Kościół św. Józefa
Kościół filialny
Ilustracja
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdynia

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Wezwanie

św. Józefa

Położenie na mapie Gdyni
Mapa konturowa Gdyni, blisko prawej krawiędzi na dole znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Józefa”
Ziemia54°28′16″N 18°33′18″E/54,471111 18,555000
Makieta na promenadzie Królowej Marysieńki
Odtworzony obrys fundamentów kościoła

Kościół św. Józefa – kościół katolicki, który znajdował się w Gdyni Orłowie, w Kolibkach, na zalesionym wzniesieniu pomiędzy dzisiejszymi jezdniami Alei Zwycięstwa w pobliżu granicy z Sopotem. Rozebrany w czasie II wojny światowej.

Historia

Katolicka świątynia została zbudowana w 1763 r. w stylu barokowym z inicjatywy generała hrabiego Józefa Przebendowskiego, będącego właścicielem majątku Kolibki[1]. Świątynię konsekrowano w 1764, a w 1794 r. ustanowiona została ona filią parafii w Wielkim Kacku[2][1]. W założeniu kościół miał służyć mieszkańcom majątku i stanowić kaplicę pielgrzymkową dla pielgrzymów wędrujących co roku z Oliwy do Kalwarii Wejherowskiej na odpust Wniebowstąpienia[3]. Kościół zbudowany był na planie kwadratu, z jedną nawą oraz wieżą z barokowym hełmem[4]. Mimo niewielkiego rozmiaru jednonawowej świątyni, otrzymała ona bogate wyposażenie rokokowe[3]: ołtarze, organy, konfesjonały i ambonę[2].

Na południe od kościoła wybudowano m.in. mały dom dla organisty oraz pokaźny obiekt, w którym mieściły się przytułek dla osób starszych, szpital dla ubogich oraz parafialna szkoła dla dzieci z terenu majątku[3].

Od 15 listopada 1927 r. ustanowiono tu parafię dla obszaru dworskiego Kolibki, Orłowa oraz położonej na północ od torów stronie Małego Kacka[1][2]. W 1928 do parafii w Kolibkach należały 143 osoby, zaś w 1934 było to odpowiednio po: 237 mieszkańców obszaru dworskiego Kolibki, 94 - z Orłowa oraz 294 - z Małego Kacka[1].

Ostatnim pracującym tu księdzem był ks. Roman Wiśniewski[1].

W 1939 hitlerowskie władze okupacyjne zamknęły kościół oraz rozpoczęły jego wyburzanie[1]. Rozbiórka trwała od jesieni 1939 do wiosny 1940 roku[3]. Zniszczono też fundamenty, ogrodzenie cmentarza oraz kapliczkę przycmentarną. Obrazy przeniesiono do kościoła na Witominie, gdzie spłonęły w 1945 roku[2]. Po wojnie kościoła nie odbudowano.

W kościele znajdowały się trzy czczone przez miejscową ludność obrazy:

W 1999 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Orłowa postawiono w obrębie zarysu fundamentów kościoła niski murek, na którym umieszczono tablicę informującą o dziejach świątyni[3]. O dawnym kościele przypomina również wysoki metalowy krzyż, ustawiony w pobliżu w 1990 r.

3 lipca 2021 na promenadzie Królowej Marysieńki w Orłowie odsłonięto makietę kościoła[5].

Cmentarz przykościelny

Cmentarz przykościelny
Okopy 2 MPS przy południowej bramie cmentarza

W 1902 r. na południe od zabudowań założono cmentarz, na którym dokonywano pochówków od 1904 do 1946 r.[3][2] Podczas II wojny światowej cmentarz, w przeciwieństwie do pobliskiego kościoła, nie został zniszczony i istnieje do dziś, jednak przez wiele lat nie były prowadzone na nim żadne prace remontowe. Cmentarz uporządkowany został staraniami Pomorskiego Forum Eksploracyjnego, według różnych źródeł: w 2006[2] lub 2007 r.[4], zaś cyklicznie odbywają się tam prace porządkowe. Przy wejściach na jego teren umieszczono informację o jego historii i listę nazwisk niektórych pochowanych na nim osób.

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Kazimierz Małkowski, Bedeker gdyński, Gdańsk: Polnord - Wydaw. Oskar, 2001, ISBN 83-86181-73-7, OCLC 749155676 [dostęp 2020-02-16].
  2. 1 2 3 4 5 6 Krystian Mielczarski, Tajemniczy kościół w Kolibkach [online], trojmiasto.wyborcza.pl, 21 maja 2009 [dostęp 2020-02-16].
  3. 1 2 3 4 5 6 Kościół w Kolibkach [online], trojmiasto.wyborcza.pl [dostęp 2020-02-16].
  4. 1 2 Robert Hirsch (red.), Krótka wędrówka po zabytkach Gdyni: Dwór i park Kolibki, Urząd Miasta Gdyni, 2008.
  5. ↑ Niemcy zburzyli go podczas wojny. Teraz kościół powraca jako…miniatura [online], radiogdansk.pl, 4 lipca 2021 [dostęp 2022-02-16].

Linki zewnętrzne


This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.