Joanna Ugniewska-Dobrzańska
Ilustracja
fot. Bartłomiej Trzeszkowski
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

5 lutego 1945
Zakopane

profesor nauk humanistycznych
Specjalność: filologia romańska
Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Profesura

1 lipca 1989[1]

Nauczycielka akademicka
Uczelnia

Uniwersytet Warszawski; Wydział Neofilologii; Katedra Italianistyki

Okres zatrudn.

od 1971

Joanna Teresa Ugniewska-Dobrzańska (ur. 5 lutego 1945 w Zakopanem[2]) – polska literaturoznawczyni, italianistka, profesor zwyczajny Uniwersytetu Warszawskiego, tłumaczka literatury włoskiej, eseistka.

Życiorys

W 1967 ukończyła studia romanistyczne na Uniwersytecie Warszawskim[2], karierę naukową rozpoczęła w 1971 w Instytucie Romanistyki Uniwersytetu Warszawskiego. W 1972 obroniła pracę doktorską Oświeceniowy kryzys pojęcia ładu w twórczości Leopardiego napisaną pod kierunkiem Mieczysława Brahmera, stopień doktora habilitowanego uzyskała w 1978 na podstawie pracy Problematyka postępu i tradycji w kulturze włoskiej pierwszej połowy XIX w.[3], w 1989 otrzymała tytuł profesora[2]. Profesorem zwyczajnym została w 1994. Była etatowym pracownikiem Katedry Italianistyki UW od początku jej powstania do 2015; w latach 1991–1997 pełniła funkcję kierownika tejże.

Jest autorką licznych monografii poświęconych literaturze włoskiej, między innymi o Giacomo Leopardim, współautorką Historii literatury włoskiej (red. P. Salwa), redaktorką naukową i współautorką Historii literatury włoskiej XX wieku, za którą w 2002 otrzymała we Włoszech prestiżową włoską nagrodę Premio Flaiano[4]. W 2008 opublikowała zbiór szkiców o współczesnej literaturze włoskiej Scritture del Novecento. Następnie wydała trzy zbiory esejów: Podróżować, pisać: o literaturze podróżniczej i współczesnych pisarzach włoskich (2011), Miejsca utracone: szkice o pamięci i zapomnieniu we współczesnej literaturze włoskiej (2014) i Zamieszkiwanie pamięci (2022). Współpracuje z „Zeszytami Literackimi”, „Odrą”, „Literaturą na Świecie”, „Przeglądem Politycznym”. Zasiadała w jury włoskiej nagrody Premio Alassio.

Przetłumaczyła z włoskiego kilkadziesiąt książek, przede wszystkim Antonia Tabucchiego i Claudia Magrisa[5] oraz takich klasyków literatury jak Umberto Eco, Alberto Moravia czy Luigi Pirandello. Polskim czytelnikom przybliżyła także takich twórców jak: Piero Camporesi, Pietro Citati, Matteo Collura, Gianrico Carofiglio, Benedetta Craveri, Oriana Fallaci, Massimo Gramellini, Riccardo Orizio, Tiziano Terzani, Ornela Vorpsi. Za działalność translatorską otrzymała wiele nagród.

W Bibliotece Narodowej znajduje się część jej archiwum, między innymi rękopisy przekładów oraz korespondencja z Tabucchim, Magrisem oraz Citatim[6].

Nagrody

Wybrane publikacje

Monografie

  • Zamieszkiwanie pamięci, Fundacja „Pogranicze” i Ośrodek „Pogranicze – sztuk, kultur, narodów”, Sejny 2022
  • Miejsca utracone: szkice o pamięci i zapomnieniu we współczesnej literaturze włoskiej, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2014
  • Podróżować, pisać: o literaturze podróżniczej i współczesnych pisarzach włoskich, Fundacja Zeszytów Literackich, Warszawa 2011
  • Scritture del Novecento: saggi e appunti, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 2008
  • Elogio della poesia – saggi leopardiani, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1991
  • Giacomo Leopardi, PWN, Warszawa 1991
  • Giuseppe Mazzini – historia jako narodowa terapia, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1986
  • Historia literatury włoskiej XX wieku, PWN, Warszawa 1985
  • Problematyka postępu i tradycji w kulturze włoskiej pierwszej połowy XIX wieku (1816-1848), Wydawnictwa UW, Warszawa 1979
  • Oświeceniowy kryzys pojęcia ładu w twórczości Leopardiego, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1976

Prace zbiorowe

  • A. Tylusińska, J. Ugniewska, Włochy w czasach romantyzmu, Wydawnictwo DiG, Warszawa 2004
  • J. Ugniewska (red.), Historia literatury włoskiej XX wieku, PWN, Warszawa 2001

Wybrane przekłady

Przypisy

  1. ↑ Prof. dr hab. Joanna Ugniewska-Dobrzańska, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2019-11-04].
  2. 1 2 3 Współcześni uczeni polscy. Słownik biograficzny. Tom IV. S-Ż, wyd. Ośrodek Przetwarzania Informacji, Warszawa 2002, s. 545
  3. ↑ Profil i osiągnięcia pracowników współczesnej filologii romańskiej, w: Dariusz Krawczyk, Mariusz Smuk, Małgorzata Sokołowicz Filologia obca w stulecie swojego istnienia. W ruchu uchwycone, wyd. Warszawa 2019, s. 123, 135
  4. ↑ Flaiano Prizes [online], ipfs.io [dostęp 2017-10-26].
  5. ↑ Konferencja "Kraków i świat": Spotkanie z Claudiem Magrisem. Międzynarodowe Centrum Kultury 2016-06-17. [dostęp 2017-11-02].
  6. ↑ Archiwum Joanny Ugniewskiej w Bibliotece Narodowej, „Biblioteka Narodowa” [dostęp 2017-10-26] (pol.).
  7. ↑ Nominowani - Nagroda im. Ryszarda Kapuścińskiego - Ryszard Kapuściński - Kulturalna Warszawa [online], www.kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2017-10-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-09-13] (pol.).
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.