Herb Grzymała
Herb Grzymała

Kazanowscy – polski ród szlachecki herbu Grzymała, którego przedstawiciele byli wymieniani w XV wieku jako właściciele Businy i Lipek w ziemi sieradzkiej. Nazwisko pochodzi od miejscowości Kazanów. W XVI wieku osiedlali się w Małopolsce, w Lubelskiem i na Podolu. W źródłach wymieniani są Wyszota, Mroczek, Jan i Świętosław. Ród nabrał większego znaczenia w czasach Świętosława Litwosza z Kazanowa, który w 1397 roku został wielkorządcą krakowskim i jego syna Dominika z Kazanowa, który w 1472 roku został łowczym krakowskim. Zajmowali pozycję bliską dworu Stefana Batorego i Zygmunta III Wazy, niejednokrotnie oddając duże zasługi wojskowe (na przykład pod Pskowem). Do największego znaczenia doszli za czasów panowania króla Władysława IV (panował 1632-1648), gdy Kazanowscy stanowili kamarylę dworską. Odegrali dużą rolę 2 połowie XVI i początku XVII wieku, jednak później w XVIII wieku ich znaczenie słabnie. Nigdy nie uzyskali żadnych tytułów arystokratycznych.

Kasper Niesiecki podaje że biskup kamieniecki Jerzy Albrecht Denhoff w jednym ze swoich kazań wywodził początek Kazanowskich od komesów mediolańskich, mieli oni pisać się de Casanowa od Cassa Nova („Nowy Dom”).

Przedstawiciele

Kazanowscy w literaturze

Encyklopedia Powszechna Samuela Orgelbranda podaje, że Kazanowscy początek swój wywodzili z Italii.

Stanisław Szenic w swym „Pitawalu warszawskim” pisze: „Twórca i właściciel tego wspaniałego pałacu-zamku w Warszawie, Adam Kazanowski, piszący się z Kazanowa na Czaśnikach, nie był potomkiem magnackiej rodziny. Antenaci jego nie stawali na świeczniku, nie ma wśród nich senatorów, musieli kontentować się dworskimi godnościami, jak łożniczych i pisarzy królewskich, najwyżej piastowali jakieś ziemskie urzędy, a na szczeblach kościelnej hierarchii też żaden z Kazanowskich nie sięgnął ponad godność kanonika. Dygnitarzem i panem całą gębą został dopiero pan marszałek nadworny koronny Adam, zawdzięczał zaś całą karierę i olbrzymi majątek szczodrobliwości króla Jana Kazimierza.” (zob.: Uwagi).

Zygmunt Gloger w „Geografii historycznej ziem dawnej Polski” pisze, że Kazanowscy pochodzili z Kazanowa w ziemi sandomierskiej.

Uwagi

Zasłużony skądinąd, ale często niedokładny i rzadko podający swe źródła autor Stanisław Szenic popełnił opisując Kazanowskich w swym „Pitawalu Warszawskim” parę poważnych błędów: 1.kariera Kazanowskich zaczęła się wbrew jego twierdzeniom już w XVI wieku, od Marcina (1523 -1587), który założył ok. 1548 miasteczko Grzymałów w ówczesnym powiecie radomskim i ok. 1566 „nowy” Kazanów na gruntach wsi Miechów (stare gniazdo rodowe, „pierwszy” Kazanów, położone było koło Sandomierza). 2. Adam Kazanowski był związany z Władysławem IV i jemu zawdzięczał fortunę, bynajmniej nie Janowi Kazimierzowi; 3. spośród Kazanowskich szczególnie się wybił Marcin (1563 – 1636), wojewoda podolski, a więc Kazanowscy już przed Adamem, którym Szenic zajmuje się w „Pitawalu”, zajmowali poważne stanowiska.

Kazanowscy w Rumunii

W Rumunii do czasów współczesnych zamieszkują potomkowie rodu Kazanowskich, którzy osiedlili się w XVII wieku na terenie Mołdawii[1]. Uczestniczyli w bitwie pod Batohem, podczas której zostali pokonani przez wojska kozackie. Do potomków tej gałęzi rodu należy m.in. Iulia Trancu-Iași, rumuńska profesor historii.

Przypisy

  1. ↑ Persoanele cu numele de Cassanovschi. [dostęp 2015-06-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)].

Bibliografia

Zobacz też

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.