Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
ketmia syryjska |
Nazwa systematyczna | |
Hibiscus syriacus L. Sp. pl. 2:695. 1753 |
Ketmia syryjska (Hibiscus syriacus L.), także ślazowiec syryjski, ślaz drzewny, poślubnik syryjski lub hibiskus – gatunek krzewu z rodziny ślazowatych. Pochodzi z Chin i Tajwanu[3]. Był hodowany od dawna, zwłaszcza w Korei i dawnej Persji. Do Europy przybył z Syrii w XVI wieku. Obecnie uprawiany w wielu rejonach świata.
Morfologia
- Pokrój
- Krzew dorastający do 1–3 metrów wysokości.
- Liście
- Jajowatoklinowate lub romboidalne, trójklapowe, grubo ząbkowane, koloru szarozielonego, o wielkości 7–9 cm.
- Kwiaty
- Duże (do 12 cm średnicy), dzwonkowate, osadzone pojedynczo w kątach liści, kieliszek 6–7-płatkowy, 5-działkowy, korona duża (do 6 cm średnicy), 5 płatków koloru białego, różowego lub fioletowego, liczne pręciki zrośnięte w rurkę, słupek jeden.
- Owoc
- Torebka[4][5][6].
Zastosowanie
Roślina ozdobna często sadzona w ogrodach o kwiatach półpełnych, pełnych, w kolorach białym, różowym, czerwonym lub fiołkowym. Rośnie szybko, 30–40 cm na rok. Dobrze znosi przycinanie (zwykle pod koniec zimy) w celu formowania w gęstszy krzew. Jest najbardziej odpornym na mróz gatunkiem ketmii (strefy mrozoodporności 5–10[7]). Liczne odmiany hodowlane[5].
Uprawa
Ketmia syryjska wymaga intensywnego, rozproszonego światła. Temperatura powietrza wiosną i latem powinna wynosić 18–20 °C, natomiast w okresie spoczynku (od listopada do stycznia) 15–18 °C. Wymaga corocznego przesadzania w okresie wiosennym do podłoża gliniastego, z domieszką torfu i piasku i pH od 5,7 do 6,8[8].
Aby otrzymać zwarty pokrój należy regularnie uszczykiwać pędy[8].
Rozmnażanie odbywa się poprzez ukorzenianie wierzchołków sadzonek – zielonych na wiosnę lub półzdrewniałych latem[9].
Choroby i szkodniki
Choroby infekcyjne[8]:
- bakteryjna plamistość liści ketmii
- zamieranie pędów ketmii
- fytoftoroza ketmii
- zgnilizna twardzikowa
- alternarioza ketmii
- antraknoza ketmii
- szara pleśń
Szkodniki[8]:
- mączlik szklarniowy
- mszyca brzoskwiniowa
- mszyca szklarniowa wielożerna
- porazik ostowy
Obecność w kulturze
Ketmia syryjska jest narodowym kwiatem Korei Południowej i występuje w jej godle narodowym, gdzie ma również znaczenie symboliczne, ponieważ jego nazwa nawiązuje do słowa mugung oznaczającego „nieśmiertelność”[10].
Odmiany
Uprawiane w Polsce odmiany ketmii syryjskiej[5]:
- ‘Admiral Dewey’ – kwiaty pełne, białe
- ‘Ardens’ – kwiaty gęsto wypełnione, liliowoniebieskie
- ‘Blue Bird’ – kwiaty niebieskoliliowe z małym, czerwonym środkiem
- ‘Boule de Feu’ – kwiaty gęsto wypełnione, ciemnoczerwone
- ‘Coelestit’ – kwiaty niebieskofioletowe, z ciemnoczerwonym deseniem
- ‘Diana’ – kwiaty pojedyncze, białe
- ‘Duc de Brabant’ – kwiaty gęsto wypełnione, ciemnoczerwone
- ‘Hamabo’ – kwiaty pojedyncze, bladoróżowe
- ‘Jeanne dArc’ – kwiaty gęsto wypełnione, białe
- ‘Lady Stanley’ – kwiaty białe z różowym odcieniem, czerwone w środku
- ‘Notwoodone’ – kwiaty różowofioletowe, z czerwonymi pazurkami u podstawy płatków
- ‘Marina’ – kwiaty ciemnoniebieskie w pąku oraz fioletowoniebieskie po rozwinięciu, z purpurowym środkiem
- ‘Monstrosus’ – kwiaty pojedyncze, białe z czerwonym środkiem
- ‘Pink Giant’ – kwiaty pojedyncze, różowe, z ciemnoczerwoną plamką u nasady
- ‘Puniceus Plenus’ – kwiaty pełne, czerwone
- ‘Red Heart’ – kwiaty pojedyncze, białe, z intensywnie czerwonym środkiem
- ‘Roses Plenus’ – kwiaty gęsto wypełnione, ciemnofioletowe
- ‘Rubis’ – kwiaty pojedyncze, czerwone
- ‘Russina Violet’ – kwiaty pojedyncze, malwowoliliowe
- ‘Speciosus’ – kwiaty pełne, białe, z ciemnoczerwonym środkiem
- ‘William R. Smith’ – kwiaty pojedyncze, białe
- ‘Woodbridge’ – kwiaty pojedyncze, rubinowoczerwone
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-19] (ang.).
- ↑ Hibiscus syriacus. Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2019-09-08].
- ↑ Hibiscus syriacus L.. Info Flora. [dostęp 2019-09-08]. (niem.).
- 1 2 3 Ketmia syryjska – odmiany, uprawa, cięcie, rozmnażanie, choroby. Poradnik Ogrodniczy. [dostęp 2019-08-12].
- ↑ Hibiscus syriacus – L.. Plants For A Future. [dostęp 2019-09-08]. (ang.).
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- 1 2 3 4 G. Łabanowski , L. Orlikowski , A. Wojdyła , Jak pielęgnować rośliny doniczkowe, „Multico Oficyna Wydawnicza”, 2011, s. 116–119 .
- ↑ Kazimierz Mynett , Rośliny doniczkowe w mieszkaniu, Chemil, 1990, s. 96, ISBN 83-00-02496-4 .
- ↑ Magdalena Tomaszewska-Bolałek , Tradycje kulinarne Korei, Hanami, 2015, s. 12, ISBN 978-83-60740-90-3 .
Bibliografia
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Linki zewnętrzne
- BioLib: 39349
- EoL: 584343
- EUNIS: 175722
- Flora of China: 200013722
- Flora of North America: 200013722
- GBIF: 3152583
- identyfikator iNaturalist: 126585
- IPNI: 560890-1
- ITIS: 21638
- NCBI: 106335
- Plant Finder: 282593
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2850597
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:560890-1
- Tela Botanica: 31973
- identyfikator Tropicos: 19600996
- USDA PLANTS: HISY