Juan Bosch

Data i miejsce urodzenia	30 czerwca 1909 La Vega
Data i miejsce śmierci	1 listopada 2001 Santo Domingo
Prezydent Dominikany
Okres	od 27 lutego 1963 do 25 września 1963
Przynależność polityczna	Dominikańska Partia Rewolucyjna
Poprzednik	Rafael Filiberto Bonnelly
Następca	triumwirat
Odznaczenia

Juan Emilio Bosch Gaviño (ur. 30 czerwca 1909 w La Vega, zm. 1 listopada 2001 w Santo Domingo) – dominikański pisarz, historyk oraz polityk, prezydent kraju w 1963^[1][2][3][4].

Życiorys

Urodzony w imigranckiej rodzinie^[1]. Z wykształcenia profesor historii. Pracował jako nauczyciel akademicki, napisał ponadto liczne powieści, opowiadania, eseje i prace historyczne^[5]. Przeciwnik rządzącego od 1930 dyktatora Rafaela Trujillo^[1]. Protestował przeciwko rzezi Haitańczyków dokonanej z jego rozkazu^[3]. W 1937 udał się na emigrację. W 1939 założył Dominikańską Partię Rewolucyjną (PRD), której przewodniczącym pozostawał do 1966. Prowadzona przez niego partia była najbardziej popularnym ugrupowaniem opozycyjnym. W latach 1944–1952 zajmował różne stanowiska w rządzie kubańskim. Od 1952 wykładowca nauk politycznych na uniwersytecie w Kostaryce. W 1958 przeprowadził się do Wenezueli. Wziął udział w wyborach prezydenckich w Dominikanie z 20 grudnia 1962, w których zwyciężył dzięki poparciu klasy średniej, intelektualistów i chłopstwa^[1][2][3][4].

Urząd objął 27 lutego 1963. Bosch, jako człowiek o lewicowych poglądach, od samego początku nie budził sympatii rządu Stanów Zjednoczonych, który obawiał się istnienia na Karaibach rządu o lewicowym charakterze. 29 kwietnia uchwalił nową konstytucję, która miała demokratyczny i liberalny charakter. Dokument wzbudził sprzeciw w środowisku ziemian (ze względu na ograniczenie systemu latyfundiów), Kościoła katolickiego (za świecki charakter konstytucji), wojska (obawiającego się ograniczenia uprawnień) i przemysłowców (uznali że zbyt sprzyja ona robotnikom). Niepokój budziła również rządowa reforma rolna. W rezultacie 25 września 1963 wojsko przy poparciu wspomnianych grup społecznych przeprowadziło zamach stanu i obaliło Boscha^[4][2]. Prezydent udał się na wygnanie na Portoryko^[1].

W kwietniu 1965 tzw. ruch konstytucjonalistyczny, kierowany przez młodych oficerów — zwolenników Boscha, podjął zbrojną próbę przejęcia władzy^[2][1]. Stany Zjednoczone wykorzystały bunt do wojskowej interwencji która wsparła rząd^[4]. W 1966 pozwolono mu na powrót do kraju. Bezskutecznie wystartował w wyborach prezydenckich tego samego roku^[3][1]. Po wyborczej porażce dobrowolnie udał się na emigrację do Hiszpanii. Do ojczyzny wrócił w 1970. W 1973 założył Partię Wyzwolenia Dominikany. Bezskutecznie kandydował jako jej kandydat w wyborach prezydenckich w latach 1978, 1982, 1986, 1990 i 1994^[3][1].

Autor prac takich jak „Simón Bolívar“ (1960), „The Unfinished Experiment: Democracy in the Dominican Republic“ (1965), „David” (1966) oraz „Pentagonism” (1969)^[3].

Przypisy