Joachim Karsch
Ilustracja
Joachim Karsch
Data i miejsce urodzenia

20 czerwca 1897
Wrocław

Data i miejsce śmierci

11 lutego 1945
Gądków Wielki

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

rzeźba, grafika

Ważne dzieła

Hiob i jego przyjaciele

Joachim Karsch (ur. 20 czerwca 1897 we Wrocławiu[1][2][3][4], zm. 11 lutego 1945 w Gądkowie Wielkim[5]) – niemiecki rzeźbiarz i grafik ekspresjonistyczny[6].

Życiorys

Głowa dziewczynki z profilu, drzeworyt Joachima Karscha, 1921
Akwaforta Joachima Karscha

Wychowywał się w sierocińcu[5], w latach 1911–1914 uczęszczał do Państwowej Akademii Sztuki i Rzemiosła Artystycznego we Wrocławiu[7][3][5][8], następnie, w latach 1915–1917 uczył się w berlińskiej Akademii Sztuk Pięknych[7] u Petera Breuera[1][5][9]. W 1917 roku otrzymał nagrodę Fundacji Karla Haasego za rzeźbę Stojąca kobieta[9]. Przerwał naukę[9] i przez dwa lata pracował jako fornal lub robotnik rolny[5] w folwarku na Śląsku[1]. Podczas I wojny światowej doznał uszczerbku na zdrowiu – uszkodził sobie ramię[5], co spowodowało jego niepełnosprawność[3].

W 1919 roku przeprowadził się do Berlina[7], jego dzieła zostały zaprezentowane w berlińskiej Akademii[2], a za gipsową rzeźbę Hiob i jego przyjaciele (1919), otrzymał jesienią tegoż roku państwową nagrodę Pruskiej Akademii Sztuk[10][1], która miała umożliwić sześciomiesięczną naukę w Villa Massimo w Rzymie[9][7]; Karsch jednak nie mógł wówczas skorzystać z tego stypendium, ponieważ rząd włoski skonfiskował pracownie tejże instytucji pod koniec I wojny światowej[7]. W 1920 roku nagrodzona praca była prezentowana w ramach wystawy grupy Wolna Secesja[10], po wystawie artysta zniszczył tę pracę, ponieważ nie miał miejsca na jej przechowywanie w niewielkim berlińskim studio, pozostawił jedynie fragment, tj. rzeźbę głowy jednej z postaci[7]. W marcu 1920 roku miał zorganizowaną wystawę w galerii Hansa Goltza w Monachium, która zebrała dobre opinie[5]. Pomimo sukcesów artystycznych był zmuszony pracować w fabrykach firm Schering i AEG[11][5] – w połowie lat 30. XX wieku był zrujnowany finansowo[3]. Jesienią 1924 roku[11] poślubił Metę Correns[9] (1899–1981). Zamieszkał z nią w Jaszkowej Górnej[11], miał z nią syna Floriana[12] (1925–2015)[13] (ur. 1925)[9].

W 1928 Karsch przeniósł się do Berlina po podpisaniu kontraktu z galerią Nierendorf[9], w tymże roku jego prace wystawiono na dwóch wystawach w Berlinie[14]. Para rozwiodła się latem 1929 roku[9], a Meta poślubiła Josefa Nierendorfa[9], właściciela galerii w Berlinie[13]. W latach 30. XX wieku mieszkał w Berlinie-Wilmersdorfie[15], w 1932 roku otrzymał brązowy medal za pracę plastyczną Stabwechsel[3] w Olimpijskim Konkurs Sztuki i Literatury w Los Angeles[16]. W tym okresie podróżował m.in. na południe Francji oraz skorzystał ze stypendium w Villa Massimo[9]. W 1933 roku poślubił Liesbeth Wiemer[9]. W 1937 roku jego dzieło Czytająca para zostało skonfiskowane z Muzeum Folkwang w Essen jako sztuka wynaturzona[9].

W 1942 roku otrzymał intratne zlecenie od miasta Gdyni[3] na kaplicę cmentarną[9]. Rok później jego berlińska pracownia została całkowicie zniszczona przez atak bombowy[9][3], a siedem rzeźb, które były przechowywane w siedzibie Verein Berliner Künstler również uległo zniszczeniu przez bomby[9]. W lutym 1945 roku żołnierze armii radzieckiej zajęli jego mieszkanie w Gądkowie Wielkim oraz celowo zniszczyli jego dzieła[3][17]. Po tych wydarzeniach popełnił samobójstwo[18] w nocy z 10 na 11 lutego[9] wraz z żoną[7] Liesbeth, jedną z możliwych przyczyn tego kroku była chęć uniknięcia deportacji[3] na wschód[9]. Ciała artysty i jego zostały znalezione i pogrzebane przez sąsiadów[9]. Pamiątkowy grób rzeźbiarza znajduje się na berlińskim cmentarzu parkowym Lichterfelde[9]. W latach 2003–2011 jego syn Florian opracował trzytomowy katalog dzieł ojca[13].

Twórczość

Klotho, zaginiona rzeźba Joachima Karscha ze zbiorów Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu
Relief Joachima Karscha w Teltow (2014)

We wczesnym okresie swej twórczości tworzył rzeźby w stylu ekspresjonistycznym, głównie głowy oraz statuy[7]. W latach 1917–1918 stworzył portretowe ilustracje do Braci Karamazow Fiodora Dostojewskiego oraz do powieści Malte Rainera Marii Rilkego[7]. Jego dzieła wykazują wpływy twórczości niemieckiego rzeźbiarza Gerharda Marcksa[9].

Zaprojektował m.in. wysoki na 3 metry relief dla cmentarza ewangelickiego w Teltow[19][20]. W 2011 roku kaplica cmentarna i relief zostały wpisane na listę zabytków Brandenburgii[21][20].

Dzieła w muzeach

Przypisy

  1. 1 2 3 4 Bahlinger 1929 ↓, s. 144.
  2. 1 2 Hellwag 1935 ↓, s. 181.
  3. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Joachim Karsch. Sports Reference LLC. [dostęp 2018-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-20)].
  4. ↑ Piotr Łukaszewicz: Wrocławska Akademia Sztuki i środowisko artystyczne tego miasta 1918–1933. W: Co robić po kubizmie? Studia o sztuce europejskiej pierwszej połowy XX wieku. Jerzy Malinowski (red.). Kraków – Wrocław: Wydawnictwo Literackie, 1984, s. 186. ISBN 978-83-08-01319-9.
  5. 1 2 3 4 5 6 7 8 Idis B. Hartmann: Karsch, Joachim. [w:] Kulturportal West Ost [on-line]. [dostęp 2018-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-14)].
  6. ↑ Hellwag 1935 ↓, s. 182.
  7. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 LACMA 1983 ↓, s. 110.
  8. ↑ Norman Davies, Roger Moorhouse: Mikrokosmos. Portret miasta środkowoeuropejskiego. Vratislavia · Breslau · Wrocław. Kraków: Znak, 2002, s. 212.
  9. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Joachim Karsch 1897-1945. [w:] BudapestAuction [on-line]. [dostęp 2019-02-13].
  10. 1 2 LACMA 1983 ↓, s. 22.
  11. 1 2 3 Bahlinger 1929 ↓, s. 145.
  12. ↑ Nierendorf, Meta. [w:] Die Gesichter des Deutschen Kunstarchivs [on-line]. Germanisches Nationalmuseum. [dostęp 2018-07-01].
  13. 1 2 3 Florian Karsch gestorben. Freund der Künstler. [w:] Der Tagesspiegel [on-line]. 2015-10-06. [dostęp 2018-07-01].
  14. ↑ Bahlinger 1929 ↓, s. 143.
  15. ↑ Malerei und Plastik in Deutschland 1936. Hamburg: Kunstverein in Hamburg, 1936, s. 19.
  16. ↑ Olympic Games 1932 Los Angeles. Juergen Wagner. [dostęp 2018-07-01].
  17. ↑ Werden Berliner Nackte nach Regensburg verkauft?. Mittelbayerische, 2006-12-19. [dostęp 2018-07-01].
  18. ↑ Dunnington Bartholow & Miller, LLP Rowlani & Petroff: Verified complaint (Martin Grosz and Lilian Grosz). New York: 2009-04-10, s. 29.
  19. ↑ Hellwag 1935 ↓, s. 184.
  20. 1 2 Geschichte zur Entstehung unseres heutigen Friedhofs. Evangelische Kirchengemeinde. St. Andreas Teltow. [dostęp 2018-07-01].
  21. ↑ Denkmalliste des Landes Brandenburg Landkreis Potsdam-Mittelmark Stand: 31.12.2017. Potsdam-Mittelmark. Brandenburgisches Landesamt für Denkmalpflege und Archäologisches Landesmuseum, 2017, s. 40.
  22. ↑ Maciej Bartków: Zaginiona kolekcja dzieł sztuki Muzeum Górnośląskiego. [w:] Bytomski.pl [on-line]. 2015-09-06. [dostęp 2018-07-01].
  23. ↑ Dariusz Kacprzak: Moderna – sztuka zwyrodniała ze zbiorów Muzeum Miejskiego w Szczecinie w świetle źródeł archiwalnych. W: Szczecińskie awangardy. Szymon Piotr Kubiak (red.). Szczecin: Wydawnictwo-Artystyczno Naukowe Wydziału Malarstwa i Nowych Mediów Akademii Sztuki, 2017, s. 251. ISBN 978-83-63365-59-2.

Bibliografia

  • Herbert Bahlinger. Joachim Karsch. „Schlesische Monatshefte”, 1929-04. (niem.). 
  • German expressionist sculpture. Barbara Einzig, Lynne Dean, Andrea P. A. Belloli (ed.). Los Angeles: Los Angeles County Museum of Art, 1983. ISBN 978-0-87587-115-8.
  • Fritz Hellwag: Zu den Arbeiten von Joachim Karsch. W: Die Kunst für alle. Fünfzigster Jahrgang. 1934–1935. München: F. Bruckmann AG, 1935.

Linki zewnętrzne

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.