160/60 (R/301/50) z dnia 27.02.1960 r. oraz A-302/78 z 21.04.1978 r.[1] | |||||||||
kościół parafialny | |||||||||
Państwo | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||
Miejscowość | |||||||||
Wyznanie | |||||||||
Kościół | |||||||||
Parafia | |||||||||
Wezwanie | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Ustronia | |||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||
Położenie na mapie województwa śląskiego | |||||||||
Położenie na mapie powiatu cieszyńskiego | |||||||||
49°46′00,8″N 18°48′23,7″E/49,766889 18,806583 |
Kościół św. Anny – kościół parafialny parafii św. Anny w Ustroniu. Znajduje się na osiedlu Nierodzim.
Kościół znajduje się na Szlaku Architektury Drewnianej województwa śląskiego w pętli beskidzkiej.
Kościół św. Anny to najstarsza świątynia w Ustroniu. Powstał z inicjatywy ówczesnego właściciela Nierodzimia, Antoniego Goczałkowskiego. Został wzniesiony w 1769 r. na miejscu dawnego kościoła, zbudowanego jeszcze przez ewangelików[2]. Ten, po przejęciu go w 1654 r. przez katolików, był kościołem filialnym skoczowskiej fary. Utrzymywany jedynie "...z dzwonienia i jałmużny..." w 1740 r. był już w tak złym stanie, że groził zawaleniem i musiał zostać rozebrany.[3]
Całe drewno dębowe na progi, futryny drzwi i okien itp. ofiarował Goczałkowski. Resztę kosztów (razem 603 złote reńskie i 54 krajcary) pokryto z majątku kościelnego (174 reńskie i 53 krajcary) oraz z datków od dobrodziejów (428 reńskich i 29 krajcarów). Nowy kościół został poświęcony w 1769 r. przez skoczowskiego proboszcza, Józefa Nepomucena Waldera, jednak początkowo nie było w nim ani podłogi ani ławek. Dopiero w roku 1789, kiedy kościół przeszedł pod patronat księcia cieszyńskiego Alberta, uzupełniono te braki.[4]
Drewniany, konstrukcji zrębowej, zwrócony prezbiterium ku zachodowi. Do trójbocznie zamkniętego prezbiterium przylegają zakrystia (od południa) i skarbczyk (od północy), niewyodrębniające się z bryły kościoła. Nawa prostokątna, szersza od prezbiterium, kryta stropem. Nad prezbiterium i nawą wspólny dach dwuspadowy. Nad nawą od wschodu wznosi się czworoboczna wieża, nadbudowana w 1938 r., zwieńczona cebulastym hełmem z ośmioboczną latarnią. W latach 1965-1966 świątynię gruntownie restaurowano i obito ściany budowli gontem. Wieża i szczyt wschodni szalowane deskami. Wyposażenie kościoła – późnobarokowe, z XVIII i początków XIX w., polichromia odnawiana współcześnie. W ołtarzu głównym, z rzeźbami Boga Ojca w glorii (w zwieńczeniu) oraz świętych Józefa i Jakuba, obraz z 1704 r., przedstawiający leonardiańską św. Annę Samotrzeć. Według napisu na obrazie "Tento obraz darował na Chwalu Bożi i Swatey Anny Andris Lukas ze Skoczowa".[5] Ambona rokokowa z trzeciej ćwierci XVIII w. z wyobrażeniami Wiary, Nadziei i Miłości na baldachimie. Cennym elementem kościoła jest obraz św. Krzysztofa, zajmujący powierzchnię między oknami po lewej stronie nawy. Świątynię uznano za obiekt zabytkowy już w 1929 r.
W 2000 r. w parafii odbyła się uroczystość poświęcenia nowych dzwonów. Dzwonnicę z 4 dzwonami usytuowano w pobliżu kościoła.
Galeria
- Fasada
- Od strony cmentarza
- Wieża
- Wnętrze kościoła
- Kościół przed 1932
Przypisy
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo śląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 .
- ↑ Marcin Żerański: Śląsk Cieszyński. Od Bielska-Białej do Ostrawy. Cieszyn: Pracownia na pastwiskach, 2012, s. 214. ISBN 978-83-933109-3-7.
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim (z pośmiertnych zapisków Autora przejrzał, uzupełnił I do druku przygotował ks. R. Tomanek), Nakładem i drukiem „Dziedzictwa błog. Jana Sarkandra”, Cieszyn 1932, s. 207-208;
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim ..., s. 208-209;
- ↑ Londzin Józef: Kościoły drewniane na Śląsku Cieszyńskim ..., s. 212;
Bibliografia
- Weronika Szewczyk: Wokół Beskidu Śląskiego - przewodnik turystyczny. Wyd. 1. Kraków: Wydawnictwo "Compass", 2012, s. 46. ISBN 978-83-7605-333-2.