Kabaret TEY
Data założenia

1970

Data rozwiązania

1988

Pochodzenie

Poznań

Ostatni skład
Zenon Laskowik, Krzysztof Jaślar, Aleksander Gołębiowski, Janusz Rewiński, Bohdan Smoleń, Rudi Schuberth, Zbigniew Górny

Kabaret TEY – polski kabaret działający w latach 70. i 80. XX wieku. Jego założycielami byli Zenon Laskowik, Krzysztof Jaślar oraz Aleksander Gołębiowski. Niektórymi z popularniejszych członków byli Bohdan Smoleń, Rudi Schuberth oraz Janusz Rewiński. Kabaret zakończył swoją działalność w 1988.

Historia

Założony w połowie lat 60. na Wyższej Szkole Wychowania Fizycznego w Poznaniu pod nazwą Klops, w 1970 roku przekształcony został w kabaret zawodowy Tey. Pierwszy występ odbył się 17 września 1971 roku w sali przy ulicy Masztalarskiej w Poznaniu. Potem ekipa występowała przejściowo w budynku komendy hufca ZHP Jeżyce na Boninie (1976), by w końcu otrzymać (dzięki wstawiennictwu prezydenta Andrzeja Wituskiego) 150-osobową salę w kamienicy na rogu Starego Rynku i ul. Woźnej (Woźna 44), w której poprzednio funkcjonował klub seniora. 17 września, corocznie, fani kabaretu zapalają tu świeczki upamiętniające inaugurację jego działalności (zbieżność daty powstania kabaretu z agresją ZSRR na Polskę w 1939 nie została zauważona przez cenzurę PRL)[1].

Kabaret Tey wziął swoją nazwę z gwary poznańskiej. W gwarze poznańskiej zaimek "Ty" wymawiany jest jako "tej", aby nadać kabaretowi bardziej zachodnie brzmienie, Zenon Laskowik postawiły zamienić literę "j" na literę "y"[2].

Sławę kabaretowi przyniosła opolska „Złota Szpilka” przyznana w 1973 r. oraz nagroda Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu w kategorii najlepszego kabaretu. W ramach festiwalu opolskiego odbył się wówczas pojedynek kabaretów, w wyniku którego Tey pokonał Salon Niezależnych, Pod Egidą oraz Elitę[3].

W 1974 roku z grupy odszedł jeden z założycieli, Krzysztof Jaślar, którego twórczość została objęta w PRL całkowitą cenzurą. Tomasz Strzyżewski w swojej książce o peerelowskiej cenzurze publikuje notkę informacyjną nr 16/74 Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk z wytycznymi dla cenzorów: „Ze względu na szkodliwość polityczną utworów Krzysztofa Jaślara (jednego z autorów poznańskiego kabaretu „Tey”) nie należy dopuszczać do żadnych publikacji tego autora”[4].

W 1978 roku do kabaretu dołączył Bohdan Smoleń, który zastąpił Janusza Rewińskiego. W tym samym roku Krzysztof Jaślar i Zenon Laskowik spotkali się ponownie, aby współtworzyć takie programy, jak: Narodziny gwiazdy – 1977, Śpiew, balet, piosenka – 1978, S tyłu sklepu – 1980 i Na granicy – 1980 i 1981[5].

W 1984 roku, po zakończeniu w Polsce stanu wojennego, kabaret zmienił nazwę na Teyatr, a jego popularność zaczęła wygasać. Ostatni występ w Polsce grupa zaliczyła w 1987 roku, a w 1988 odbył się ostatni występ dla Polonii w USA i Kanadzie. W 1989 roku kabaret w pełnym sześcioosobowym składzie wystąpił w Teatrze Wielkim w Poznaniu. Członkowie Teya zaprezentowali nowe wersje starych skeczy (np. „Pani Pelagia”, „Maluch”).

Najsłynniejsze utwory

Skecze

  • „Mamuśka”
  • „Pani Pelagia” i „Pani Pelagia '89”
  • „Egipskie ciemności”
  • „Wizyta w raju”
  • „Bieda”
  • „Lekcja geografii”
  • „Maluch” i „Maluch bis”
  • „Traktor”
  • „Święty Mikołaj”
  • „Jak wyjść z kryzysu – SRU”

Piosenki

  • „Monika” (Laskowik)
  • „Wielcy artyści” (Laskowik, Jaślar i Gołębiowski)
  • „Góralka” (Laskowik)
  • „Nasze dzieci” (Laskowik)
  • „Smutasy, mazgaje” (Smoleń)
  • „Dla kogo pani tak się dziś wystroiła?” (Laskowik)
  • „Najlepiej nam było przed wojną” (wszyscy)
  • „Aria z kaszlem” (Smoleń)
  • „Pieśń partyzantów kombatantów” (Laskowik i Jaślar)
  • „Co to będzie, kiedy zgaśnie nasze słonko?” (Laskowik, Smoleń i Schuberth)
  • „Jadą szkoły” (Laskowik)
  • „Oj-czy-zna, oj-czy-wie” (wszyscy)
  • „Szklarnia” (Schuberth)

Skład

Artyści

Współpraca

Dyskografia

  • Przeboje Kabaretu „Tey”, Czyli Najlepiej Nam Było Przed Wojną (1989)[6]
  • 1971–1980 (2003)[7] – złota płyta[8]
  • Ciąg dalszy (2004)[9]

Przypisy

  1. ↑ Andrzej Wituski, Dorota Ronge-Juszczyk, Przecież to mój Poznań. Andrzej Wituski w rozmowie z Dorotą Ronge-Juszczyk, Poznań: Dom Wydawniczy „Rebis”, 2014, s. 30–32, ISBN 978-83-7818-643-4, OCLC 903323433.
  2. ↑ Kabaret "Tey" zawładnął polską sceną kabaretową - Historia - polskieradio.pl [online], polskieradio.pl [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  3. ↑ Mariusz Patelski, Czujni strażnicy demokracji" ludowej. Urząd cenzury w województwie opolskim 1950-1990, Opole 2019., 2019, ISBN 978-83-7395-826-5.
  4. ↑ Strzyżewski 2015 ↓, s. 90.
  5. ↑ Kabaret Tey i Zenon Laskowik wracają na scenę! 48 lat temu Pani Pelagia i inni bohaterowie Teya wystąpili po raz pierwszy [online], plus.gloswielkopolski.pl, 13 września 2019 [dostęp 2023-09-27] (pol.).
  6. ↑ Kabaret "Tey" - Przeboje Kabaretu "Tey", Czyli Najlepiej Nam Było Przed Wojną (1989, Vinyl) | Discogs [online], www.discogs.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  7. ↑ Kabaret TEY* - 1971-1980 (2003, CD) | Discogs [online], www.discogs.com [dostęp 2020-07-09] (ang.).
  8. ↑ Złote płyty CD przyznane w 2003 roku [online], ZPAV [dostęp 2020-08-24].
  9. ↑ Kabaret Tey - "Ciąg dalszy" - Muzyka

Bibliografia

  • Tomasz Strzyżewski: Wielka księga cenzury PRL w dokumentach. Warszawa: Prohibita, 2015, s. 90. ISBN 978-83-61344-70-4.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.