Lista kardynałów w okresie do VII wieku włącznie.
Geneza Kolegium Kardynalskiego jest słabo udokumentowana. Niewątpliwie wywodzi się ono z rzymskiego kolegium prezbiterów. Termin cardinalis początkowo odnosił się zresztą jedynie do proboszczów 25 (później 28) rzymskich parafii (tzw. kościołów tytularnych, titulos), pełniących także służbę liturgiczną w głównych bazylikach Rzymu.[1] Dopiero w VIII wieku pojawia się określenie "kardynał-biskup" w odniesieniu do biskupów 7 diecezji podmiejskich pełniących służbę liturgiczną w bazylice laterańskiej, natomiast członkowie istniejącego od III wieku rzymskiego kolegium diakonów w oficjalnych dokumentach papieskich (przynajmniej tych znanych z oryginałów, a nie jedynie z późniejszych kopii) nie są określani jako kardynałowie aż do końca XI wieku,[2] choć najpóźniej w VIII wieku siedmiu tzw. diakonów pałacowych (odróżnianych od diakonów regionalnych) odgrywało ważną rolę w służbie liturgicznej u boku papieża, odpowiadającą funkcji kardynałów.[3]
Lista kardynałów
Imiona prezbiterów rzymskich kościołów tytularnych z okresu do VII wieku znamy niemal wyłącznie z akt synodów rzymskich w 499 i 595 roku[4], jedynie kilka innych jest udokumentowanych w inny sposób.
Uczestnicy synodu rzymskiego 1 marca 499[5]
- Laurentius – presbiter tituli Praxedis, antypapież Wawrzyniec (498 i 501-506), bp Nocery (499-501)
- Januarius – presbiter tituli Vestinae
- Marcianus – presbiter tituli S. Caeciliae
- Gordianus – presbiter tituli Pammachi (zm. we wrześniu 502)
- Petrus – presbiter tituli S. Clementis
- Paulinus – presbiter tituli S. Juli
- Valens – presbiter tituli S. Sabinae
- Petrus – presbiter tituli S. Chrysogoni
- Asterius – presbiter tituli Pudentis
- Felix – presbiter tituli Equitii
- Proiecticius – presbiter tituli Damasi
- Jovinus – presbiter tituli Aemilianae
- Bonus – presbiter tituli Crescentianae
- Pascasius – presbiter tituli S. Eusebi
- Sebastianus – presbiter tituli S. Nicomedis
- Martinus – presbiter tituli Cyriaci
- Andreas – presbiter tituli S. Matthaei
- Romanus – presbiter tituli Tigridae
- Romanus (?) – presbiter tituli Marcelli (?)
- Anastasius – presbiter tituli S. Anastasiae
- Epiphanius – presbiter tituli Apostolorum
- Acontius – presbiter tituli Fasciolae
- Benedictus – presbiter tituli Gai
- Dominicus – presbiter tituli Priscae
- Cyprianus – presbiter tituli Marci
- Hilarus – presbiter tituli Lucinae
Pontyfikat Grzegorza I (590 – 604)
- Laurentius – presbiter tituli S. Silvestri (5 lipca 595[6])
- Joannes – presbiter tituli S. Vitalis (5 lipca 595[6] – 5 października 600[7])
- Speciosus – presbiter tituli S. Clementis (5 lipca 595[6])
- Deusdedit – presbiter tituli Ss. Johannis et Pauli (5 lipca 595[6] – 19 października 615), następnie papież Adeodat I (19 października 615 – 8 listopada 618)
- Andromacus – presbiter tituli Ss. Apostolorum (5 lipca 595[6] – 5 października 600[7])
- Crescens – presbiter tituli S. Laurentii (5 lipca 595[6])
- Rusticus – presbiter tituli S. Susannae (5 lipca 595[6] – 5 października 600[7])
- Vibolus – presbiter tituli S. Marcelli (5 lipca 595[6] – 5 października 600[7])
- Petrus – presbiter tituli Julii et Calixti (5 lipca 595[6])
- Stephanus – presbiter tituli S. Marci (5 lipca 595[6])
- Felix – presbiter tituli S. Sixti (5 lipca 595[6])
- Petrus – presbiter tituli S. Balbinae (5 lipca 595[6])
- Justus – presbiter tituli Ss. Nerei et Achillei (5 lipca 595[6])
- Speciosus – presbiter tituli Damasi (5 lipca 595[6])
- Maurus – presbiter tituli S. Priscae (5 lipca 595[6])
- Placitus – presbiter tituli S. Savinae (5 lipca 595[6])
- Victor – presbiter tituli S. Caeciliae (5 lipca 595[6])
- Joannes – presbiter tituli Chrysogoni (5 lipca 595[6] – lipiec 596, zm. przed kwietniem 599[8])
- Aventius – presbiter tituli S. Praxedis (5 lipca 595[6])
- Donus – presbiter tituli S. Eusebii (5 lipca 595[6])
- Bassus – presbiter tituli S. Pudentis (5 lipca 595[6])
- Albinus – presbiter tituli Ss. Marcellini et Petri (5 lipca 595[6])
- Aventinus – presbiter tituli S. Cyriaci (5 lipca 595[6])
- Fortunatus – presbiter tituli Ss. IIII Coronatorum (5 lipca 595[6])
- Probinus – presbiter tituli S. Cyriaci (5 października 600[7])
- Felix – presbiter tituli S. Sabinae (5 października 600[7])
- Gratiosus – presbiter tituli Ss. Nerei et Achillei (5 października 600[7])
- Bonifatius – presbiter tituli S. Sixti (5 października 600[7])
Pozostali
- Philippus – presbiter S.R.E. (418[9]–431[10])
- Asellus – presbiter S.R.E. (418–419[9])
- Renatus – presbiter tituli S. Clementis (449[11])
- Bonifacius – presbiter S.R.E. (451[12])
- Basilus – presbiter S.R.E. (451[12])
- Venantius – presbiter S.R.E. (515[13])
- Blandus – presbiter S.R.E. (519–520[14])
- Mercurius – presbiter tituli S. Clementis[15], następnie papież Jan II (2 stycznia 533 – 8 maja 535)
- Applicatus – presbiter S.R.E. (zm. przed wrześniem 558[16])
- Petrus – presbiter S.R.E. (558–560)[17]
- Hilarius – archipresbiter S.R.E. (640[18])
- Theodorus – presbiter S.R.E. (680[19] – 682[20])
- Georgius – presbiter S.R.E. (680[19] – 682[20])
- Sergius – presbiter tituli S. Susannae (27 czerwca 683[21] – 15 grudnia 687), następnie papież Sergiusz I (15 grudnia 687 – 8 września 701)
- Joannes – presbiter tituli S. Susannae za pontyfikatu Sergiusza I (687–701)[22]
Przypisy
- ↑ W tym wąskim znaczeniu terminu cardinalis używano jeszcze w XI wieku. Hans Walter Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957, s. 88.
- ↑ Hans Walter Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957, s. 88-89.
- ↑ por. Hans Walter Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957, s. 81-87, zwł. s. 86-87.
- ↑ por. Hans Walter Klewitz, Reformpapsttum und Kardinalkolleg, Darmstadt 1957, s. 48-49
- ↑ Salvador Miranda: Ut si quis papa superstite. Akta tego synodu podpisało łącznie 68 prezbiterów z 28 parafii. Za kardynałów danego kościoła tytularnego uważani są jednak jedynie proboszczowie.
- 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 Monumenta Germaniae Historica. Eppistolae I. mgh.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-05)]. s. 366-367
- 1 2 3 4 5 6 7 8 Monumenta Germaniae Historica. Eppistolae II. mgh.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-04-05)]. s. 275-277.
- ↑ Paul Fridolin Kehr: Italia Pontificia. Vol. 1, s. 98 nr 1-2.
- 1 2 Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 51, 53
- ↑ Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 56.
- ↑ Annales Ecclesiastici vol. 8, s. 10, 24, 29
- 1 2 Annales Ecclesiastici vol. 8, s. 64, 75
- ↑ Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 101
- ↑ Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 105-106
- ↑ Liber pontificalis, red. Louis Ropes Loomis, Columbia University Press 1916, s. 142-143 przyp. 5.
- ↑ Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 126
- ↑ Paul Fridolin Kehr, Italia Pontificia. Vol. 7 cz. 1, Berlin 1923, s. 3 nr 12-14
- ↑ Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 227
- 1 2 Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 239
- 1 2 Philipp Jaffé: Regesta pontificum Romanorum ab condidta Ecclesiae ad annum post Christum natum 1198, vol. I, Lipsk 1885, s. 240
- ↑ Horace Mann, The lives of the popes. Vol. I pt. 2, Londyn 1903, s. 80
- ↑ Paul Fridolin Kehr: Italia Pontificia. Vol. 1, s. 62 nr 1