wieś | |
Kościół pw. św. Wojciecha | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2022) |
911[1] |
Strefa numeracyjna |
62 |
Kod pocztowy |
63-714[2] |
Tablice rejestracyjne |
PKR |
SIMC |
0201916 |
Położenie na mapie gminy Krotoszyn | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu krotoszyńskiego | |
51°43′08″N 17°28′59″E/51,718889 17,483056[3] |
Kobierno – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie krotoszyńskim, w gminie Krotoszyn, około 4 km na północny wschód od Krotoszyna, przy drodze powiatowej Krotoszyn-Raszków.
Części wsi
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0201922 | Gacki | część wsi |
0201939 | Parcele | część wsi |
0201945 | Pustkowie Kobierskie | część wsi |
Historia
Kobierno należy do najstarszych miejscowości powiatu krotoszyńskiego, wzmiankowano o nim już w XIII wieku jako posiadłości rycerskiej. W 1292 roku odbył się w Kobiernie zjazd dostojników książęcych, którzy zgromadzili się tu, aby radzić o zjednoczeniu rozbitej dzielnicowo Polski. Kobierno musiało być wielką i dostatnią osadą. Kobierno wraz z Tomnicami, Dąbrową, Durzynem, Biadkami i Gorzupią stanowiły pierwotnie jeden kompleks, jeden klucz. Właścicielem tego klucza był Maćko Borkowic, któremu nadał go wraz z dobrami koźmińskimi w 1338 roku król Kazimierz Wielki w nagrodę za zasługi wojenne. Po Maćku dzieje Kobierna łączyły się z losami dóbr krotoszyńskich, których Kobierno stało się częścią. W 1520 roku Kobierno zostaje włączone do posiadłości Hieronima Rozdrażewskiego.
Miejscowość leżała w obrębie księstwa krotoszyńskiego (1819-1927), którym władali książęta rodu Thurn und Taxis. W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815-1848) miejscowość wzmiankowana jako Kobierna należała do wsi większych w ówczesnym pruskim powiecie Krotoszyn w rejencji poznańskiej[6]. Kobierna należała do okręgu krotoszyńskiego tego powiatu i stanowiła odrębny majątek, którego właścicielem był wówczas książę Maximilian Karl von Thurn und Taxis[6]. Według spisu urzędowego z 1837 roku wieś liczyła 342 mieszkańców, którzy zamieszkiwali 39 dymów (domostw)[6].
W latach 1954–1959 wieś należała i była siedzibą władz gromady Kobierno, po jej zniesieniu w gromadzie Krotoszyn-Południe. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kaliskiego.
Kościół pw. św. Wojciecha
Kościół pw. św. Wojciecha został zbudowany w latach 1881-1885 w stylu neogotyckim. Jest murowany, nie tynkowany, jednonawowy z węższym i niższym prezbiterium od strony wschodniej, wieżą o spiczastym zwieńczeniu od strony zachodniej, z dwoma zakrystiami i dwoma kruchtami. Dach został pokryty czerwoną dachówką, a wieża białą blachą. Dobrodziejem kościoła był ks. fundator Karol Ludwik Seliger (1808-1868), proboszcz w latach 1838-1868 oraz parafia. Budowę kościoła nadzorował jego następca ks. Leonard Wilhelm Sprenger (1838-1895), proboszcz w latach 1868-1895. Wykończeniem wnętrza kościoła zajął się kolejny następca ks. prof. Onufry Jaworski (1855-1916), proboszcz w latach 1895-1916. Wyposażenie wnętrza utrzymane jest w stylu neogotyckim. Świątynia posiada ołtarz główny i dwa ołtarze boczne. Ołtarz główny pw. Najświętszej Maryi Panny jest drewniany,polichromowany i złocony. Bardzo bogato zdobiony, z dużą ilością drewnianych wieżyczek. Wykonany został po 1883 roku, o wysokości około 9 metrów. Ołtarz ten jest architektoniczny, pięcioosiowy, ze smukłymi filarkami i osiach zwieńczonych rodzajem baldachimów ze strzelistymi, ażurowymi pinaklami, dekorowanymi kwiatonami. Ołtarz posiada pełnoplastyczne umieszczone pod baldachimami i zbliżone do naturalnej wielkości figury św. Wawrzyńca, św. Szczepana oraz w zwieńczeniu ołtarza patrona kościoła św. Wojciecha i dwie figury aniołów. W nastawie ołtarzowej umieszczony jest obraz z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Szkaplerznej nazywanej Madonną Kobierską. Ołtarze boczne są drewniane, polichromowane i złocone. W centrum ołtarza prawego znajduje się namalowany na płótnie obraz św. Wojciecha w stroju biskupim, z pastorałem i wiosłem w ręku. W ołtarzu umieszczono również figury św. Antoniego Padewskiego z Dzieciątkiem, św. Stanisława Kostki z Dzieciątkiem oraz św. Józefa z Dzieciątkiem. Przed tabernakulum ustawiono figurkę małego Pana Jezusa stojącego na kuli i trzymającego krzyż. Obok ołtarza umieszczono obraz Jezusa Miłosiernego namalowanego przez Adolfa Hyłę, autora znanego na świecie wizerunku Jezusa Miłosiernego z Łagiewnik. W centrum ołtarza lewego znajduje się namalowany na płótnie obraz św. Michała Archanioła. Na tle górzystego krajobrazu widoczny jest św. Michał stojący w zbroi i depczący smoka. W ołtarzu umieszczono również figury św. Barbary i św. Jadwigi Śląskiej. Przed tabernakulum ustawiono figurkę Najświętszego Serca Pana Jezusa. Obok ołtarza umieszczono obraz św. Teresy od Dzieciątka Jezus.
Proboszczowie parafii Kobierno
- Ks. Tomasz Wolnicki od 1609
- Ks. Adam Borsenius do 1618
- Ks. Szymon Cristeciusz 1618–1630
- Ks. Tomasz Gorcensis 1630–1649
- Ks. Wojciech Kazimierz Zdzarski 1649–1667
- Ks. Henryk Wojciech Weis 1668–1685
- Ks. Jan Weis 1685–1694
- Ks. Maciej Antoni Cywkiewicz 1696–1709
- Ks. Paweł Woziwodzki 1709–1717
- Ks. dziekan Wojciech Michał Odorski 1717–1760
- Ks. Antoni Poradowski 1760–1770
- Ks. Andrzej Dolegalski 1771–1789
- Ks. Walenty Domaradzki 1790–1837
- Ks. fundator Karol Ludwik Seliger 1838–1868
- Ks. Leonard Wilhelm Sprenger 1868–1895
- Ks. prof. Onufry Jaworski 1895–1916
- Ks. Kazimierz Pankowski 1916–1921
- Ks. dziekan Ludwik Reszelski 1921–1960
- Ks. mgr Tadeusz Biela 1960–1993
- Ks.Ryszard Dziamski 1993-obecnie
Zabytki
- dwór z połowy XIX wieku,
- trzy domy drewniane konstrukcji sumikowo-łątkowej,
- kościół neogotycki z 1885 roku, z dwoma dzwonami z lat 1508 i 1634.
Do rejestru NID wpisany jest kościół parafialny pw. św. Wojciecha wraz cmentarzem kościelnym oraz ogrodzeniem murowanym i bramami - pod nr. rej. 702/Wlkp/A z 8.08.2008[7].
Przyroda
Zobacz też
Przypisy
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 484 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 54889
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- 1 2 3 Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜ztwa Poznańskiego. Lipsk: Jan Nepomucen Bobrowicz, Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 243.
- ↑ Rejestr zabytków - województwo wielkopolskie. nid.pl, 2011-12-31. [dostęp 2012-01-25]. (pol.).
Bibliografia
- Mariusz Marzyński, Ksiądz dziekan Ludwik Reszelski (1882-1968) świątobliwy ojciec dekanatu krotoszyńskiego, Krotoszyn 2011.
- Mariusz Marzyński, Kapłan ratujący Żydów, [w:] Opiekun-dwutygodnik diecezji kaliskiej, nr 1 (331), Kalisz 2011, s.18 .
- Mariusz Marzyński, Ojciec naszego dekanatu, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 45 (811), Krotoszyn, 2010, s. 11.
- Mariusz Marzyński, Kobierski epizod księdza Pankowskiego, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 44 (810), Krotoszyn, 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Ksiądz dziekan Ludwik Reszelski (1882-1968), [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. VI, Krotoszyn 2010, s. 281-290.
- Mariusz Marzyński, Profesor z Kobierna, kapłan i społecznik, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 36 (802), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Święto Madonny Kobierskiej, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 29 (795), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Peregrynacja Kobierskiego Jezusa Miłosiernego, [w:] Opiekun-dwutygodnik diecezji kaliskiej, nr 11 (315), Kalisz 2010, s. 6.
- Mariusz Marzyński, Miłosierny odwiedza domy kobierzan, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 19 (785), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Społecznik z Kobierna, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 10 (776), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Kapłan z Kobierna cz. II, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 3 (769), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Niósł pomoc Żydom cz. I, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 2 (768), Krotoszyn 2010, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Dawny współpatron parafii kobierskiej, [w:] Rzecz Krotoszyńska, nr 47 (762), Krotoszyn 2009, s. 10.
- Mariusz Marzyński, Protokół wizytacyjny parafii w Kobiernie z roku 1650, [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. V, Krotoszyn 2009, s.261-270.
- Mariusz Marzyński, Ks. mgr Tadeusz Biela (1918-2002), [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. V, Krotoszyn 2009, s.181-186.
- Mariusz Marzyński, Duchowny od Szkaplerza, [w:] Opiekun-dwutygodnik diecezji kaliskiej, nr 14 (291), Kalisz 2009, s. 21.
- Mariusz Marzyński, Obraz z cudownym wizerunkiem Matki Bożej Szkaplerznej, [w:] Opiekun-dwutygodnik diecezji kaliskiej, nr 15 (292), Kalisz 2009, s.11.
- Mariusz Marzyński, Protokół wizytacyjny parafii w Kobiernie z roku 1728, [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. IV, Krotoszyn 2008, s.203-210.
- Mariusz Marzyński, Protokół wizytacyjny parafii w Kobiernie z roku 1719, [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. IV, Krotoszyn 2008, s.192-202.
- Mariusz Marzyński, Protokół wizytacyjny parafii w Kobiernie z roku 1790, [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. III, Krotoszyn 2007, s. 221-232.
- Mariusz Marzyński, Kościół pw. św. Wojciecha w Kobiernie, [w:] Krotoszyn i okolice-opracowania i materiały źródłowe pod. red. J. Zdunka, t. III, Krotoszyn 2007, s. 45-58.