| |||||||||||||
| |||||||||||||
| Ogólne informacje | |||||||||||||
| Wzór sumaryczny |
OH− | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Masa molowa |
17,08 g/mol | ||||||||||||
| Identyfikacja | |||||||||||||
| Numer CAS | |||||||||||||
| PubChem | |||||||||||||
| DrugBank | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Jon wodorotlenkowy[1][2][3] (wodorotlenowy[4][5][6]), OH−
– jednowartościowy anion (jon jednoujemny) zbudowany z dwóch atomów, tlenu i wodoru. Jon wodorotlenkowy wraz z jonem hydroniowym (oksoniowym) stanowi produkt autodysocjacji wody:
- 2H
2O ⇄ H
3O+
+ OH−
Związki nieorganiczne oraz niektóre związki organiczne (np. czwartorzędowe wodorotlenki amoniowe) zawierające grupę hydroksylową nazywane są wodorotlenkami. Stopień dysocjacji jonów wodorotlenkowych w wodnych roztworach wodorotlenków decyduje o zasadowości danego związku; związki, które łatwo oddysocjowują jony hydroksylowe noszą nazwę zasad, a ich roztwory wodne to ługi. Do często spotykanych wodorotlenków należą:
- wodorotlenek sodu, NaOH
- wodorotlenek potasu, KOH
- wodorotlenek wapnia, Ca(OH)
2
Jon wodorotlenkowy może też pełnić rolę ligandu w wielu związkach kompleksowych, np. [Al(OH)
4]−
, [Al(OH)
6]−
, [Au(OH)
4]−
oraz [Zn(OH)
4]−
. W takich związkach anion wodorotlenkowy jest donorem wolnej pary elektronowej (zasadą Lewisa) i nosi nazwę hydrokso[7] (np. tetrahydroksoglinian potasu).
Grupa hydroksylowa (−OH) występująca m.in. w alkoholach i kwasach jest związana kowalencyjnie i nie ulega dysocjacji z wytworzeniem jonu wodorotlenkowego – w związkach tych oddysocjowywać może jedynie jon wodorowy (H+
).
Przypisy
- 1 2 Nomenklatura chemii nieorganicznej. Zalecenia 1990, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komisja Nomenklatury Chemii Nieorganicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998 (Wiadomości Chemiczne. Biblioteka), s. 73, 140, ISBN 83-229-1873-9.
- ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 341–342, ISBN 83-01-13654-5.
- ↑ J.D. Lee, Zwięzła chemia nieorganiczna, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997, s. 114, ISBN 83-01-12352-4.
- ↑ Nomenklatura chemii nieorganicznej. Zalecenia 1990, Polskie Towarzystwo Chemiczne, Komisja Nomenklatury Chemii Nieorganicznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, 1998 (Wiadomości Chemiczne. Biblioteka), s. 153, ISBN 83-229-1873-9.
- ↑ jony, [w:] Mały słownik chemiczny, Jerzy Chodkowski (red.), wyd. 5, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976, s. 240.
- ↑ wodorotlenki, [w:] Encyklopedia techniki. Chemia, Władysław Gajewski (red.), Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1965, s. 788, OCLC 33835352.
- ↑ Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 458, ISBN 83-01-13654-5.