generał porucznik | |
Data i miejsce urodzenia |
9 maja 1856 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
31 marca 1921 |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1878–1921 |
Siły zbrojne | |
Formacja | |
Jednostki | |
Stanowiska |
zastępca dowódcy |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
Kazimierz Grudzielski (ur. 9 maja 1856 w Turwi, zm. 31 marca 1921 w Poznaniu) – generał porucznik Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 9 maja 1865 w Turwi, w rodzinie Wojciecha, administratora majątku i Alfonsyny de Morin[1]. Ukończył gimnazjum w Poznaniu, po czym wstąpił do uczelni wojskowej. Od 1878 był żołnierzem zawodowym w armii niemieckiej, w 1880 mianowany podporucznikiem. W 1914 jako podpułkownik otrzymał rozkaz mobilizacji straży granicznej w obwodzie Monschau nad granicą belgijską. 2 września 1917 przeszedł w stan spoczynku i zamieszkał w Opieszynie koło Wrześni[2].
12 listopada 1918 Powiatowa Rada Ludowa powierzyła mu funkcję polskiego kontrolera przy landracie we Wrześni. Po wybuchu powstania wielkopolskiego był komendantem Straży Ludowej na powiat wrzesiński, dowódcą odcinka północno-wschodniego z nominacji Dowództwa Generalnego w Poznaniu, dowódcą II Okręgu Wojskowego. Kierował działaniami powstańców pod Szubinem, po klęsce dowodził zorganizowaną w trybie alarmowym grupą dyspozycyjną. Doprowadził do wyzwolenia południowo-wschodniej Wielkopolski w połowie stycznia 1919 oraz zdołał utrzymać te tereny w czasie ofensywy niemieckiej w lutym i marcu 1919.
W marcu 1919 zorganizował i objął dowództwo 2 Dywizji Strzelców Wielkopolskich. 11 marca 1919 na wniosek głównodowodzącego Komisariat Naczelnej Rady Ludowej mianował go generałem podporucznikiem. 6 października 1919 został przyjęty do Wojska Polskiego z armii niemieckiej z tymczasowym zatwierdzeniem stopnia generała podporucznika piechoty[3]. Był także inspektorem piechoty przy głównodowodzącym Wojsk Wielkopolskich, dowódcą Twierdzy Toruń. 10 grudnia 1919 został mianowany zastępcą dowódcy Okręgu Generalnego „Poznań”[4]. 1 maja 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu generała podporucznika, w grupie oficerów byłej armii niemieckiej[5]. 3 stycznia 1921 mianowany został generałem porucznikiem z dniem przeniesienia w stan spoczynku – 1 kwietnia 1921. Zmarł 31 marca 1921 w Poznaniu[6]. Został pochowany w Gozdowie pod Wrześnią[6].
Kazimierz Grudzielski Żonaty od 1901 z Wandą Zofią Joanną Dobrogoyską (ur. 28 marca 1875 w Prusinowie), ich małżeństwo było bezdzietne[2].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 2788[2] (za działania w czasie powstania wielkopolskiego)
- Krzyż Niepodległości z Mieczami – pośmiertnie 20 lipca 1932 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[7][8][9]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Stawecki 1994 ↓, s. 129.
- 1 2 3 Polak (red.) 1993 ↓, s. 67.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 94 z 10 listopada 1919, poz. 3635.
- ↑ Dz. Rozk. Wojsk. Nr 98 z 28 grudnia 1919, poz. 4156.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 15 maja 1920, s. 354.
- 1 2 Kryska-Karski i Żurakowski 1991 ↓, s. 38.
- ↑ M.P. z 1932 r. nr 167, poz. 198.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-27]..
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2022-08-27]..
Bibliografia
- Tadeusz Kryska-Karski, Stanisław Żurakowski: Generałowie Polski niepodległej. Warszawa: Editions Spotkania, 1991.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Piotr Stawecki: Słownik biograficzny generałów Wojska Polskiego 1918-1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 83-11-08262-6.