Jurij Ołefirenko
(Юрій Олефіренко)
Ilustracja
„Jurij Ołefirenko”, 2016
Klasa

okręt desantowy

Projekt

773

Oznaczenie NATO

Polnocny-C

Historia
Stocznia

Stocznia Północna, Gdańsk

 MW ZSRR
Nazwa

SDK-137

Wejście do służby

1971[1]

 Siły Zbrojne WNP
Nazwa

SDK-137

Wejście do służby

1991

Wycofanie ze służby

10 stycznia 1996[2]

 Marynarka Wojenna Ukrainy
Nazwa

Kirowohrad (1996)
Jurij Ołefirenko (2016)

Wejście do służby

1996

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

920 t standardowa
1192 t pełna[1]

Długość

81 m

Szerokość

9,3 m

Zanurzenie

2,3 m

Napęd
2 silniki wysokoprężne, 4400 KM, 2 śruby
Prędkość

16 w[1]

Zasięg

3000 Mm przy prędkości 12 w[1]

Uzbrojenie
4 działka plot kalibru 30 mm AK-230 (2×II)
2 × 4-prowadnicowe wyrzutnie rakiet plot bliskiego zasięgu Strieła-3 (32 rakiety)
2 × 18-prowadnicowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych 140 mm WM-18 (90 pocisków)[1]
Wyposażenie
radar artyleryjski MR-104 Rys[1]
Załoga

41 (5 oficerów)[1]

Jurij Ołefirenko (ukr. Юрій Олефіренко), do 2016. Kirowohrad (ukr. Кіровоград) (U401) − średni okręt desantowy projektu 773 (w kodzie NATO: Polnocny-C) Marynarki Wojennej Ukrainy. Początkowo służył we Flocie Czarnomorskiej marynarki wojennej ZSRR pod oznaczeniem SDK-137, po czym został przekazany Ukrainie. W marcu 2014 r. został przejęty przez siły rosyjskie podczas kryzysu krymskiego, zwrócony w kwietniu tego roku.

Historia

Okręt należał do okrętów projektu 773[uwaga 1] (w kodzie NATO Polnocny-C), stanowiącego wariant rozwojowy licznej serii średnich okrętów desantowych zaprojektowanych w Polsce i budowanych głównie dla ZSRR, znanych w kodzie NATO jako typ Polnocny. Został zbudowany w 1971 roku w Stoczni Północnej w Gdańsku jako okręt numer 2 projektu 773[1].

Okręty desantowe proj. 773 dysponują ładownią o długości 38 m, szerokości 5,3 m i wysokości 3,8 m, dostępną przez furtę i rampę dziobową[1]. Mogą transportować 5 czołgów podstawowych lub 10 mniejszych pojazdów i w obu wariantach do 180 żołnierzy[1].

Okręt wszedł do służby w radzieckiej, a następnie rosyjskiej Flocie Czarnomorskiej, pod oznaczeniem SDK-137 (ros. СДК-137, od sriednij diesantnyj korabl - średni okręt desantowy). W 1990 roku okręty tego projektu zostały przeklasyfikowane na małe okręty desantowe (skrót MDK), lecz z zachowaniem poprzednich oznaczeń literowyo-cyfrowych[1]. W kwietniu 1991 roku SDK-137 został wycofany do rezerwy[1]. Po rozpadzie ZSRR status Floty Czarnomorskiej był niejasny i wchodziła ona początkowo w skład Sił Zbrojnych Wspólnoty Niepodległych Państw. 10 stycznia 1996 okręt został wycofany ze składu Floty Czarnomorskiej i przydzielony Ukrainie[2]. Według innych źródeł został przekazany w Odessie w kwietniu 1996[1].

Służba na Ukrainie

odznaka

W służbie ukraińskiej okręt otrzymał nazwę "Kirowohrad", od dawnej nazwy miasta Kropywnycki. Otrzymał następnie numer burtowy U401. Wchodził w skład 5. Brygady Okrętów. Był jednym z dwóch ukraińskich okrętów desantowych (drugim był większy "Kostiantyn Olszanśkyj").

Uczestniczył w licznych ćwiczeniach międzynarodowych, m.in. z marynarkami państw NATO.

Podczas kryzysu krymskiego, "Kirowohrad" został 6 marca 2014 r. razem z 5 innymi okrętami[uwaga 2] zablokowany w krymskiej bazie marynarki wojennej na jeziorze Donuzław przez Rosjan, którzy zablokowali wyjście z jeziora na morze przez zatopienie starych okrętów, w tym krążownika "Oczakow"[3]. Po upływie terminu ultimatum dotyczącego poddania okrętów, 21 marca 2014 r. okręt poddał się siłom rosyjskim (wraz z trałowcem "Czernihiw")[4]. Dowódca okrętu komandor porucznik Władimir Chromczenkow przeszedł następnie na służbę rosyjską (został dowódcą okrętu desantowego „Saratow”)[5].

„Jurij Ołefirenko” podczas ćwiczeń, 2018

19 kwietnia 2014 "Kirowohrad" wraz z kilkoma mniejszymi okrętami został zwrócony Ukrainie i przeszedł z jeziora Donuzław do Odessy[uwaga 3]. W 2016 roku w ramach derusyfikacji przemianowano miasto Kirowohrad na Kropywnycki (nosiło imię działacza komunistycznego Siergieja Kirowa) i zmieniono także nazwę okrętu, którą otrzymał ku czci Jurija Ołefirenki (oficera radzieckiego, który przez cztery lata walczył w Afganistanie, potem oficera ukraińskiego, który w latach 2007-09 ponownie pełnił służbę w Afganistanie w składzie litewskiego kontyngentu NATO jako dowódca ukraińskiego oddziału wywiadu wojskowego, od 2010 w stanie spoczynku, w 2014 roku po rozpoczęciu wojny w Donbasie powrócił na ochotnika do służby w armii ukraińskiej, w 2015 roku zginął w czasie walk i pochowany został w Kirowohradzie).

Za działania podczas wojny rosyjsko-ukraińskiej został nagrodzony 23 czerwca 2022 roku przez prezydenta Wołodymyra Zełenskiego odznaką „Za męstwo i odwagę" (dekret numer 434/2022)[6].

Uwagi

  1. ↑ Projekt 773 według szczegółowej publikacji Apalkow 2007 ↓, s. 41. W części publikacji SDK-137/„Kirowohrad” zaliczany jest mylnie do projektu 771 (Polnocny-B) (m.in. A.S. Pawłow, Wojennyje korabli Rossii 1997-1998 g., Jakuck, 1997, s. 145), lecz zdjęcia potwierdzają, że jest to okręt projektu 773.
  2. ↑ Razem z nim zablokowano okręt desantowy "Kostiantyn Olszanśkyj", korwetę "Winnica", trałowce "Czerkasy", "Czernihiw", "Gieniczesk" i kuter "Fieodosija".
  3. ↑ Razem z nim, korweta "Winnica", kuter artyleryjski "Cherson", holowniki "Kowel" i "Nowoozierne", zbiornikowiec "Horływka". Сім українських кораблів вийшли з розблокованої бухти Донузлав і прямують до порту Одеси w serwisie unian.ua, 19 kwietnia 2014

Przypisy

Bibliografia

  • Jurij Apalkow: Korabli WMF SSSR. Sprawocznik. Tom IV. Diesantnyje i minno-tralnyje korabli. Sankt Petersburg: Galeja Print, 2007. ISBN 978-5-8172-0135-2. (ros.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.