Josef Šnejdárek
ilustracja
generał armii generał armii
Data i miejsce urodzenia

2 kwietnia 1875
Napajedla, Austro-Węgry

Data i miejsce śmierci

13 maja 1945
Casablanca, Maroko Francuskie

Przebieg służby
Lata służby

1895–1935; 1940

Siły zbrojne

CK Armia
Armia Osmańska
Legia Cudzoziemska
Armia Francuska
Armia Czechosłowacka

Jednostki

Korpus Czechosłowacki

Stanowiska

ziemski komendant wojskowy

Główne wojny i bitwy

Wojna grecko-turecka (1897),
I wojna światowa,
Zajęcie Zaolzia,
Konflikt czechosłowacko-węgierski,
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Wojenny Czechosłowacki 1914–1918 Czechosłowacki Medal Rewolucyjny Medal Zwycięstwa (międzyaliancki) Komandor Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Krzyż Wojenny 1914-1918 (Francja) Krzyż Wojenny Zamorskich Teatrów Operacyjnych (Francja) Medal Pamiątkowy Wielkiej Wojny (Francja) Médaille commémorative du Maroc (Francja) Médaille coloniale (Francja) Insigne des blessés militaires (Francja) Wielki Oficer Orderu Alawitów (do 1955, Maroko) Oficer Orderu Sławy (Tunezja) Wielki Oficer Orderu Świętego Sawy (Serbia) Wielki Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii Krzyż Wielki Orderu Korony Rumunii Krzyż Komandorski Orderu Św. Michała i Św. Jerzego (Wielka Brytania) Komandor Orderu Korony Włoch

Josef Šnejdárek (ur. 2 kwietnia 1875 w Napajedli, zm. 13 maja 1945 w Casablance) – czechosłowacki wojskowy, dowódca wojsk czechosłowackich w walkach o Śląsk Cieszyński.

Życiorys

W 1895 r. ukończył studia w korpusie kadetów piechoty w Pradze, po czym wstąpił do armii austro-węgierskiej. Służył w Budapeszcie i Innsbrucku, szybko osiągając stopień porucznika. Dwa lata później walczył jako ochotnik w wojnie grecko-tureckiej, a w 1899 r. jako szeregowy żołnierz wstąpił do francuskiej Legii Cudzoziemskiej. W roku 1905 uzyskał obywatelstwo francuskie. Po ukończeniu szkoły oficerskiej piechoty w Saint-Maixent, w 1907 r. został oficerem w algierskim pułku strzelców francuskiej armii kolonialnej[1].

W I wojnie światowej już w stopniu majora brał udział w walkach na froncie zachodnim. Współpracując z M.R. Štefánikiem od 1917 r. organizował Korpus Czechosłowacki we Francji, gdzie był jednocześnie oficerem łącznikowym przy francuskim Ministerstwie Wojny. W 1918 dowodził 22 Pułkiem Strzelców na froncie włoskim w Padwie[1].

Na początku 1919 r. wrócił do Czechosłowacji i w randze podpułkownika – jeszcze jako obywatel francuski – został inspektorem dla Północnych Moraw i Śląska. Od 16 stycznia 1919 r. w randze pułkownika dowodził oddziałami czechosłowackimi w tzw. wojnie siedmiodniowej (zajęciu Zaolzia przez Czechosłowację)[1]. Część środowisk polskich uważa go za odpowiedzialnego za zbrodnie wojenne[2][3] – zamordowanie przez jego podwładnych polskich jeńców w Stonawie[4]. 15 maja 1920 członkowie POW dokonali nieudanego zamachu na jego dom w Orłowej[1][3][5].

Odkomenderowany ze Śląska na Słowację dowodził 2. Dywizją Piechoty w walkach z Węgierską Republiką Rad. 10 czerwca 1919 r. w czasie kontrofensywy wyprowadzonej z rejonu Bańskiej Bystrzycy pokonał Węgrów w bitwie pod Badínem, a 13 czerwca odbił Zwoleń[1].

Po wojnie dowodził różnym jednostkami, przede wszystkim piechoty i awansował na kolejne stanowiska, m.in. okręgowego komendanta w Koszycach (1925–32), następnie w Bratysławie (1932–35). Od 1920 r. generał brygady, od 1925 r. generał dywizji, a od 1930 r. generał armii[1].

Zaraz po niemieckiej okupacji Czech 15 marca 1939 wyjechał do Francji. W 1940 r. w Paryżu brał udział w powstaniu opozycyjnej wobec Benesza Czeskiej Rady Narodowej, ew. Czechosłowackiej Rady Narodowej. Šnejdárek był zrażony do byłego prezydenta już od połowy lat dwudziestych, gdy jego osobę wykorzystano do usunięcia ze stanowiska oraz w czasie jego procesu sądowego gen. Gajdy.

Po klęsce Francji w 1940 r. w obawie przed ludźmi Benesza schronił się w Maroku, gdzie zmarł w 1945 r.

Jeszcze w 1939 wydał swoją autobiografię pt. Co jsem prožil[6].

Odznaczenia

Upamiętnienie

Obelisk w Bystrzycy

W 2012 w Bystrzycy nad Olzą organizacja czechosłowackich legionistów wystawiła upamiętniający go a kontrowersyjny dla Polaków obelisk[2].

Przypisy

  1. 1 2 3 4 5 6 Július Burkovský, Generál Josef Šnejdárek (1875–1945) a Banská Bystrica, „Bystrický Permon” (01), 2021, s. 16.
  2. 1 2 Ewa Furtak, Pomnik czeskiego generała drażni Zaolzie [online], wyborcza.pl, 10 grudnia 2012 [dostęp 2017-11-24].
  3. 1 2 Luboš Palata, Českého hrdinu mají Poláci za zločince. Jeho pomník rozbouřil Těšínsko [online], zpravy.idnes.cz, 20 grudnia 2012 [dostęp 2017-11-24].
  4. ↑ Łukasz Grzesiczak, Gorąco na Zaolziu. Powstanie Biała Księga zbrodni wojsk gen. Šnejdárka na Polakach [online], novinka.pl [dostęp 2017-11-24] (pol.).
  5. ↑ Dan Gawrecki: Studie o Těšínsku 15. Politické a národnostní poměry v Těšínském Slezsku 1918–1938. Český Těšín: Muzeum Těšínska, 1999, s. 57. (cz.).
  6. ↑ Šnejdárek 1939 ↓, s. 1–253.

Bibliografia

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.