Klub Sceptyków Polskich
Ilustracja
Logo KSP
„Nauka, Rozum, Wiedza”
Państwo

 Polska

Data założenia

2010

Profil działalności

organizacja non-profit

Zasięg

Polska

Członkowie

Tomasz Garstka, Andrzej Śliwerski, Tomasz Witkowski, Urszula Zadorożna i Maciej Zatoński[1]

brak współrzędnych
Strona internetowa

Klub Sceptyków Polskich (ang. Polish Skeptics Club) – polska organizacja typu non profit, promująca naukowy sceptycyzm i zrzeszająca naukowców i osoby zainteresowane nauką na terenie Polski.

Cele

Głównym celem KSP jest działanie na rzecz krzewienia rzetelnej empirycznej wiedzy naukowej i związanej z nią działalności praktycznej. Ponadto, ochrona opinii publicznej przed dezinformacją w obszarze nauki i demaskowanie działalności pseudonaukowej, która jest niebezpieczna dla ludzi[2]. Swoje cele KSP realizuje poprzez działalność edukacyjną polegającą na wygłaszaniu i organizowaniu wykładów, prelekcji, konferencji, a także udział w spotkaniach i konferencjach promujących rzetelną wiedzę i demaskujących pseudonaukę. Członkowie KSP prowadzą badania naukowe mające na celu weryfikację publicznie głoszonych twierdzeń, co do których istnieje podejrzenie, że są fałszywe oraz publikują ich wyniki. Dodatkowo piszą i publikują zarówno w formie tradycyjnej, jak i elektronicznej artykuły, materiały informacyjne i inne mające związek z promowaniem dobrych praktyk badawczych, terapeutycznych (medycyna, psychologia) oraz demaskowaniem praktyk opartych na fałszywych, niezweryfikowanych naukowo twierdzeniach. Dodatkowo występują z wnioskami i opiniami do właściwych organów administracji w przypadku dostrzeżenia zagrożenia społecznego wynikającego z głoszenia i popularyzowania fałszywych twierdzeń oraz stosowania terapii i praktyk leczniczych (w zakresie medycyny i psychologii) opartych na fałszywych założeniach. Współpracują z mediami w zakresie popularyzowania rzetelnej wiedzy oraz demaskowania pseudonauki. Organizują cykliczne wykłady, spotkania, prelekcje, konferencje oraz inne imprezy promujące rzetelną wiedzę i demaskujące pseudonaukę, promujące zdrowie i wiedzę o zdrowiu. KSP wspiera naukowców i praktyków, których działalność przeciw pseudonauce doprowadziła do ostracyzmu ze strony środowiska oraz do pogorszenia ich sytuacji społecznej. Ponadto współpracuje z osobami i instytucjami o podobnych celach działania[3].

Działalność

Kampania 10:23

Polskie logo Kampanii 10:23

KSP jest znany ze swego krytycznego stosunku do homeopatii[4][5]. Jego członkowie opublikowali wiele krytycznych artykułów na ten temat[6].

W 2011 roku KSP wzięło udział w międzynarodowej Kampanii 10:23 podczas której członkowie organizacji sceptycznych z całego świata, na wszystkich kontynentach przedawkowali środki homeopatyczne. Celem kampanii było zwrócenie uwagi opinii publicznej na brak wartości środków homeopatycznych w postępowaniu medycznym. W Polsce kampania miała miejsce w Warszawie oraz we Wrocławiu[7].

Kampania „Psychologia to nauka, nie czary”

Logo kampanii „Psychologia to nauka nie czary”
Uczestnicy kampanii na Uniwersytecie Łódzkim

27 lutego 2012 roku ponad 140 naukowców, psychologów-praktyków i studentów rozpoczęło z inicjatywy KSP czterodniowy protest przeciwko stosowaniu szkodliwych testów przez psychologów sądowych i klinicznych[8]. Akcja dotyczyła przede wszystkim testu Rorschacha i innych testów projekcyjnych. W ramach kampanii na największych polskich uczelniach, takich jak Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w Warszawie i we Wrocławiu, na Uniwersytetach Łódzkim, Warszawskim i Wrocławskim w poradniach psychologicznych i w księgarniach uczestnicy pojawili się w koszulkach z napisem „Psychologia to nauka, nie czary”. Kulminacyjnym dniem akcji był czwartek 1 marca, kiedy to studenci zbierali podpisy pod listem protestacyjnym do Polskiego Towarzystwa Psychologicznego nawołującym do zaprzestania sprzedaży bezwartościowych testów projekcyjnych. Protest odbił się szerokim echem nie tylko w środowisku naukowym, ale również w mediach.

Nagroda Syzyfa

Ustanowiona przez belgijską organizację sceptyczną Studiekring voor de Kritische Evaluatie van Pseudowetenschap en het Paranormale (SKEPP) Nagroda Syzyfa w wysokości 10 tysięcy euro była przeznaczona dla każdego, kto w kontrolowanych warunkach udowodniłby swoje zdolności paranormalne. Przez okres jednego roku od 1 października 2012 do 30 września 2013, anonimowy biznesmen z Antwerpii zwiększył wartość nagrody do 1 mln euro. W tym czasie KSP zostało zaproszone do prowadzenia wstępnych testów na terenie Polski[9][10][11]. Dotychczas nikomu nie udało się wykazać swoich właściwości paranormalnych, a w Polsce żaden z kandydatów nie spełnił wymogów formalnych dopuszczenia do wstępnych testów, mimo że niektórzy z nich publicznie zadeklarowali, iż poddadzą się takim badaniom[12].

Cykliczne wykłady, prelekcje i dyskusje

KSP organizuje systematyczne wykłady i dyskusje popularyzujące różne aspekty nauki i demaskujące pseudonaukę. Dotychczas wykłady odbywały się we Wrocławiu w kawiarni-księgarni „Falanster” i w Warszawie w księgarni „Psyche”. Od czasu likwidacji „Falanstera” wykłady odbywają się tylko w Warszawie. 12 września 2013 roku wraz z Polskim Stowarzyszeniem Racjonalistów KSP organizowało wykład profesora biologii na Wydziale Ekologii i Ewolucji University of Chicago, Jerry’ego Coyne’a pt. „Dlaczego religia i nauka są nie do pogodzenia”. 24 czerwca 2014 roku na zaproszenie KSP wykład zatytułowany „Dziwna nauka: wstęp do psychologii anomalistycznej” wygłosił prof. Christopher Ch. French, który jest szefem Jednostki Badawczej Psychologii Anomalistycznej na Wydziale Psychologii w Kolegium Goldsmiths University of London[13].

Działania typu watch dog

KSP pełni funkcję demaskując pseudonaukę w sferach publicznych. Jego członkowie przeprowadzili szereg takich interwencji zanim jeszcze Klub został ukonstytuowany. Wiosną 2009 roku Tomasz Witkowski wraz z prof. Łukaszem Turskim oraz dr. Tomaszem Sowińskim z Instytutu Fizyki Teoretycznej PAN przygotowali List Otwarty w Obronie Rozumu. Adresatem listu była ówczesna Minister Pracy i Polityki Społecznej Jolanta Fedak. Autorzy listu protestowali przeciwko umieszczeniu na oficjalnej liście przygotowanej przez Ministerstwo zawodów takich, jak: wróżbita, astrolog, bioenergoterapeuta itp. List otwarty popisało 4982 osoby, w tym wielu naukowców polskich z całego świata. Wydarzenie odbiło się szerokim echem w mediach. Minister zignorowała prośbę sygnatariuszy[14], ale sama akcja doprowadziła do wzrostu świadomości i wrażliwości społecznej w zakresie przenikania pseudonauki do życia społecznego, sądownictwa i szkolnictwa[14]. Opis wydarzeń z listem opublikował również Skeptical Inquirer[15].

W maju 2010 roku w Instytucie Psychologii Uniwersytetu Opolskiego odbyło się spotkanie z uzdrowicielem dr. Georgiem E. Ashkarem, który „leczy” 100% przypadków raka, AIDS, artretyzmu, astmy i reumatyzmu. Maciej Zatoński i Tomasz Witkowski oburzeni szerzeniem pseudonauki pod szyldem uniwersytetu wystosowali List Otwarty Przeciwko Szerzeniu Pseudonauki zaadresowany do Rektora Uniwersytetu Opolskiego. List podpisało ponad 200 sygnatariuszy, a sprawą zajęły się również media. Wiosną 2013 roku studenci prawa Uniwersytetu Opolskiego zaprosili na wykład Krzysztofa Jackowskiego znanego w Polsce ze swoich domniemanych zdolności jasnowidzenia. KSP zaprotestował przeciwko takim praktykom wysyłając list protestacyjny do rektora i zainteresował sprawą media. Spotkanie nie zostało odwołane[16][17].

Działalność międzynarodowa

Dr Tomasz Witkowski podczas 15. Europejskiego Kongresu Sceptyków, Sztokholm, 2013

Poza udziałem w opisanych powyżej międzynarodowych akcjach, członkowie KSP od 2010 roku biorą czynny udział w kongresach sceptyków[18][19][20][21], publikują w zagranicznej prasie popularnonaukowej[22][23][24], naukowej[25][26], udzielają wywiadów dla zagranicznych mediów[27][28][29][30]. W 2013 roku KSP czynnie włączyło się w kampanię AllTrials[31]. KSP jest wraz z Czeskim Klubem Sceptyków Sisyfos organizatorem 17. Europejskiego Kongresu Sceptyków pod auspicjami European Council of Skeptical Organisations, który odbył się w dniach 22–24 września 2017 we Wrocławiu.

Obecność w mediach

Działania KSP są regularnie relacjonowane przez media, a jej członkowie zapraszani w charakterze ekspertów[32]. Dla przykładu, Tomasz Garstka wielokrotnie zapraszany był do programu TVN Miasto Kobiet, gdzie wypowiadał się m.in. na temat jasnowidzenia czy hipnozy jako formy terapii[33][34]. Jako ekspert w zakresie pseudonauki w psychologii[35], psychoterapii[36][37] czy w dydaktyce[38] często wypowiada się w mediach dr Tomasz Witkowski. W zakresie medycyny i wszelkich jej odmian alternatywnych ekspertem jest prof. Andrzej Gregosiewicz[39].

Przypisy

  1. Ewidencja Stowarzyszeń Zwykłych, nr 143, Urząd Miejski Wrocławia, Wydział Partycypacji Społecznej, 2020 rok.
  2. O nas. [w:] KSP [on-line]. [dostęp 2015-06-05].
  3. O nas. [w:] KSP [on-line]. [dostęp 2015-06-12].
  4. Marcin Rotkiewicz: Nauki nadprzyrodzone. [w:] Polityka [on-line]. 2014-07-09. [dostęp 2015-06-05].
  5. Homeopatia nie ma nic wspólnego z medycyną – wywiad z prof. Andrzejem Gregosiewiczem. www.ekologia.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  6. Lista publikacji autora. www.racjonalista.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  7. Homeopatia – to naprawdę nie działa. wyborcza.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  8. „Psychologia to nauka, nie czary” – protest naukowców, psychologów i studentów. sceptycy.org. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  9. Miliony dla jasnowidza. polityka.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  10. Moje zdolności paranormalne okazały się iluzją. gazetaolsztynska.pl. [dostęp 2015-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)]. (pol.).
  11. Masz zdolności paranormalne. Udowodnij, dostaniesz milion. www.polskieradio.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  12. Udowodnij nadprzyrodzone zdolności i zdobądź milion!. dziendobry.tvn.pl. [dostęp 2015-06-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-06-14)]. (pol.).
  13. Psychologia anomalistyczna w Warszawie. [w:] Dziennik Gazeta Prawna [on-line]. Infor Bizness, 2014-06-23. [dostęp 2015-06-11].
  14. 1 2 LETTER IN DEFENCE OF REASON. www.tomaszwitkowski.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  15. Tomasz Witkowski, An Open Letter in Defense of Reason, „Skeptical Inquirer”, Committee for Skeptical Inquiry, grudzień 2010 (ang.).
  16. Naukowcy chcieli zablokować wykład słynnego jasnowidza na uniwersytecie. opole.gazeta.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  17. Jasnowidz wykłada na uniwersytecie, racjonaliści protestują. www.wprost.pl. [dostęp 2015-06-06]. (pol.).
  18. Tomasz Witkowski, Fashionable nonsense still in fashion. Psychological Sokal-style hoax. wykład wygłoszony podczas XIV European Skeptic Congress, Budapest September 2010.
  19. Maciej Zatoński, Medicine – art, science or craft?. Wykład wygłoszony podczas XIV European Skeptic Congress, Budapest September 2010.
  20. Witkowski, T. (May 2012) Pseudoscience in teaching of psychology. The most dangerous myths, frauds and urban legends. VI World Sceptics Congress Promoting Science in Age of Uncertainty, Berlin.
  21. Tomasz Witkowski, Is psychology a cargo cult science? 15th European Skeptics Congress in Stockholm, Sweden, August 2013.. [dostęp 2015-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-02)].
  22. Tomasz Witkowski. History of the Open Letter in Defence of Reason. www.tomaszwitkowski.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  23. SKEPTICAL INQUIRER ABOUT POLISH CLAIRVOYANT AS AN EXPERT WITNESS. forbiddenpsychology.wordpress.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  24. Tomasz Witkowski & Maciej Zatonski: The Inception of the Polish Sceptics Club. [w:] Skeptical Inquirer [on-line]. Committee for Skeptical Inquiry, 2011-11-18. [dostęp 2015-06-05]. (ang.).
  25. Witkowski, T., (2012) A Review of Research Findings on Neuro-Linguistic Programming. The Scientific Review of Mental Health Practice, 9(1), s. 29-40.
  26. Witkowski, T., (2011) Psychological Sokal-style hoax. The Scientific Review of Mental Health Practices.Vol. 8 nr 1, s. 50–60.
  27. FORBIDDEN PSYCHOLOGY: Covert Report W/ Dr. Zatonski. truthfrequencyradio.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  28. SkeptisCH – Folge 27: Sind Sozialwissenschaften Pseudowissenschaft?. www.skeptiker.ch. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  29. Episode 45: Forbidden Psychology with Tomasz Witkowski. milehighsanityproject.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  30. S3 Polnische Skeptiker/ Wywiad: Polskie Skeptycy (T. Witkowski/ Nov. 2013). www.youtube.com. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  31. Apel KSP ws jawnych wyników badań klinicznych. sceptycy.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  32. Publikacje & Media. sceptycy.org. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  33. Miasto kobiet. Odcinek 7, Sezon 15. player.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  34. ANTYKONCEPCJA – REFUNDOWAĆ CZY NIE?. player.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  35. Tylko dla inteligentnych! O inteligencji z dr. Tomaszem Witkowskim. audycje.tokfm.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  36. NIE MA ŻARTÓW – TOMASZ WITKOWSKI. www.ipla.tv. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  37. Łatwo wszczepić fałszywe wspomnienia. www.polskieradio.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  38. dr Tomasz Witkowski na temat nowego podręcznika wydanego przez MEN. rdc.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
  39. prof. Andrzej Gregosiewicz. www.medexpress.pl. [dostęp 2015-06-09]. (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.