A-16 z 30 kwietnia 1974[1] | |||||
kościół rektoralny | |||||
Widok bryły kościoła ze skrzyżowania ul. św. Marka i Sławkowskiej | |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Miejscowość | |||||
Adres |
ul. św. Marka 10 | ||||
Wyznanie | |||||
Kościół | |||||
Rektorat | |||||
Wezwanie | |||||
| |||||
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie | |||||
Położenie na mapie Polski | |||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||
50°03′52,2″N 19°56′16,0″E/50,064500 19,937778 | |||||
Strona internetowa |
Kościół św. Marka – zabytkowy, gotycki kościół rzymskokatolicki znajdujący się w Krakowie przy ul. św. Marka 10 na rogu z ul. Sławkowską, na Starym Mieście.
Historia
Bolesław V Wstydliwy sprowadził, przed 1263 rokiem, z Pragi, zakonników reguły św. Augustyna. Od imienia patrona kościoła zakonników nazwano markami, a od kształtu noszonych przez nich kapeluszy — rogaczami. Pełna ich nazwa brzmi: Ordo Canonicorum Regularium Mendicantium S. Mariae de Metro de Poenitentia Sanctorum Martyrum. Jak podaje Jan Długosz, kościół rozpoczęto budować w 1263, a pierwsza wzmianka pisana dotycząca „klasztornego kościoła pw. św. Marka Ewangelisty, przynależącego do zakonu Augustianów tzw. Marków od pokuty i umartwienia”, pochodzi z 1295. Przeżywał cztery wielkie pożary (w 1494, 1528, 1589, 1724) i po każdym wciąż odbudowywany, zmieniał nieco swój wygląd. Gdy w 1807 zakon został skasowany przez rząd austriacki — do klasztoru przeniesiono z kościoła św. Marcina dom księży emerytów. Do naszych czasów dotrwał jako gotycki z wczesnobarokowym wnętrzem. Badania prowadzone podczas ostatnich prac konserwatorskich potwierdziły dwa etapy budowy: prezbiterium jest najstarszą częścią kościoła, a korpus sklepiony beczkowo dobudowany pod koniec XV w. W latach 1936–1938 część klasztoru od strony ul. Sławkowskiej zburzono i przebudowano na sklepy. W 1972–1974 kościół poddano gruntownej restauracji.
Wnętrze i zabytkowe wyposażenie
Na zewnętrznej ścianie prezbiterium, od ul Sławkowskiej, znajduje się kopia, wykonana przez Mariana Paciorka, Golgoty: gotycki krzyż z Chrystusem oraz figury Matki Boskiej Bolesnej i św. Jana Ewangelisty. Rzeźba, z początków XVI wieku, pierwotnie wisiała w tęczy i według tradycji miała przemówić do bł. Michała Giedroycia, który jest pochowany przy ołtarzu głównym. Do nawy południowej przylega kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej, dawnego Bractwa Świętej Zofii, w której ołtarzu znajduje się obraz Madonny.
Drewniany ołtarz główny wykonano około 1618 roku w warsztacie snycerza Baltazara Kuncza.
Figura Archanioła Michała między prezbiterium a nawą główną jest dziełem Baltazara Fontany lub artysty z kręgów oddziaływania Fontany. W kościele znajduje się również ambona w kształcie serca z krzyżem. Emblemat taki był symbolem zakonu marków, którzy nosili go na habicie.
W kruchcie znajduje się niewielka kaplica Matki Boskiej Bolesnej.
- Wnętrze kościoła.
- Ołtarz główny.
- Grób bł. Michała Giedroycia.
- Rzeźba Archanioła Michała.
- Kaplica Matki Boskiej Częstochowskiej.
- Kaplica Matki Boskiej Bolesnej.
- Golgota na ścianie zewnętrznej prezbiterium, od strony ul. Sławkowskiej.
- Michał Giedroyć.
- Ul. Sławkowska 24 dawny klasztor marków.
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
Bibliografia
- Michał Rożek, Barbara Gądkowa Leksykon kościołów Krakowa, Wydawnictwo Verso, Kraków 2003, ISBN 83-919281-0-1