przyrodniczych[24]. Rozdrobnione rolnictwo jest dodatkową działalnością mieszkańców[25]. Przyczyną tego stanu jest: bliskość Trójmiasta, szczególnie Gdańska; rozwój usług, zwłaszcza turystyki. Suburbanizacja, zwłaszcza miejscowości leżących bliżej miasta, powoduje brak możliwości rozwoju rolnictwa na terenie znacznej części gminy[26]
Na terenie gminy swoją siedzibę ma Nadleśnictwo Kolbudy, które swym obszarem obejmuje powiat gdański oraz fragmenty ościennych powiatów[27].
Zbiorniki sztuczne elektrowni wodnych zlokalizowanych na terenie gminy nie są wykorzystywane rybacko[28].
Przemysł i budownictwo
Mimo iż Kolbudy są gminą wiejską, na jej terenie jest rozwinięty przemysł. Funkcjonujące tu podmioty nie są skierowane na zaspokojenie potrzeb endogenicznych, a ich działalność wykracza poza granice gminy. Najlepiej rozwinięty jest przemysł rolno-spożywczy. Największymi zakładami tej gałęzi przemysłu są: browar Amber, zakłady mięsne Nowak, piekarnia i cukiernia Czernis. Oprócz tej gałęzi istotną rolę w gospodarce odgrywają: przemysł elektroniczny i precyzyjny, przemysł elektromaszynowy, przemysł materiałów budowlanych. W 2009 według bazy REGON na terenie gminy Kolbudy swoją siedzibę miało ponad 200 podmiotów zajmujących się przemysłem oraz ok. 200 zajmujących się budownictwem[5].
Energetyka
Na terenie gminy znajdują się dwie elektrownie wodne: Łapino i Bielkowo. Elektrownia w Bielkowie, wyposażona w dwie turbiny Francisa i jedną turbinę Peltona, ma łączną moc 7,2MW i jest największą elektrownią na Raduni. Łapino ma dwie turbiny Francisa mające moc 2,229 MW[29].
Usługi
Handel i naprawy
Największy udział w liczbie podmiotów gospodarczych zarejestrowanych na terenie gminy mają punkty handlowe i naprawcze[5]. Największym punktem handlowo-usługowym jest gdański oddział Scania Polska S.A. mający siedzibę w Kolbudach[30].
Turystyka
Środowisko geograficzne, szczególnie przyrodnicze, charakteryzuje się znaczną atrakcyjnością turystyczną. W przeciwieństwie do większości terenów województwa, na terenie gminy znajduje się stosunkowo mało jezior, które stanowią podstawowe walory przyrodnicze obszarów młodoglacjalnych. Najbardziej atrakcyjny jest kompleks leśny z dominacją buczyn i lasów dębowo-bukowych z malowniczo położonym wśród lasów Jeziorem Otomińskim, objęty ochroną jako Otomiński Obszar Chronionego Krajobrazu. Na terenie gminy znajdują się dwa rezerwaty przyrody: Bursztynowa Góra i Jar Reknicy[15] będące również atrakcją turystyczną, 3 obszary chronionego krajobrazu i 2 użytki ekologiczne[5]. Z racji ochrony przyrody oraz małej odporności przyrodniczej tereny rezerwatów są dostępne w sposób ograniczony[31].
Przez teren gminy przechodzą 4 szlaki turystyczne PTTK: Skarszewski, Gór Szymbarskich, Kartuski i Bursztynowy. Wszystkie te szlaki przebiegają przez Otomin[32].
Baza noclegowa w 2009 składała się z 8 obiektów noclegowych. Po trzy znajdowały się w Otominie i Łapinie oraz po jednym w Kolbudach i Kowalach[5].
Transport
Transport kolejowy
Przez teren gminy Kolbudy przechodzi nieczynna linia kolejowa nr 229. Na terenie gminy znajduje się jedna stacja kolejowa – Kolbudy oraz trzy przystanki: Bielkowo (przystanek znajduje się w Bielkówku), Pręgowo Gdańskie (w Pręgowie) oraz Łapino Kartuskie (w Łapinie).
Od 2003 na nieczynnej linii kolejowej nr 229 uruchamiane są turystyczne przewozy drezynowe. Baza Kolei Drezynowej znajduje się przy ul. Przemysłowej w Kolbudach obok dawnych zakładów Rugby[33].
Transport drogowy
Przez teren gminy biegną: Droga krajowa nr 6 oraz Droga wojewódzka nr 221. Obie drogi krzyżują się na Węźle Kowale[5]. Droga wojewódzka nr 221 stanowi główną oś komunikacyjną gminy. Droga ta przechodzi przez Kowale, Bąkowo, Lublewo Gdańskie, Kolbudy oraz Czapielsk, dodatkowo łącząc te miejscowości z Gdańskiem[34].
Transport zbiorowy
ZTM Gdańsk obsługuje również trzy miejscowości położone na terenie gminy Kolbudy: Otomin (linie 174 i 574), Kowale (linie 156, 213, 255 i 256) oraz Jankowo (linie 255 i 256)[35].
Komunikacja miejska Gminy Pruszcz Gdański obsługuje Bielkowo (linia 846, 847), Bielkówko (linia 847), Kolbudy (linia 847) oraz Lublewo (linia 847)[36].
Infrastruktura techniczna
Sieć elektryczna
Przez obszar gminy przechodzą linie energetyczne: 400 kV – Jankowo – Lublewo, 220 kV – Lisewiec – Pręgowo – Łapino, 110 kV – Lisewiec – Pręgowo – Łapin, 110 kV – GPZ „Gdańsk I” – GPZ-I Straszyn Dolny, 110 kV – GPZ „Gdańsk Chełm” – GPZ-II Straszyn Górny[5].
Sieć wodnokanalizacyjna
Woda dostarczana jest gospodarstwom domowym z głównych ujęć zlokalizowanych na terenie gminy oraz zakupywana jest z wodociągów należących do Saur Neptun Gdańsk. Ścieki odprowadzane są do oczyszczalni Wschód w Gdańsku[5].
Gospodarka odpadami
Odpady komunalne są wywożone do wysypiska położonego w Szadółkach (Gdańsk-Jasień)[5].
Sieć gazowa
Kolbudy, Lublewo, Bielkowo, Bielkówko, Łapino, Pręgowo, Otomin i Kowale są podłączone do sieci gazowej[37]
Kultura
Na terenie gminy znajdują się trzy publiczne obiekty kulturowe: pomieszczenia Referatu Kultury w Kolbudach potocznie zwane „Domem Kultury”, Wiejski Dom Kultury Pręgowo oraz Dom Kultury w Kowalach[5]. Od 2011 na terenie gminy odbywa się festiwal ReFermata. W 2005 w Kolbudach powstała Społeczna Szkoła Muzyczna.
Oświata
W roku 2009/10 w gminie Kolbudy funkcjonowały[5]:
- 2 gimnazja (Kolbudy i Kowale), w tym 1 niepubliczne;
- 6 szkół podstawowych (Kolbudy, Bielkówko, Lublewo, Pręgowo, Buszkowy i Kowale) w tym 2 niepubliczne;
- 7 przedszkoli (Kolbudy, Bielkówko, Bąkowo, Lublewo, Pręgowo, Buszkowy i Kowale), w tym 4 niepubliczne, oraz 1 punkt przedszkolny niepubliczny (Kowale).
Sport
Obiekty sportowe
Na terenie gminy znajduje się 9 obiektów posiadających pełnowymiarowe boisko do piłki nożnej[5]:
- stadion Kolbudy, ul. Polna (budynek socjalny, boisko boczne oraz korty tenisowe). Pojemność trybun wynosi 330 miejsc siedzących[38],
- boisko piłkarskie w Kowalach, ul Glazurowa 1 (budynek socjalny i boisko),
- kompleks sportowy w Łapinie (boisko piłkarskie, boisko do koszykówki),
- boisko w Buszkowach,
- boisko w Czapielsku,
- boisko w Pręgowie,
- boisko typu ORLIK Kolbudach (teren ZKiW Kolbudy),
- kompleks sportowo-rekreacyjny w Bąkowie (boisko piłkarskie, boisko do siatkówki),
- boisko w Jankowie.
Oprócz tego istnieją obiekty niemające boiska piłkarskiego[39]:
- Paintball & Quady,
- siłownie,
- ośrodki jazdy konnej,
- kort tenisowy,
- parki wodne z basenami,
- strzelnica sportowa.
Piłka nożna
Na terenie gminy swoją siedzibę mają trzy kluby piłkarskie z czego dwa występują w rozgrywkach ligowych organizowanych przez Pomorski Związek Piłki Nożnej z siedzibą w Gdańsku:
Sporty wodne
Na terenie gminy funkcjonuje Klub Żeglarski z siedzibą w przystani nad Jeziorem Kolbudzkim[5].
Taekwondo
W Kolbudach swoją siedzibę ma Klub Sportowy Taekwon Kolbudy, który jest członkiem Polskiego Związku Taekwon-do I.T.F.[43]
Zabytki
Na terenie gminy znajdują się 4 obiekty figurujące na liście Narodowego Instytutu Dziedzictwa:
- Kościół parafialny pw. NMP Królowej Polski w Lublewie,
- Kościół filialny pw. św. Mikołaja Biskupa w Czapielsku,
- Kościół parafialny pw. Bożego Ciała w Pręgowie,
- Zespół parkowo-folwarczny w Bielkowie.
Ponadto w Wojewódzkiej Ewidencji Zabytków znajdują się 102 obiekty położone na terenie gminy[44].
Religia
Kościół rzymskokatolicki
Gmina leży na terenie dekanatu Kolbudy i dekanatu Gdańsk-Łostowice, będącego częścią Archidiecezji gdańskiej. Na terenie gminy znajduje się pięć parafii rzymskokatolickich[45].
- Parafia św. Kingi w Kowalach – Kowale, plac św. Kingi 1
- Parafia Bożego Ciała w Pręgowie – Pręgowo, ul. Kościelna 3
- Parafia NMP Królowej Korony Polskiej w Lublewie Gdańskim – Lublewo Gdańskie, ul. Kościelna 6
- Parafia św. Floriana w Kolbudach – Kolbudy, ul. Wybickiego 34
- Parafia św. Mikołaja w Czapielsku – Czapielsk, ul. Jezuicka 2
Administracja i polityka
Wójt i Rada Gminy
Na czele gminy stoi wójt oraz piętnastoosobowa rada gminy. Przedstawiciele Rady Gminy są wybierani w 15-tu 1-mandatowych okręgach wyborczych: Kolbudy - okręgi nr 1,2,3, Babidół i Czapielsk - okręg nr 4, Lublewo Gdańskie - okręg nr 5, Pręgowo - okręg nr 6, Bielkówko - okręg nr 7, Buszkowy, Lisewiec, Ostróżki - okręg nr 8, Otomin - okręg nr 9, Bąkowo, Bielkowo - okręg nr 10, Jankowo Gdańskie - okręg nr 11, Kowale - okręgi nr 12, 13, 14, Łapino - okręg nr 15[46].
Wójtowie gminy Kolbudy
- Marek Nagórski (1990-1992)
- Adam Wittstock (1992-1994)
- Paweł Schwarzenberg-Czerny (1994-1998)
- Maciej Szymański (1998-2000)
- Paweł Schwarzenberg-Czerny (2000-2002)
- Leszek Grombala (2002-2018)
- Andrzej Chruścicki (2018-nadal)
Okręgi wyborcze
Mieszkańcy gminy Kolbudy wybierają przedstawicieli do Parlamentu Europejskiego w okręgu nr 1, przedstawicieli do Sejmu w okręgu nr 25[47] natomiast do Senatu w Okręgu nr 66[48]. Siedzibami komisji wyborczych wszystkich tych okręgów jest Gdańsk[49].
Gminy partnerskie
Przypisy
- ↑ Gmina Kolbudy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-12-31] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- 1 2 Dz.U. z 1998 r. nr 156, poz. 1026.
- ↑ Gmina Kolbudy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-03-12] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Rok 2021 w liczbach. W których gminach najwięcej mieszkańców, ślubów, urodzeń, zgonów?
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Justyna Przeworska: Strategia rozwoju gminy Kolbudy. Diagnoza demograficzno-gospodarcza. kolbudy.gd.pl, Październik 2010. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Jerzy Kondracki: Geografia Regionalna Polski. Warszawa: PWN, 2002, s. 74. ISBN 83-01-13897-1.
- ↑ Bolesław Augustowski (red.): Pojezierze Kaszubskie. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976, s. 5-7.
- 1 2 Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011 Część 1. RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA. Gdańsk: Gmina Kolbudy, 2004, s. 9.
- 1 2 Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego 1999-2005. Kolbudy: Gmina Kolbudy Górne, 1999, s. 11.
- 1 2 Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011. Gdańsk: Gmina Kolbudy, 2004, s. 7.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zmiana Nr 2. [w:] Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XXXV/322/2006 Rady Gminy Kolbudy z dnia 29.08.2006 [on-line]. Urząd Gminy Kolbudy, 2006. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011 Część 1. RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA. Gdańsk: Gmina Kolbudy, 2004, s. 10.
- ↑ Program ochrony środowiska wraz z planem gospodarki odpadami dla gminy Kolbudy na lata 2004 – 2007 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2008-2011 Część 1. RAPORT O STANIE ŚRODOWISKA. Gdańsk: Gmina Kolbudy, 2004, s. 11.
- ↑ Powiat gdański: Więcej wilków i łosi w powiecie. W okolicy Świńcza i Wojanowa widziano niewielką watahę
- 1 2 Formy ochrony przyrody → Rezerwaty przyrody. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Zmiana Nr 2 do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Kolbudy: Gmina Kolbudy, 2006, s. 17.
- ↑ Zmiana Nr 2 do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Kolbudy: Gmina Kolbudy, 2006, s. 25-26.
- ↑ Portal Mapowy Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Historia Kolbud i okolic. kolbudy.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Eugeniusz Gołąbek: Dzieje okolic Gdańska i Gdyni. Wyd. Mer Rekowski, 2010, s. 214. ISBN 83-923671-4-6.
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de. gemeindeverzeichnis.de. [dostęp 2013-08-27]. (niem.).
- ↑ Dz.U. z 1945 r. nr 11, poz. 57.
- ↑ Gmina Kolbudy w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16] , liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Zmiana Nr 2 do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Kolbudy: Gmina Kolbudy, 2006, s. 12.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego 1999-2005. Kolbudy: Gmina Kolbudy Górne, 1999, s. 31.
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego 1999-2005. Kolbudy: Gmina Kolbudy Górne, 1999, s. 33.
- ↑ Nadleśnictwo Kolbudy: Kilka słów o Nadleśnictwie Kolbudy – Informacje ogólne – Nadleśnictwo Kolbudy. gdansk.lasy.gov.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Maciej Mickiewicz (red.): Zrównoważone korzystanie z zasobów rybackich na tle ich stanu w 2009 roku. Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 2010, s. 48. ISBN 978-83-60111-47-5.
- ↑ Piotr Sołowiej, Maciej Neugebauer. Przykład wykorzystania energii wodnej na terenie Polski północnej. „Inżynieria Rolnicza”. 9/2008. s. 277-282.
- ↑ Scania Polska S.A., Oddział Gdańsk – scania.pl. scania.pl. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-28)]. (pol.).
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego 1999-2005. Kolbudy: Gmina Kolbudy Górne, 1999, s. 24.
- ↑ Tadeusz Gruszczyński: PTTK – Znakowane Szlaki Turystyczne Województwa Pomorskiego – Szlaki Piesze – Strona Główna. pomorskie.pttk.pl. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-20)]. (pol.).
- ↑ Judyta Kurowska-Ciechańska, Ariel Ciechański: Koleje. Warszawa: Carta Blanca, 2008, s. 34-37. ISBN 978-83-60887-23-3.
- ↑ Mapa gmina kolbudy 10.09.gif. kolbudy.gd.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Schemat komunikacji miejskiej ZTM Gdańsk w strefie miasta Gdańska. ztm.gda.pl. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-02)]. (pol.).
- ↑ Gmina Pruszcz Gdański – Autobusy. pruszczgdanski.pl. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-09-27)]. (pol.).
- ↑ Studium uwarunkowań i kierunków rozwoju przestrzennego 1999-2005. Kolbudy: Gmina Kolbudy Górne, 1999, s. 12.
- ↑ Nasze Kolbudy - vortal mieszkańców gminy Kolbudy - sport - Stadion w Kolbudach. naszekolbudy.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Nasze Kolbudy - vortal mieszkańców gminy Kolbudy - sport - Hunter Extreme. naszekolbudy.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Skarb – GTS Kolbudy. 90minut.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Skarb – GKS Kowale. 90minut.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Skarb – Oldboys Kolbudy. 90minut.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Nasze Kolbudy - vortal mieszkańców gminy Kolbudy - sport - Klub Sportowy Taekwon Kolbudy. naszekolbudy.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Wojewódzka Ewidencja Zabytków. ochronazabytkow.gda.pl. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Archidiecezja Gdańska. diecezja.gda.pl. [dostęp 2013-08-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-06-15)]. (pol.).
- ↑ Wybory 2018 - Rada Gminy Kolbudy. [dostęp 2018-10-24]. (pol.).
- ↑ Wybory 2011 – Geografia. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Wybory 2011 – Geografia. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).
- ↑ Wybory 2011 – Okręgowe Komisje Wyborcze. [dostęp 2013-08-27]. (pol.).